«Ο τρύγος της ντροπής» – Δίκη για trafficking εργατών στους αμπελώνες της σαμπάνιας

Τρεις υπάλληλοι εταιρείας που προμήθευε εργάτες για την συγκομιδή σταφυλιών στους αμπελώνες της σαμπάνιας, βρίσκονται αντιμέτωποι με κατηγορίες για trafficking (παράνομη διακίνηση ανθρώπων), σε ένα από τα μεγαλύτερα σκάνδαλα εργασιακής εκμετάλλευσης που έχει πλήξει την διάσημη βιομηχανία αφρώδους οίνου της Γαλλίας. 

Η δίκη διεξάγεται στο ποινικό δικαστήριο της Σαλόν-αν-Σαμπάν (Châlons-en-Champagne) στην βορειοανατολική Γαλλία και είναι γνωστή ως «ο τρύγος της ντροπής».

Η αστυνομική έρευνα αποκάλυψε ότι συνολικά 57 άνδρες και γυναίκες, κυρίως από χώρες της Δυτικής Αφρικής και σε μεγάλο ποσοστό χωρίς έγγραφα, φέρονται να κρατούνταν σε άθλιες συνθήκες διαβίωσης. Φέρεται να εργάζονταν υπό συνθήκες που προσομοιάζουν με δουλεία, μαζεύοντας σταφύλια με το χέρι στους γραφικούς αμπελώνες της Καμπανίας, που προστατεύονται ως μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO.

Η υπόθεση αποκαλύφθηκε όταν κάτοικοι του μικρού χωριού Nesle-le-Repons ειδοποίησαν την αστυνομία για ύποπτη δραστηριότητα σε ένα ερειπωμένο σπίτι κατά την διάρκεια του τρύγου το Σεπτέμβριο του 2023. Η επιθεώρηση εργασίας που ακολούθησε κατέγραψε εφιαλτικές εικόνες: φουσκωτά στρώματα γεμάτα μούχλα, σκουριασμένα κρεβάτια, σπασμένα παράθυρα και έλλειψη βασικών εγκαταστάσεων υγιεινής. Οι εργάτες καταγγέλλουν ότι εργάζονταν 10 ώρες την ημέρα με μόλις ένα 30λεπτο διάλειμμα, μεταφέρονταν στοιβαγμένοι σε βαν χωρίς καθίσματα και παράθυρα ενώ δέχονταν απειλές όταν ζητούσαν νερό ή ξεκούραση.

Πιστεύεται ότι στρατολογήθηκαν από περιοχές στα βόρεια του Παρισιού, όπου διαμένουν συχνά πρόσφυγες και άστεγοι, και μεταφέρθηκαν στην Καμπανία με υποσχέσεις για εργασία.

Σε ένδειξη της σοβαρότητας της υπόθεσης, η Επιτροπή Σαμπάνιας (Comité Champagne), που εκπροσωπεί 16.200 οινοπαραγωγούς, 130 συνεταιρισμούς και 370 οίκους σαμπάνιας, συμμετέχει στην δίκη ως πολιτικός ενάγων – για πρώτη φορά σε υπόθεση που αφορά στις συνθήκες διαβίωσης εποχιακών εργατών. Η επιτροπή δήλωσε δια του διευθυντή της, Σαρλ Γκοεμαέρ (Charles Goemaere), ότι είναι «κατηγορηματικά αντίθετη σε αυτές τις απαράδεκτες πρακτικές».

Το 2023, τέσσερις εργάτες πέθαναν από θερμοπληξία στους αμπελώνες, ενώ από το 2018 έχουν καταγγελθεί επανειλημμένως αντίστοιχα περιστατικά κακομεταχείρισης των εποχιακών εργατών – πολλοί από αυτούς οικονομικοί μετανάστες ή αιτούντες άσυλο. 

Ο Νταβίντ Ντεγκράνζ  (David Desgranges), αντιπρόεδρος της Επιτροπής κατά της Σύγχρονης Δουλείας, δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων (AFP): «Το κοινό πρέπει να γνωρίζει την έκταση της εμπορίας ανθρώπων στον αγροτικό τομέα».

Καθώς η σαμπάνια παραμένει σύμβολο πολυτέλειας και γιορτής διεθνώς, η πραγματικότητα πίσω από την λαμπερή ετικέτα αποκαλύπτει σκοτεινές πτυχές μιας εργασιακής εκμετάλλευσης που θυμίζει δουλεμπορικές πρακτικές.

Η δίκη αποτελεί σταθμό και αναδεικνύει την επιτακτική ανάγκη διαφάνειας και προστασίας των εργατών στον ευρύτερο αγροδιατροφικό τομέα της Ευρώπης.

(Με πληροφορίες από τον Guardian)