Νταν Γιόργκενσεν: H E.E. στηρίζει το καλώδιο Κρήτης – Κύπρου-1

Στη διαβεβαίωση ότι η Κομισιόν θα κάνει ό,τι είναι δυνατόν για τη διασφάλιση του έργου ηλεκτρικής διασύνδεσης Κρήτης – Κύπρου προχωράει ο επίτροπος Ενέργειας και Στέγασης Νταν Γιόργκενσεν, χαρακτηρίζοντας το Great Sea Interconnector «υψίστης στρατηγικής σημασίας» για την Ευρώπη, καθώς θα συμβάλλει, μεταξύ άλλων, στην ενίσχυση των διασυνδέσεων ηλεκτρικής ενέργειας και κατά συνέπεια και στη μείωση των τιμών, που αποτελούν κορυφαία προτεραιότητα.

Σε αποκλειστική συνέντευξη στην «Κ», με αφορμή την επίσκεψή του στην Ελλάδα, ο Ευρωπαίος αξιωματούχος εξηγεί, παράλληλα, τους λόγους της τεράστιας διαφοράς τιμών ενέργειας μεταξύ των κρατών-μελών, καθησυχάζει ως προς τις ανησυχίες για αύξησή τους, λόγω και της σταδιακής κατάργησης εισαγωγών ρωσικού φυσικού αερίου, ενώ διαβεβαιώνει ότι προωθεί άμεσα λύσεις για τη στεγαστική κρίση, ως πρώτος αρμόδιος επίτροπος.

– Η Ελλάδα συνεχίζει να αντιμετωπίζει υψηλές τιμές ενέργειας, ενώ ο Ελληνας πρωθυπουργός έχει επισημάνει σε σχετικές επιστολές προς την πρόεδρο της Κομισιόν τις τεράστιες διαφορές κόστους μεταξύ των κρατών-μελών της Ε.Ε. Εχετε αξιολογήσει τους λόγους, που εξακολουθούν να ισχύουν οι διαφορές και ποια είναι η λύση;

– Η Ευρώπη έχει τη μεγαλύτερη ενιαία αγορά και το πιο ολοκληρωμένο σύστημα ηλεκτρικών δικτύων στον κόσμο. Εντούτοις, κανονισμοί και άλλες δυσχέρειες της αγοράς, μη επαρκής ευελιξία και διασυνδέσεις εμποδίζουν πολίτες και επιχειρήσεις από το να απολαμβάνουν πλήρως τα οφέλη της καθαρής ενέργειας στους λογαριασμούς τους.

Ενα απτό παράδειγμα: σήμερα, χρησιμοποιούμε μόνο το ήμισυ του δυναμικού των δικτύων μας. Είναι σαν η Ε.Ε. να έχει εκατό αυτοκινητόδρομους, αλλά χρησιμοποιεί μόνο πενήντα και θα χρειαστεί διακόσιους, στο μέλλον!

Το περασμένο καλοκαίρι η Νοτιοανατολική Ευρώπη βίωσε εκτίναξη τιμών, κατά τις βραδινές ώρες κυρίως, λόγω έλλειψης διασυνοριακής δυναμικότητας και επαρκούς ευελιξίας. Μόνη λύση αποτελούν περαιτέρω υποδομές και ενοποίηση της αγοράς, καθώς διαχωρίζεται το κόστος και πολλαπλασιάζονται τα οφέλη. Για κάθε 2 δισ. ευρώ που επενδύονται ετησίως σε διασυνοριακές υποδομές, τα εν δυνάμει οφέλη φτάνουν έως και 5 δισ. ευρώ.

Η μείωση των τιμών της ενέργειας αποτελεί μία από τις κορυφαίες προτεραιότητες της θητείας μου και είμαι απόλυτα προσηλωμένος στην επίτευξη πραγματικής, Ενεργειακής Ενωσης.

Εκτός από συγκεκριμένα μέτρα, ώστε να καταστεί η ενέργεια πιο προσιτή, κατά τους πρώτους δύο μήνες της θητείας μου, δημιούργησα, επίσης, Ομάδα Εργασίας με στόχο την Ενεργειακή Ενωση, ώστε να έχουμε απτά αποτελέσματα, το συντομότερο, καθώς χρειάζεται να διασφαλίσουμε καλύτερη διασυνδεσιμότητα του δικτύου και χρήση των υποδομών. Η αδειοδότηση των σχετικών έργων πρέπει να είναι ταχύτερη και το σύστημα πιο ευέλικτο. Η Ομάδα θα υποστηρίξει τα κράτη-μέλη για την υλοποίηση εθνικών μεταρρυθμίσεων, ώστε να καταστεί η ενέργεια πιο προσιτή.

Εντός του έτους θα παρουσιάσω νέα πρωτοβουλία για τα δίκτυα και τις επενδύσεις καθαρής ενέργειας, ώστε η καθαρή, προσιτή ενέργεια να ρέει προς και από όλες τις γωνιές της Ευρώπης.

– Η Ευρώπη ωστόσο φαίνεται να βρίσκεται σε μειονεκτική θέση. Οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις υποστηρίζουν ότι πληρώνουν δύο έως τρεις φορές παραπάνω για ενέργεια από αντίστοιχες στις ΗΠΑ και στην Κίνα. Επομένως, πώς μπορεί η Ευρώπη να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητά της;

– Η ενέργεια είναι η «ραχοκοκαλιά» της ζωής και της οικονομίας μας. Πρέπει επειγόντως να προσφέρουμε περισσότερη καθαρή, προσιτή ενέργεια, ώστε να μειώσουμε τους λογαριασμούς ενέργειας και να τροφοδοτήσουμε την ανταγωνιστικότητά μας.

Για να συμβεί, πρέπει να απεξαρτηθούμε από ορυκτά καύσιμα και να αξιοποιήσουμε τη δυναμική της φθηνής ανανεώσιμης ενέργειας και ενεργειακής απόδοσης.

Μόνο το 2024, το κόστος εισαγωγής ορυκτών καυσίμων στην Ευρώπη ήταν σχεδόν 400 δισ. ευρώ. Αξιοποιώντας περισσότερο καθαρή ενέργεια και εφαρμόζοντας μεγαλύτερη ενεργειακή απόδοση, η Ε.Ε. μπορεί να μειώσει το κόστος εισαγωγής ορυκτών καυσίμων έως και 130 δισ., έως το 2030. Με τον τρόπο αυτό θα μειωθεί το κόστος ενέργειας σε συνδυασμό με προώθηση διαρθρωτικών αλλαγών. Οι εθνικές κυβερνήσεις μπορούν να δράσουν άμεσα μειώνοντας τη φορολογική συνιστώσα των λογαριασμών ενέργειας. Παρέχουμε καθοδήγηση στις ρυθμιστικές αρχές ενέργειας για τον σχεδιασμό χρεώσεων δικτύων, που ενθαρρύνουν την ευελιξία και τους καταναλωτές να χρησιμοποιούν ηλεκτρική ενέργεια, όταν είναι φθηνή.

Μακροπρόθεσμα, είναι σημαντικό να αναπτυχθεί ταχύτερα η οικιακή χρήση καθαρής ενέργειας, μέσω περισσότερων διασυνδέσεων και ισχυρών δικτύων, καθώς ευρύτερη ηλεκτροδότηση, ψηφιοποίηση, αποθήκευση και ανταπόκριση στη ζήτηση θα συμβάλλουν στη διατήρηση σταθερού συστήματος και για την πρόληψη εκτίναξης των τιμών.

• Η Κομισιόν επιταχύνει με νομοθετική πρωτοβουλία τη σταδιακή κατάργηση εισαγωγών ρωσικού φυσικού αερίου και πετρελαίου. Αν και η πλειοψηφία των χωρών, όπως και η Ελλάδα, στηρίζει τη διαδικασία, κάποιοι εκφράζουν ανησυχία για ενδεχόμενη αύξηση των τιμών ενέργειας. Ποιος είναι ένας ρεαλιστικός τρόπος αντιμετώπισης του ζητήματος;
• Η πρόθεσή μας είναι ξεκάθαρη: δεν θέλουμε ούτε μόριο ρωσικού φυσικού αερίου στο σύστημά μας, έως τα τέλη του 2027. Είναι υψίστης σημασίας, όχι μόνο για την ενεργειακή μας ασφάλεια, αλλά και γενικά. Κατ’ εξακολούθηση, η Ρωσία έχει αποδειχθεί αναξιόπιστος προμηθευτής ενέργειας, πόσο μάλλον «έμπορος πολέμου».

Η πρότασή μας να απαγορεύσουμε όλες τις εισαγωγές ρωσικού αερίου προσφέρει καθαρό, προβλέψιμο πλαίσιο για σταδιακή κατάργηση, ώστε να διασφαλίσουμε ότι οι τιμές παραμένουν σταθερές. Με σαφές χρονοδιάγραμμα επιτρέπεται στις αγορές να προσαρμοστούν και να προετοιμαστούν. Δεν αναμένουμε, άλλωστε, σημαντικές οικονομικές επιπτώσεις, καθώς υπάρχουν επαρκείς εναλλακτικές στην παγκόσμια αγορά.

Αναμένεται, άλλωστε, αύξηση του εφοδιασμού με υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) τα επόμενα χρόνια, ενώ έχουμε μια καλά διασυνδεδεμένη αγορά φυσικού αερίου και επαρκείς υποδομές σε όλη την Ε.Ε. Η συνεργασία μεταξύ των κρατών-μελών θα επιτρέψει την καλύτερη δυνατή διαχείριση γι’ αυτή την ιστορική κίνηση.

Επιπλέον, δεν πρόκειται να αντικαταστήσουμε κάθε μόριο φυσικού αερίου με άλλο. Καθώς προχωράμε προς ένα πιο καθαρό ενεργειακό σύστημα, με υψηλότερο ποσοστό ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, η ζήτηση για το φυσικό αέριο θα μειωθεί. Πλήρης εφαρμογή των σχετικών ενεργειακών μας σχεδίων θα επιτρέψει την αντικατάσταση στην Ε.Ε. έως και 100 δισ. κυβικών μέτρων φυσικού αερίου έως το 2030, μείωση δηλαδή ζήτησης κατά 40-50 δισ. κ.μ. έως το 2027.

Επίσης, εφικτή είναι η σταδιακή κατάργηση του πετρελαίου έως το 2027. Ο αγωγός Adria αποτελεί έγκυρη, εναλλακτική λύση, ενώ η πρόσθετη ζήτηση αντικατάστασης του ρωσικού πετρελαίου δεν θα έχει σημαντικές επιπτώσεις στις παγκόσμιες αγορές και ως εκ τούτου, στις τιμές. Με λίγα λόγια: οι αγορές είναι έτοιμες τώρα για την εξ ολοκλήρου απεξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο.

• Ελλάδα και Κύπρος ζητούν από την Ε.Ε. να παίξει ενεργότερο ρόλο και να αντιμετωπίσει το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κύπρου – Κρήτης (GSI) με τον ίδιο τρόπο που στηρίζει την κατασκευή υποβρύχιων καλωδίων στη Βαλτική Θάλασσα. Εφόσον πρόκειται για ευρωπαϊκό έργο, πώς απαντά η Κομισιόν στο αίτημα αυτό και στις ανησυχίες των δύο χωρών, σχετικά με την παρεμπόδισή του από την Τουρκία;
• Κάνουμε και θα συνεχίσουμε να κάνουμε ό,τι περνάει από το χέρι μας, ώστε να διασφαλίσουμε την υλοποίησή του. Το έργο Great Sea Interconnector, άλλωστε, είναι ύψιστης στρατηγικής σημασίας για την Κομισιόν και είμαστε πλήρως αφοσιωμένοι ως προς αυτό.

Κοινό μέτωπο Αθήνας – Λευκωσίας για το καλώδιο
Η στήριξή μας είναι σαφής: υποστηρίξαμε το GSI με επιχορήγηση ύψους 657 εκατ. ευρώ – μέσω του Μηχανισμού «Συνδέοντας την Ευρώπη» (CEF) για την κατασκευή του τμήματος διασύνδεσης Κύπρου – Κρήτης. Βοηθάμε αρμόδιους φορείς, τις εμπλεκόμενες χώρες και ρυθμιστικές αρχές, μεταξύ άλλων από την Ελλάδα, για τη διασφάλιση της υλοποίησής του.

Επαινώ τον ρόλο της Ελλάδας στο έργο, καθώς είναι καθοριστικής σημασίας για τον τερματισμό της ενεργειακής «απομόνωσης» της Κύπρου. Συνολικά, η ενίσχυση των διασυνδέσεων ηλεκτρικής ενέργειας είναι επίσης απαραίτητη για τη μείωση των τιμών, επιτρέποντας την ενσωμάτωση περισσότερων ΑΠΕ στο σύστημα.

Το 2026 θα είναι έτοιμο το πρώτο ευρωπαϊκό σχέδιο προσιτής στέγασης
– Στην Ελλάδα, δεν υπάρχει η λεγόμενη «κοινωνική στέγαση», ενώ αντιμετωπίζει σοβαρότατη κρίση, όπως και άλλες. Είναι εφικτή μια κοινή ευρωπαϊκή πολιτική για την προσφορά προσιτής στέγασης, ειδικά για τους νέους;

– Στο παρελθόν, η Ελλάδα είχε πολύ υψηλό ποσοστό ιδιόκτητων κατοικιών, το υψηλότερο στην Ευρώπη. Οι κυβερνήσεις βοήθησαν τους πολίτες να γίνουν ιδιοκτήτες και να ενταχθούν στις τοπικές κοινωνίες. Πρόκειται για διαφορετικό «μοντέλο» από άλλες χώρες, όπως η Δανία.

Η στεγαστική κρίση όμως των τελευταίων ετών επηρέασε όλα τα κράτη-μέλη. Και είναι πράγματι κρίση, που επηρεάζει ιδιαίτερα τη νέα γενιά. Υπάρχουν πολλά παραδείγματα, όπως φοιτητές που δυσκολεύονται να βρουν οικονομικά καταλύματα ή τριαντάρηδες που ζουν ακόμα με τους γονείς τους ή δεν μπορούν να βρουν ένα προσιτό, αξιοπρεπές σπίτι, όπου εργάζονται.

Η στεγαστική κρίση των τελευταίων ετών επηρέασε όλα τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. και ιδιαίτερα τη νέα γενιά. Φοιτητές δυσκολεύονται να βρουν οικονομικά σπίτια, ενώ υπάρχουν τριαντάρηδες που ζουν ακόμη με τους γονείς τους, σημειώνει ο πρώτος Ευρωπαίος επίτροπος για τη στέγαση.
Η Ε.Ε. εντείνει τις δράσεις της, καθώς γνωρίζουμε πόσο σημαντικό είναι το ζήτημα για την ευημερία των πολιτών. Είμαι, άλλωστε, ο πρώτος Ευρωπαίος επίτροπος για τη στέγαση και πλήρως αφοσιωμένος ως προς την εκπλήρωση του σημαντικού αυτού καθήκοντος.

Πρόκειται για «αφύπνιση» της Ε.Ε. σε ένα επείγον πρόβλημα. Θέλω να διασφαλίσω ότι όλοι οι Ευρωπαίοι θα έχουν πρόσβαση σε ένα αξιοπρεπές σπίτι.

Του χρόνου θα παρουσιάσω το πρώτο ευρωπαϊκό σχέδιο προσιτής στέγασης. Θέλω να διασφαλίσω ότι όλοι οι Ευρωπαίοι θα έχουν πρόσβαση σε ένα αξιοπρεπές και προσιτό σπίτι. Μόλις ξεκινήσαμε δημόσια διαβούλευση σχετικά με το σχέδιο, όπου μπορεί να μετέχει κάθε πολίτης, εταιρεία και αρχή στην Ε.Ε.

Η προσέγγισή μας είναι χωρίς αποκλεισμούς και εποικοδομητική, και σε καμία περίπτωση δεν θέλουμε να επιβάλουμε κανόνες. Πρόκειται για «αφύπνιση» της Ε.Ε. σε ένα επείγον πρόβλημα και προσπαθούμε να βοηθήσουμε τους πολίτες της με απτές πράξεις.

Θα συνεργαστούμε από κοινού με αρχές σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης, ενώ στην Ελλάδα πρόκειται να συναντήσω τον πρωθυπουργό, αρκετούς υπουργούς και τον δήμαρχο Αθηναίων, καθώς υπάρχουν αρκετά ζητήματα προς επίλυση: από την ανάγκη μείωσης του κόστους κατασκευής, έως την ενίσχυση της περιβαλλοντικής και ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων.

πηγή ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ