Κοινό Πάσχα: O διάλογος και τα αγκάθια για τον συνεορτασμό Ορθόδοξων και Καθολικών

Σε ανοιχτό δίαυλο επικοινωνίας για την αποκατάσταση της ενότητας βρίσκονται η Ορθόδοξη και η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία, εντατικοποιώντας, μάλιστα, και τις προσπάθειες για έναν κοινό εορτασμό του Πάσχα. Το μήνυμα που εξέπεμψε η πρόσφατη κοινή παρουσία του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου και του Πάπα Λέοντος ΙΔ’ στη Νίκαια της Βιθυνίας, εκεί όπου τέθηκαν οι βάσεις του Χριστιανισμού, επιβεβαιώνει και την «εκκλησιαστική βούληση», με τους δύο θρησκευτικούς ηγέτες να δεσμεύονται για τη συνέχιση του διαθρησκειακού διαλόγου, μακριά από δογματικές διαφωνίες και ιστορικές διχόνοιες. 

Χωρίς αποτέλεσμα

Χρόνια τώρα, ο συνεορτασμός της «εορτής των εορτών» από όλους τους χριστιανούς αποτελεί έναν θεολογικό, αστρονομικό και ιστορικό γρίφο. Το ζήτημα έχει συζητηθεί και μελετηθεί ουκ ολίγες φορές με στόχο να ξεπεραστούν οι τεχνικές διαφορές που προκύπτουν από τα δύο ημερολόγια (η Ορθόδοξη Εκκλησία ακολουθεί το Ιουλιανό και η Ρωμαιοκαθολική το Γρηγοριανό Ημερολόγιο), χωρίς, ωστόσο, να προκύψει κάποιο ουσιαστικό αποτέλεσμα.

Ομως, σήμερα, μετά και τη συμβολική επίσκεψη των δύο θρησκευτικών ηγετών στη Νίκαια -που έγινε με αφορμή την επέτειο για τα 1.700 χρόνια από την Α’ Οικουμενική Σύνοδο (325 μ.Χ.), η οποία καθόρισε την ημερομηνία εορτασμού του Πάσχα ως την πρώτη Κυριακή μετά την πρώτη Πανσέληνο της άνοιξης- «οι συνθήκες πλέον έχουν ωριμάσει», σχολιάζουν χαρακτηριστικά εκκλησιαστικοί κύκλοι.

Μάλιστα, οι ίδιοι κύκλοι αναφέρουν ότι για να γίνει εφικτός ο πασχάλιος συνεορτασμός από τους ορθόδοξους και τους καθολικούς θα πρέπει, μεταξύ άλλων, να γίνουν προσεκτικά και συντονισμένα βήματα διαλόγου με τον χριστιανικό κόσμο, πιστούς και κληρικούς. Ακόμη και σήμερα, υπερσυντηρητικές Ορθόδοξες Εκκλησίες, όπως αυτές της Ρωσίας και της Σερβίας, βλέπουν με ιδιαίτερα αρνητική ματιά όχι μόνο την προοπτική ενός κοινού Πάσχα αλλά και γενικότερα τις προσπάθειες συμφιλίωσης ανάμεσα στην Ορθόδοξη και τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία.

Την ίδια στιγμή, η Ρουμανική Ορθόδοξη Εκκλησία έχει δηλώσει: «Οποιεσδήποτε διαβουλεύσεις σχετικά με την ημερομηνία του Πάσχα και πιθανές αποφάσεις μπορούν να λάβουν χώρα μόνο στο πλαίσιο ενός μελλοντικού πανορθόδοξου φόρουμ, μίας Συνόδου που θα περιλαμβάνει όλες τις αδελφές Ορθόδοξες Εκκλησίες».

Διευκρίνιση

Για να προλάβει τις αντιδράσεις, ο κ.κ. Βαρθολομαίος έχει επανειλημμένα διευκρινίσει ότι η όποια συμφωνία θα αφορά «αποκλειστικά το ζήτημα της ημέρας εορτασμού του Πάσχα και όχι, ασφαλώς, συλλειτουργία με τους αδελφούς της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας», καθώς «αυτή προϋποθέτει την κοινωνία μεταξύ των δύο Εκκλησιών». Επίσης, έχει διαμηνύσει πως «δεν νοείται και είναι απαράδεκτο να εξακολουθούμε σήμερα, εις τας αρχάς του 21ου αιώνος, να ζούμε με φανατισμούς, μικροψυχία και προκαταλήψεις. Ο Θεός μας είναι Θεός της αγάπης. Και αν ακόμη έγιναν λάθη εις το παρελθόν, αυτό δεν σημαίνει ότι εμείς πρέπει να τα διαιωνίζουμε».

Ως προς τα τεχνικά ζητήματα τώρα, οι δύο Εκκλησίες θα πρέπει να καταλήξουν σε συμφωνία για έναν κοινό υπολογισμό της Εαρινής Ισημερίας και της Πανσελήνου, καθώς επίσης να υπάρξει συνοδική απόφαση, μιας και κάποιες Ορθόδοξες Εκκλησίες ακολουθούν το παλαιό Ιουλιανό Ημερολόγιο και όχι το αναθεωρημένο.

Πεποίθηση

Ολα αυτά τα γνωρίζουν, φυσικά, οι επικεφαλής των δύο Εκκλησιών, που, όπως τονίστηκε κατά τις συναντήσεις τους στο Οικουμενικό Πατριαρχείο, προσεύχονται για θέματα που αποτέλεσαν αιτίες του Σχίσματος του 1054, όπως το Filioque και το αλάθητο του Πάπα.

Δεν παύουν, ωστόσο, να δηλώνουν αισιόδοξοι ότι στο τέλος τα εμπόδια θα ξεπεραστούν και όλοι οι χριστιανοί θα γιορτάσουν μαζί το Πάσχα.

«Είναι κοινή μας επιθυμία να συνεχίσουμε τη διαδικασία εξερεύνησης μίας πιθανής λύσης για να γιορτάζουμε μαζί την εορτή των εορτών κάθε χρόνο. Ελπίζουμε και προσευχόμαστε ότι όλοι οι χριστιανοί, με κάθε σοφία και πνευματική κατανόηση, θα δεσμευτούν στη διαδικασία για την επίτευξη μίας κοινής γιορτής της ένδοξης Ανάστασης του Κυρίου μας Ιησού Χριστού», αναφέρουν στην κοινή τους Διακήρυξη που υπέγραψαν στο Φανάρι.