Συμφωνία μετά από διαπραγμάτευση «θρίλερ» στις Βρυξέλλες όπου οι υπουργοί Ενέργειας συμφώνησαν στην επιβολή πλαφόν 180 ευρώ η μεγαβατώρα στο φυσικό αέριο, αν και υπάρχουν αρκετοί αστερίσκοι… Η συνεδρίαση δεν ξεκίνησε ομαλά, με την Γερμανία να θέλει ένα πλαφόν τόσο υψηλό που να μην είχε καν νόημα η επιβολή τους, τον δάκτυλο της ΕΚΤ να βλέπει «κινδύνους για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα» και τους Αμερικανούς του ICE να απειλούν ότι αν αποφασιστεί πλαφόν ήταν έτοιμοι να κλείσουν την αγορά στην Ολλανδία.
Οι καλοί, οι κακοί και οι Γερμανοί…
Από το ανέφελο και οριακά κωμικό όριο των 275 ευρώ που είχε αρχικά προταθεί την Κομισιόν, η συζήτηση πέρασε από το στάδιο των 200 ευρώ μετά από σχετική παρέμβαση της Τσεχίας. Χώρες όπως το Βέλγιο, η Πολωνία, η Ιταλία και η Ελλάδα πίεζαν συνεχώς για να πέσει κάτω από τα 188 ευρώ, τονίζοντας ότι το όριο είναι απαραίτητο για να προστατευτούν οι οικονομίες από την άνοδο των τιμών της ενέργειας. Στην ομάδα των «κακών» που αντιτάσσονταν με κάθε τρόπο στο πλαφόν ήταν η Γερμανία, η Ολλανδία και η Αυστρία, που το βλέπουν από την πλευρά της ελεύθερης αγοράς και έλεγαν πριν και κατά τη διάρκεια της συνόδου ότι πως μία τέτοια απόφαση μπορεί να μειώσει την προσφορά LNG στην Ευρώπη. Παρά το μέγεθος της Γερμανίας, πολιτικά και οικονομικά, η αριθμητική των ισορροπιών εντός της Ε.Ε. έδειχνε ότι οι χώρες που υποστηρίζουν το πλαφόν, ανάμεσά τους και η Ελλάδα, είχαν την ξεκάθαρη πλειοψηφία. Παράλληλα από την προηγούμενη συνεδρίαση μέχρι τη σημερινή, η Γαλλία μετακινήθηκε κάπως προς την πλευρά της Γερμανίας, κάτι που θα μπορούσε να αλλάξει τις ισορροπίες και να επιτρέψει την έγκριση αποφάσεων εις βάρος των χωρών που υποστηρίζουν το πλαφόν, κάτι υπαινίχθηκε προηγουμένως της συνεδρίασης ο Γερμανός Οικονομίας της Γερμανίας Ρόμπερτ Χάμπεκ, όμως τελικά αυτό δεν έγινε…
Οι Αμερικανοί της αγοράς
Ο ICE, ο φορέας εκμετάλλευσης της ευρωπαϊκής αγοράς TTF, όπως και άλλοι φορείς είχαν προειδοποιήσει ότι με το πλαφόν υπάρχει κίνδυνος να αυξηθεί η αστάθεια, καθώς οι traders θα το παρακάμπτουν μέσω μη ρυθμιζόμενων εξωχρηματιστηριακών συναλλαγών. Προφανώς όλοι δουλεύουν για το δικό τους κέρδος, αλλά στο πεδίο της ενέργειας οι ενδιάμεσοι έχουν γίνει περισσότεροι από ότι ίσως αντέχουν οι καταναλωτές. Η AFM, η ολλανδική ρυθμιστική αρχή ενέργειας είχε αναφέρει ότι «κατέγραψε την απόφαση» να εισαγάγει ανώτατο όριο, αλλά «πιστεύει ότι η εύρυθμη λειτουργία της αγοράς συμβολαίων μελλοντικής εκπλήρωσης φυσικού αερίου επωφελείται περισσότερο από μέτρα που υποστηρίζουν την αποτελεσματική διαμόρφωση των τιμών και τη σταθερή ρευστότητα».
Το πλαφόν
Πλέον το πλαφόν θα ξεκινήσει στις 15 Φεβρουαρίου και σε πρώτη φάση δεν θα περιλαμβάνει τις συναλλαγές που γίνονται εξωχρηματιστηριακά. Ο λεγόμενος «μηχανισμός διόρθωσης της αγοράς» φυσικού αερίου έχει σχεδιαστεί για να αποτρέπει τις ακραίες διακυμάνσεις των τιμών. Το όριο που αποφασίστηκε (180 ευρώ) θα τεθεί σε ισχύ μόνο εάν η διαφορά τιμής με τις παγκόσμιες τιμές του υγροποιημένου φυσικού αερίου είναι μεγαλύτερη από 35 ευρώ. Οι τιμές στο συμβόλαιο TTF επόμενου μήνα θα πρέπει να παραμείνουν πάνω από τα δύο ανώτατα όρια (180 ευρώ και 35 ευρώ) για τρεις ημέρες ώστε να ενεργοποιηθεί. Πρακτικά δεν μιλούμε για ένα σταθερό πλαφόν αλλά για ένα «δυναμικό». Στηρίζεται σε μια ημερήσια τιμή αναφοράς συν ένα premium. Οι τιμές του φυσικού αερίου μειώθηκαν τους τελευταίους μήνες σε περίπου 100 ευρώ ανά μεγαβατώρα, παραμένουν πολύ πάνω από τον μέσο όρο για αυτήν την εποχή του χρόνου.
