Παρασκευή, 11 Ιουλίου 2025

Νέος Κανονισμός για τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα και ιδρύματα

Περισσότερους ευρωπαϊκούς πόρους αλλά και περισσότερους ελέγχους στη διαχείριση και διαφάνεια των πόρων των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων προβλέπει νέος Κανονισμός που αναμένεται να δημοσιευθεί σύντομα στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και κατ΄αποκλειστικότητα δημοσιεύει πρώτο το ΕΡΤNews.

Η ΕΕ αναγνώρισε ότι το υπάρχον πλαίσιο δεν επαρκούσε για να διασφαλίσει πλήρη διαφάνεια, ίσους όρους και αποτελεσματική προστασία από ξένες παρεμβάσεις. Ο νέος Κανονισμός (2025) εντάσσεται στο πακέτο «Δημοκρατία και Ακεραιότητα των Εκλογών της ΕΕ» και στοχεύει να ενισχύσει τη διαφάνεια, τη λογοδοσία, την ισότητα, την προστασία της ευρωπαϊκής δημοκρατίας, αλλά και να περιορίσει την επιρροή τρίτων χωρών.

Τι είναι τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα και ιδρύματα;

Ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα θεωρούνται οι διακρατικές ενώσεις πολιτικών κομμάτων ή πολιτικών οργανώσεων που εκπροσωπούνται σε τουλάχιστον ένα τέταρτο των κρατών-μελών της ΕΕ (7 χώρες), εκφράζουν ένα συνεκτικό ευρωπαϊκό πρόγραμμα και στοχεύουν να επηρεάσουν την πολιτική ζωή της Ένωσης. Δεν είναι εθνικά κόμματα, αλλά οργανώσεις που δρουν σε ευρωπαϊκό επίπεδο, γεφυρώνοντας το χάσμα μεταξύ των πολιτών και των ευρωπαϊκών θεσμών.

Ευρωπαϊκά πολιτικά ιδρύματα είναι οργανισμοί που συνδέονται άμεσα με τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα και έχουν ως αποστολή την πολιτική έρευνα, την εκπαίδευση, τη διάδοση ευρωπαϊκών αξιών και την ενίσχυση της δημοκρατικής συμμετοχής.

Σημειώνεται ότι, μέσω των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων -τεχνηέντως- ωφελούνταν και τα εθνικά πολιτικά κόμματα, καθώς χρηματοδοτούσαν δράσεις, εκδηλώσεις, καμπάνιες ή διαφημίσεις υπό την ομπρέλα του ευρωπαϊκού πολιτικού κόμματος στο οποίο ανήκουν.

Στο εξής, το κανονιστικό πλαίσιο ως προς τις Αρχές λογοδοσίας και διαφάνειας των οικονομικών των πολιτικών κομμάτων είναι βέβαιο ότι θα επηρεάσει και τα εθνικά νομικά πλαίσια. Συζήτηση, που έχει ήδη αρχίσει μεταξύ ευρωπαϊκών θεσμών και εθνικών αρχών.

Παρότι αρκετά εθνικά πολιτικά κόμματα αντιδρούν ως προς την απόλυτη διαφάνεια και τον έλεγχο των χρηματοδοτήσεων που απολαμβάνουν, Ευρωπαίοι αξιωματούχοι εκτιμούν ότι πριν από τις ευρωεκλογές του 2029 οι αντιστάσεις θα έχουν καμφθεί, καθώς ο βασικός στόχος του νέου Κανονισμού είναι ο αποκλεισμός κάθε ενδεχόμενης ξένης παρέμβασης μέσω χρηματοδοτήσεων και άλλου είδους εξαρτήσεων.

Περισσότερη ενίσχυση, αυστηρότεροι κανόνες

Η ΕΕ χρηματοδοτεί τα ευρωπαϊκά κόμματα και ιδρύματα κάθε χρόνο, με βάση τον προϋπολογισμό που καταθέτουν, στο πλαίσιο μιας σχετικά απλής διαδικασίας: αίτηση, έγκριση και απολογισμός.

Στο εξής η ΕΕ θα καλύπτει έως και το 95% του ετήσιου προϋπολογισμού κάθε κόμματος ή ιδρύματος (από 90% για τα κόμματα και 95% για τα ιδρύματα που ίσχυε μέχρι σήμερα).

Σύμφωνα με πληροφορίες μας ο νέος Κανονισμός προβλέπει ότι τα ίδια έσοδα (π.χ. από εκδηλώσεις, πωλήσεις) δεν θα μπορούν να ξεπερνούν το 3% του προϋπολογισμού τους για τα κόμματα ή το 5% για τα ιδρύματα.

Όλες οι δωρεές άνω των 3.000 ευρώ θα απαιτούν ταυτοποίηση και θα δημοσιοποιούνται. Το ανώτατο όριο δωρεάς ανά δωρητή ορίζεται στις 18.000 ευρώ ετησίως.

Ακόμη, δεν θα επιτρέπονται συνεισφορές από μη ευρωπαϊκές πηγές, ενισχύοντας την προστασία από ξένες παρεμβάσεις, ενώ στο εξής δεν θα επιτρέπεται ρητά η χρηματοδότηση εθνικών κομμάτων, υποψηφίων και δημοψηφισμάτων. Δηλαδή, τα ευρωπαϊκά κόμματα δεν μπορούν να διοχετεύουν πόρους σε εθνικές εκστρατείες.

Διακυβέρνηση και Ισότητα

Ο νέος Κανονισμός προνοεί ότι τα όργανα διοίκησης των κομμάτων και ιδρυμάτων πρέπει να είναι ισορροπημένα ως προς το φύλο, με συγκεκριμένους κανόνες και πρωτόκολλα κατά των διακρίσεων.

Κάθε κόμμα/ίδρυμα υποχρεούται να δημοσιεύει το πολιτικό του πρόγραμμα, το λογότυπο και στοιχεία για την εκπροσώπηση των φύλων.

Εποπτεία, έλεγχος και κυρώσεις

Δημιουργείται νέα Αρχή για την εγγραφή, εποπτεία και επιβολή κυρώσεων, διασφαλίζοντας την ανεξαρτησία και τη διαφάνεια. Τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα και τα ιδρύματα θα υποβάλλονται σε τακτικούς ελέγχους και πρέπει να ανταποκρίνονται σε αυστηρές διαδικασίες λογοδοσίας.

Όλα τα οικονομικά στοιχεία, οι δωρεές και οι κυρώσεις θα δημοσιοποιούνται σε προσβάσιμη και μηχαναγνώσιμη μορφή, με σεβασμό στην προστασία προσωπικών δεδομένων.

Ο νέος Κανονισμός θα τεθεί σε ισχύ είκοσι ημέρες μετά τη δημοσίευσή του στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ, δηλαδή εντός Ιουλίου 2025. Από τότε, όλα τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα και ιδρύματα θα πρέπει να συμμορφωθούν με το νέο πλαίσιο.

Ο νέος Κανονισμός για τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα και ιδρύματα αποτελεί θεμελιώδη τομή για το μέλλον της ευρωπαϊκής δημοκρατίας, με προοπτική την ενίσχυση των θεσμών, τη διαφάνεια και την εμπιστοσύνη των πολιτών στη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

 

Δείτε επίσης

Τελευταία Άρθρα

Τα πιο Δημοφιλή