Οι νυχτερίδες είναι σχεδόν απαλλαγμένες από τον καρκίνο. Αυτό συμβαίνει παρά το γεγονός ότι πληρούν όλες τις προϋποθέσεις για την ανάπτυξή του. Οι επιστήμονες έχουν τώρα περιγράψει διάφορες μεθόδους που χρησιμοποιούν αυτά τα θηλαστικά.
Ο καρκίνος είναι ένας από τους μεγαλύτερους φόβους της σύγχρονης εποχής. Δικαίως: ο συνδυασμός πολλών διαφορετικών παραγόντων καθιστά την ασθένεια αυτή πιο συχνή από ποτέ, και στην Τσεχική Δημοκρατία, περίπου ένας στους τρεις ανθρώπους θα νοσήσει τουλάχιστον μία φορά στη διάρκεια της ζωής του. Η επιστήμη αναζητά με διάφορους τρόπους την άμυνα απέναντι σε αυτό το φαινόμενο. Πρόσφατα, οι επιστήμονες μελετούν εντατικά τους οργανισμούς που έχουν ανοσία στον καρκίνο.
Μία από αυτές είναι οι νυχτερίδες, η ανοσία των οποίων γοητεύει τους βιολόγους εδώ και δεκαετίες. Πρόκειται για πολύ μακρόβια ζώα που έχουν όλα τα συστατικά για να νοσήσουν από καρκίνο – μόνο που δεν νοσούν. Μια ομάδα επιστημόνων από το Πανεπιστήμιο του Ρότσεστερ εξέτασε τις αιτίες, αναφέροντας στο περιοδικό Nature Communications.
Διαπίστωσε ότι τέσσερα κοινά είδη νυχτερίδων έχουν “υπερδυνάμεις” που τους επιτρέπουν να ζουν έως και 35 χρόνια χωρίς καρκίνο. Αυτό μπορεί να μην φαίνεται σαν μια ηλικία Μεθουσάλα, αλλά τα μικρότερα ζώα έχουν γενικά μικρότερη διάρκεια ζωής. Οι συγγραφείς της νέας μελέτης λένε ότι τα 35 χρόνια νυχτερίδας ισοδυναμούν με το να ζήσει ένας άνθρωπος μέχρι τα 180 του χρόνια. Αυτά τα ιπτάμενα θηλαστικά δεν είναι οπλισμένα με ένα μόνο όπλο κατά του καρκίνου, αλλά έχουν ένα ολόκληρο οπλοστάσιο στη διάθεσή τους.
Το οπλοστάσιο
Τόσο οι νυχτερίδες όσο και οι άνθρωποι διαθέτουν το γονίδιο p53, το οποίο καταστέλλει τους όγκους και μπορεί επομένως να σταματήσει τον καρκίνο. Μεταλλάξεις στο γονίδιο p53 που περιορίζουν τις ικανότητές του εμφανίζονται περίπου στο ήμισυ όλων των ανθρώπινων καρκίνων. Ένα είδος νυχτερίδας έχει δύο αντίγραφα του γονιδίου p53 και η δραστηριότητά του είναι επίσης αυξημένη σε σύγκριση με τους ανθρώπους.
Σε μια διαδικασία γνωστή ως απόπτωση, τα υψηλά επίπεδα του p53 στο σώμα μπορούν να καταστρέψουν τα καρκινικά κύτταρα προτού προκαλέσουν βλάβη. Αλλά αν τα επίπεδα p53 είναι πολύ υψηλά, αυτό είναι κακό, επειδή καταστρέφει πάρα πολλά κύτταρα. Αλλά οι νυχτερίδες έχουν ένα βελτιωμένο σύστημα που εξισορροπεί αποτελεσματικά την απόπτωση.
Στις νυχτερίδες, το ένζυμο τελομεράση είναι φυσικά ενεργό, επιτρέποντας στα κύτταρα να πολλαπλασιάζονται χωρίς όριο. Αυτό αποτελεί πλεονέκτημα στη γήρανση, διότι προωθεί την αναγέννηση των ιστών κατά τη γήρανση και τον τραυματισμό. Ωστόσο, εάν τα κύτταρα διαιρούνται ανεξέλεγκτα, η υψηλότερη δραστηριότητα του p53 στις νυχτερίδες το αντισταθμίζει και μπορεί να εξαλείψει τυχόν καρκινικά κύτταρα.
Οι νυχτερίδες διαθέτουν επίσης ένα εξαιρετικά αποτελεσματικό ανοσοποιητικό σύστημα που εξουδετερώνει πολλά θανατηφόρα παθογόνα. Αυτό τις βοηθά να επιβιώνουν σε αποικίες όπου χιλιάδες ζώα συνωστίζονται σε ένα μικρό κλειστό χώρο και οι επιδημίες θα έπρεπε να ευδοκιμούν. Η δύναμη της ανοσίας συμβάλλει επίσης στις αντικαρκινικές ικανότητες των νυχτερίδων, καθώς αναγνωρίζουν και καταστρέφουν τα καρκινικά κύτταρα, ανέφεραν οι συγγραφείς.
Καθώς οι άνθρωποι γερνούν, το ανοσοποιητικό τους σύστημα επιβραδύνεται και τείνουν να εμφανίζουν περισσότερες φλεγμονές. Οι νυχτερίδες, από την άλλη πλευρά, είναι καλές στο να καταστέλλουν τη φλεγμονή, ακόμη και σε μεγάλη ηλικία. Αυτό το πολύπλοκο σύστημα τους επιτρέπει να αμύνονται ενάντια σε ιούς και ασθένειες που σχετίζονται με την ηλικία, ώστε να είναι υγιείς μέχρι το τέλος της ζωής τους.
Πώς μπορούν να επωφεληθούν οι άνθρωποι
Ο καρκίνος είναι μια διαδικασία πολλαπλών σταδίων και χρειάζονται πολλαπλά “χτυπήματα” για να προκληθεί μια επικίνδυνη ανάπτυξη προτού τα φυσιολογικά κύτταρα αρχίσουν να μετατρέπονται σε κακοήθη. Έτσι, όσο περισσότερο ζει ένας άνθρωπος ή ένα ζώο, τόσο πιο πιθανό είναι, σε συνδυασμό με εξωτερικούς παράγοντες (όπως η έκθεση στη ρύπανση και οι κακές συνήθειες του τρόπου ζωής), να εμφανιστούν κυτταρικές μεταλλάξεις που θα προωθήσουν τον καρκίνο.
Οι ερευνητές δήλωσαν ότι η μελέτη των νυχτερίδων προκαλεί έκπληξη, επειδή οι νυχτερίδες δεν έχουν στην πραγματικότητα κάποιο φυσικό φραγμό κατά του καρκίνου. Τα κύτταρά τους μπορούν να μετατραπούν σε καρκίνο με μόλις δύο “χτυπήματα” – αλλά επιβιώνουν χάρη σε ισχυρούς μηχανισμούς καταστολής των όγκων.
Οι γιατροί του Μπρνο αναζητούν μια μέθοδο για να εντοπίσουν τον ένοχο του καρκίνου του εγκεφάλου (στα τσεχικά)
Είναι σημαντικό, σύμφωνα με τους συγγραφείς, να επιβεβαιωθεί ότι η αυξημένη δραστηριότητα του γονιδίου p53 αποτελεί καλή άμυνα κατά του καρκίνου, εξαλείφοντας τον καρκίνο ή επιβραδύνοντας την ανάπτυξή του. Αρκετά αντικαρκινικά φάρμακα στοχεύουν ήδη στη δραστηριότητα του γονιδίου p53 και διερευνώνται περισσότερα.
Περαιτέρω έρευνα σχετικά με την τελομεράση παρουσιάζει επίσης ενδιαφέρον, λένε, ιδίως στο πλαίσιο περαιτέρω έρευνας σε ανθρώπους. Μάλιστα, η ίδια ομάδα εξετάζει και ανθρώπους που ζουν σε μεγάλη ηλικία χωρίς να έχουν καρκίνο.
