Γαλλία: Το 25% των νέων ηλικίας 15 έως 29 ετών πάσχει από κατάθλιψη, αποκαλύπτει μελέτη

Το 25% των νέων Γάλλων ηλικίας 15 έως 29 ετών πάσχουν από κατάθλιψη, σύμφωνα με μελέτη της Mutualité Française, του Institut Montaigne και του Institut Terram, την οποία δημοσίευσε την Τρίτη 2 Σεπτεμβρίου το ICI (πρώην France Bleu). Η έρευνα, η οποία διεξήχθη σε 5.633 νέους ηλικίας 15 έως 29 ετών, επισημαίνει “ανησυχητικές” εδαφικές και κοινωνικές ανισότητες, ιδίως στα γαλλικά υπερπόντια διαμερίσματα και περιφέρειες (DROM), όπου σχεδόν 4 στους 10 νέους πάσχουν από κατάθλιψη.

“Το 25% των ατόμων ηλικίας 15-29 ετών πάσχουν από κατάθλιψη”, αποκαλύπτει η μελέτη, η οποία βασίζεται στις απαντήσεις των νέων μέσω ενός τυποποιημένου ερωτηματολογίου που χρησιμοποιείται για την αξιολόγηση των καταθλιπτικών επεισοδίων (Ερωτηματολόγιο Υγείας Ασθενών, PHQ-9), ποσοστό που “υπερβαίνει κατά πολύ το 14% που δηλώνει από μόνο του κακή ψυχική υγεία”. Στη μελέτη επισημαίνεται ότι “ο ψυχικός πόνος παραμένει σε μεγάλο βαθμό υποτιμημένος ή υποβαθμισμένος, ακόμη και από τους ίδιους τους νέους”.

“Αυτού του είδους η έρευνα δείχνει ακόμη περισσότερο ότι πρέπει να είμαστε πιο φιλόδοξοι σε αυτόν τον τομέα”, λέει ο Ολιβιέ Μπονό, ψυχίατρος παιδιών και εφήβων, στο franceinfo. Τα στοιχεία αυτά είναι “ανησυχητικά και δεν προκαλούν έκπληξη”. Ωστόσο, επισημαίνει ότι “το 25% είναι πιθανώς λίγο υπερεκτιμημένο όσον αφορά την ασθένεια — είναι πιθανώς δύο φορές υπερεκτιμημένο”. Τονίζει ότι “η κατάθλιψη είναι μια ασθένεια”, ενώ “τα καταθλιπτικά συμπτώματα περιλαμβάνουν θλίψη, έλλειψη όρεξης, προβλήματα ύπνου και αυτοκτονικές σκέψεις”. Η μελέτη επιτρέπει “τη διάκριση των καταθλιπτικών συμπτωμάτων, τα οποία αξιολογούνται με αυστηρά κριτήρια, αλλά δεν επιτρέπουν τη διάγνωση της κατάθλιψης” προσθέτει.

“Το φύλο είναι ένα από τα πιο οξυμένα χάσματα”

Η μελέτη δείχνει ότι αυτή η “πρωτεϊκή δυσφορία” συσχετίζεται έντονα με τις συνθήκες διαβίωσης και το κοινωνικό πλαίσιο. Η οικονομική κατάσταση αποτελεί “καταλύτη για την κακή ψυχική υγεία”, σημειώνει η μελέτη. Σχεδόν οι μισοί νέοι (47%) που ζουν σε πολύ επισφαλείς συνθήκες υποφέρουν από κατάθλιψη, “τρεις φορές περισσότεροι από εκείνους που προέρχονται από εύπορα περιβάλλοντα (16%)”.

“Το φύλο είναι μία από τις πιο έντονες διαχωριστικές γραμμές στη σχέση με την ψυχική υγεία”, αναφέρει η μελέτη: το 27% των γυναικών πάσχει από κατάθλιψη, σε σύγκριση με το 22% των νεαρών ανδρών. Το χάσμα είναι “ιδιαίτερα σημαντικό πριν από την ηλικία των 22 ετών”, με το 56% των φοιτητριών να αυτοαναφέρουν συχνό άγχος, σε σύγκριση με το 3% των ανδρών φοιτητών.

Το άγχος που σχετίζεται με την εργασία φτάνει σε ιδιαίτερα υψηλά επίπεδα μεταξύ εκείνων που συνδυάζουν την εργασία τους με οικονομικές δυσκολίες. “Το 81% από αυτούς δηλώνει ότι αγχώνεται τακτικά από την εργασία του, σε σύγκριση με το 68% εκείνων που δηλώνουν ότι έχουν λίγους ή καθόλου οικονομικούς περιορισμούς”, εξηγεί η έρευνα. Οι πιο επισφαλείς μορφές απασχόλησης φαίνεται ότι είναι πιο πιθανό να προκαλέσουν ψυχολογική ευπάθεια στους νέους.

Η οικογενειακή αστάθεια και οι συνθήκες στέγασης επιβαρύνουν επίσης σε μεγάλο βαθμό την ψυχική υγεία των ατόμων ηλικίας 15-29 ετών. Η έρευνα δείχνει ότι “το 35% των νέων που μεγάλωσαν σε ασταθές οικογενειακό περιβάλλον πάσχουν από μόνιμη κατάθλιψη, σε σύγκριση με το 15% εκείνων που μεγάλωσαν σε σταθερό περιβάλλον”. Οι συνθήκες στέγασης αποτελούν επίσης καθοριστικό παράγοντα, καθώς οι νέοι που ζουν σε κοινόχρηστα καταλύματα (17%) ή σε πανεπιστημιακές εστίες (25%) έχουν περισσότερες πιθανότητες από το μέσο όρο (11%) να “αναφέρουν κακή ψυχική υγεία”.

Εδαφικές ανισότητες

Η μελέτη αναδεικνύει επίσης εντυπωσιακές εδαφικές ανισότητες. Στην υπερπόντια Γαλλία, η ψυχολογική δυσφορία είναι ιδιαίτερα έντονη: “Περισσότεροι από ένας στους δύο νέους στη Γαλλική Γουιάνα (52%) πάσχουν από κατάθλιψη, το 44% στα υπερπόντια νησιά Μαρτινίκα και το 43% στη Μαγιότ”, ποσοστά “χωρίς αντιστοιχία στη Γαλλία”, όπου τα ποσοστά κυμαίνονται μεταξύ “19% (Bourgogne-Franche-Comté στην αγροτική Γαλλία) και 28% (Provence-Alpes-Côte d’Azur στη νότια Γαλλία)”.

Υπάρχουν επίσης γεωγραφικές ανισότητες: “το 64% των νέων που ζουν σε αστικές περιοχές δηλώνει ότι αισθάνεται λύπη ήκατάθλιψη, σε σύγκριση με το 54% αυτών που ζουν σε αγροτικές περιοχές”. Στις μεγάλες μητροπολιτικές περιοχές, το 44% των νέων ηλικίας 15 έως 29 ετών δηλώνουν ότι βιώνουν μοναξιά- οκτώ μονάδες περισσότερο από ό,τι στις αγροτικές περιοχές (36%). “Οι νέοι που ζουν σε αραιοκατοικημένες περιοχές”, δηλαδή σε αγροτικές ή προαστιακές περιοχές, “φαίνεται να είναι οι λιγότερο ευάλωτοι ή […] οι λιγότερο εκτεθειμένοι σε συμπτώματα ψυχολογικής δυσφορίας”, σημειώνει η έρευνα.

Τα στοιχεία της μελέτης επιβεβαιώνουν αυτό: 27% των νέων των πόλεων υποφέρουν από κατάθλιψη, 7 μονάδες περισσότερο από τους νέους της υπαίθρου (20%). Για να εξηγήσουν αυτή την αντίθεση μεταξύ πόλης και υπαίθρου, οι συγγραφείς αναφέρουν ένα “πιο προστατευτικό”, “πιο οικογενειακό” περιβάλλον στις αγροτικές περιοχές, και αντίθετα “μεγαλύτερη απομόνωση” και “συχνότερη οικονομική ευπάθεια” στις μητροπολιτικές περιοχές, ιδίως για τους φοιτητές.

Σχολικός εκφοβισμός και οθόνες

Ο σχολικός εκφοβισμός είναι μια “τραυματική πραγματικότητα” που επηρεάζει “περισσότερους από έναν στους δύο νέους (52%) ως άμεσο θύμα” και “το 23% ως μάρτυρα”. Το ένα τρίτο (33%) των νέων που έχουν πέσει θύματα εκφοβισμού δηλώνουν ότι “αγχώνονται από τις σπουδές τους”.

Το ζήτημα της πανταχού παρουσίας των οθονών κατέχει εξέχουσα θέση στην καθημερινή ζωή των νέων, αλλά η εντατική χρήση τους συσχετίζεται με την επιδείνωση της ψυχικής υγείας. “Το 44% των νέων περνά περισσότερες από τρεις ώρες την ημέρα στα κοινωνικά δίκτυα” και “το 10% περνά περισσότερες από οκτώ ώρες”, αναφέρει η μελέτη, η οποία διαπιστώνει άμεση σχέση: “Το 44% όσων ξοδεύουν περισσότερες από 8 ώρες εμφανίζουν κατάθλιψη”, “τρεις φορές περισσότερο από εκείνους που ξοδεύουν λιγότερο από μία ώρα (15%)”. Ο διαδικτυακός εκφοβισμός αφορά “περισσότερους από έναν στους τέσσερις νέους (26%)” και “το 52% των συχνών θυμάτων παρουσιάζει κατάθλιψη”.

Το 2025, ενώ η ψυχική υγεία έχει καταστεί “μείζον εθνικό θέμα”, τα υφιστάμενα προγράμματα – όπως το Mon soutien psy (12 συνεδρίες με επιστροφή χρημάτων ετησίως) – εξακολουθούν να δυσκολεύονται να καλύψουν την κλίμακα και την ποικιλομορφία των αναγκών, επισημαίνει η μελέτη. Τέσσερις στους δέκα νέους δηλώνουν ότι δεν έχουν ζητήσει ποτέ επαγγελματική βοήθεια και δεν έχουν αισθανθεί ποτέ την ανάγκη να το κάνουν. Επιπλέον, “το 19% όσων αισθάνονται την ανάγκη να ζητήσουν βοήθεια δεν το έχουν κάνει”, κυρίως λόγω “φόβου για κρίση ή στιγματισμό (24%)”, “έλλειψης γνώσης των διαθέσιμων υπηρεσιών (13%)” ή “κόστους (17%)”.

“Υπάρχει ανάγκη σε αυτή τη χώρα για ένα σχέδιο ψυχικής υγείας”

Αντιμέτωποι με αυτή την κατάσταση, οι συγγραφείς της μελέτης ζητούν “εδαφική” δημόσια δράση, η οποία θα πραγματοποιείται “από εθνικούς θεσμούς, τοπικές αρχές και τοπικούς φορείς”. “Υπάρχει ανάγκη σε αυτή τη χώρα για ένα σωστό σχέδιο ψυχικής υγείας, προκειμένου να αντιμετωπιστεί σωστά η ψυχική υγεία και η ψυχιατρική για τους συμπολίτες μας”, τονίζει ο Ολιβιέ Μπονό, ψυχίατρος παιδιών και εφήβων, στο franceinfo. “Έχουμε μόνο τα μέσα για να θεραπεύσουμε σωστά τους μισούς ανθρώπους που μας το ζητούν”, επισημαίνει ο διευθυντής του τμήματος του νοσοκομείου Barthélémy Durand στην Essonne και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Saclay του Παρισιού.

“Η μελέτη αυτή δείχνει ότι, τα τελευταία δέκα περίπου χρόνια, έχει διπλασιαστεί η συχνότητα των καταθλιπτικών συμπτωμάτων και της κατάθλιψης μεταξύ των νέων, και αυτό είναι το ανησυχητικό”, προσθέτει. “Μας εξέπληξε το γεγονός ότι η αίσθηση απομόνωσης και μοναξιάς έχει διπλασιαστεί. Είναι σαφές ότι τα κοινωνικά δίκτυα παίζουν ρόλο”, αναφέρει.