Σύμφωνα με προκαταρκτικές αναφορές πληροφοριών, ευρωπαϊκές κυβερνήσεις πιστεύουν ότι το Ιράν κατάφερε να μεταφέρει σημαντικό μέρος του εμπλουτισμένου ουρανίου που διαθέτει, πριν οι ΗΠΑ εξαπολύσουν επιθέσεις κατά των βασικών του πυρηνικών εγκαταστάσεων την περασμένη Κυριακή, όπως αποκαλύπτει ρεπορτάζ των Financial Times.
Δύο αξιωματούχοι που έλαβαν γνώση των πρώτων εκτιμήσεων ανέφεραν ότι τα περίπου 408 κιλά ουρανίου, με εμπλουτισμό κοντά στο 60%, δεν βρίσκονταν αποθηκευμένα στον υπόγειο πυρηνικό σταθμό του Φορντό τη στιγμή της επίθεσης.
Αντιθέτως, το υλικό αυτό φέρεται να είχε ήδη μεταφερθεί σε άλλες τοποθεσίες, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται οι εγκαταστάσεις σε Νατάνζ και Ισφαχάν.
Αυτά τα δεδομένα έρχονται σε αντίθεση με τις δηλώσεις του Αμερικανού Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος υποστήριξε την Πέμπτη πως «δεν μετακινήθηκε τίποτα» από το σημείο.
Σε σχετική του ανάρτηση, ανέφερε ότι τα οχήματα που εντοπίστηκαν στον χώρο ανήκαν σε συνεργεία σκυροδέτησης και χαρακτήρισε ιδιαίτερα δύσκολη, αργή και επικίνδυνη κάθε πιθανή μεταφορά εμπλουτισμένου ουρανίου.
Το Φορντό δεν καταστράφηκε ολοκληρωτικά
Παρά τις σοβαρές ζημιές που υπέστη το Φορντό από τα αμερικανικά βλήματα bunker-buster, οι ευρωπαϊκές αναλύσεις καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι η εγκατάσταση δεν καταστράφηκε ολοκληρωτικά. Δορυφορικές εικόνες καταγράφουν σφραγισμένες σήραγγες, κρατήρες από επιθέσεις με ακρίβεια και κατεστραμμένους δρόμους πρόσβασης.
Αμερικανικά χτυπήματα στόχευσαν επίσης τις εγκαταστάσεις στο Νατάνζ και στο Ισφαχάν, με σκοπό να πληγεί ο κύκλος καυσίμων και η δυνατότητα αποθήκευσης του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν.
Αν και αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών διέρρευσαν ότι οι επιθέσεις ενδέχεται να προκαλέσουν καθυστέρηση μερικών μηνών, ο Τραμπ εμφανίστηκε αμετακίνητος, απορρίπτοντας αυτό το ενδεχόμενο. Από την πλευρά της, η Ισραηλινή Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας εκτίμησε ότι η εξέλιξη αυτή επιφέρει καθυστέρηση «πολλών ετών» στο ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα.
Παρ’ όλα αυτά, αναλυτές που επικαλούνται οι Financial Times προειδοποιούν πως, αν η Τεχεράνη έχει διατηρήσει ποσότητες εμπλουτισμένου ουρανίου και προηγμένα συστήματα φυγοκέντρησης σε άγνωστες τοποθεσίες, τότε πιθανώς διατηρεί ακόμη τη δυνατότητα παραγωγής σχάσιμου υλικού για πυρηνικά όπλα.
Υπερβολικές οι εκτιμήσεις της πλήρους καταστροφής
Ο Ραφαέλ Γκρόσι, επικεφαλής της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ), ανέφερε πως το ιρανικό πρόγραμμα υπέστη σοβαρές ζημιές, όμως χαρακτήρισε υπερβολικές τις εκτιμήσεις περί πλήρους καταστροφής.
Όπως αποκάλυψε ο ίδιος, ο Ιρανός ΥΠΕΞ Αμπάς Αραγτσί είχε ενημερώσει με επιστολή του στις 13 Ιουνίου τη Διεθνή Υπηρεσία, προειδοποιώντας ότι η Τεχεράνη προτίθεται να λάβει συγκεκριμένα μέτρα για την προστασία του πυρηνικού της εξοπλισμού και υλικού.
Από την έναρξη της στρατιωτικής επιχείρησης του Ισραήλ, οι επιθεωρητές της ΙΑΕΑ δεν έχουν καταφέρει να επισκεφθούν τις εγκαταστάσεις. Η υπηρεσία ζητεί την επιστροφή τους, προκειμένου να γίνει νέα απογραφή – κυρίως για τα 408 κιλά ουρανίου εμπλουτισμένου στο 60%.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση, σύμφωνα με τρεις αξιωματούχους που μίλησαν στην εφημερίδα, αναμένει πιο ξεκάθαρη θέση από την Ουάσιγκτον όσον αφορά τις επόμενες κινήσεις της.
Οι πρόσφατες συνομιλίες ανάμεσα στον Πρόεδρο Τραμπ και Ευρωπαίους ηγέτες δεν κατέληξαν σε σαφές πολιτικό μήνυμα.
Έτσι, η ευρωπαϊκή στάση έναντι της Τεχεράνης παραμένει «στάση αναμονής», όπως χαρακτηριστικά λέγεται, έως ότου αποσαφηνιστεί αν οι ΗΠΑ θα επιδιώξουν εκ νέου διπλωματική λύση ή θα συνεχίσουν να ασκούν στρατιωτική πίεση.
Ο ίδιος ο Τραμπ ανέφερε την Τετάρτη ότι ενδέχεται να υπάρξουν επαφές με την ιρανική πλευρά την επόμενη εβδομάδα, χωρίς να αποκλείσει όμως το ενδεχόμενο να μην χρειάζεται πλέον η επίτευξη συμφωνίας.
