Βενζίνη στη Βουλγαρία, λουκέτα στη Θράκη… και η περιφέρεια πεθαίνει

Toυ ΛΑΜΠΡΟΥ ΠΑΠΑΔΗ *

Η Ελλάδα εξακολουθεί να βρίσκεται στις πρώτες θέσεις µε τα ακριβότερα καύσιµα στην Ευρώπη, ενώ οι παραµεθόριες περιοχές βιώνουν έναν αθέµιτο ανταγωνισµό που απειλεί να τις αφανίσει. Από την 1η Ιανουαρίου 2025, όταν η Βουλγαρία εντάχθηκε στη ζώνη Σένγκεν, οι οδηγοί των νοµών Ροδόπης, Έβρου, Ξάνθης, Δράµας και Σερρών αξιοποιούν την ελεύθερη διέλευση και επιλέγουν να γεµίζουν τα ρεζερβουάρ τους στη γειτονική χώρα. Η διαφορά τιµής, που ξεπερνά τα 0,50 ευρώ το λίτρο, είναι αρκετή για να γονατίσει τα ελληνικά πρατήρια.

Μέσα σε λίγους µήνες η Κοµοτηνή έχασε το 50% των πρατηρίων της, ενώ σε όλη τη Θράκη τα λουκέτα πολλαπλασιάζονται. Ο µικρός επιχειρηµατίας δεν µπορεί να αντέξει τον άδικο ανταγωνισµό όταν στην Ελλάδα η τελική τιµή της αµόλυβδης αποτελείται κατά 60% από φόρους και τέλη, ενώ στη Βουλγαρία ο ΕΦΚ είναι σχεδόν στο µισό και ο ΦΠΑ στο 20%. Οι καταναλωτές δεν έχουν λόγο να πληρώνουν περισσότερα όταν µε µια σύντοµη διέλευση κερδίζουν δεκάδες ευρώ σε κάθε γέµισµα.

Το αποτέλεσµα; Οι τοπικές κοινωνίες χάνουν ζωτικό εισόδηµα, το κράτος στερείται φορολογικά έσοδα και οι επιχειρήσεις καταρρέουν. Παράλληλα, το κενό εκµεταλλεύονται κυκλώµατα λαθρεµπορίου. Δεν είναι τυχαίο ότι µόλις τον Σεπτέµβριο οι αρχές ανακοίνωσαν τουλάχιστον 20 συλλήψεις για παράνοµη διακίνηση καυσίµων, ενώ ταυτόχρονα σηµειώθηκαν αλλεπάλληλες διαρρήξεις σε πρατήρια και καταστήµατα στην Κεντρική Μακεδονία µε λεία άνω των 13.000 ευρώ. Η εγκληµατικότητα, η παραοικονοµία και η ανασφάλεια βαραίνουν τις πλάτες των κατοίκων.

Μέσα σε αυτό το τοπίο, η κυβέρνηση περιορίζεται σε ευχολόγια. Η Πανελλήνια Οµοσπονδία Πρατηριούχων ζητά εδώ και µήνες ένα ειδικό φορολογικό καθεστώς για τις παραµεθόριες περιοχές, προτείνοντας πιλοτική µείωση του ΕΦΚ στον νοµό Ροδόπης για ένα έτος. Η απάντηση; Σιωπή. Αντί για άµεσα µέτρα, οι τοπικοί επαγγελµατίες βλέπουν τον πρωθυπουργό στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης 2025 να εξαγγέλλει «φοροελαφρύνσεις» και «ενίσχυση των ακριτικών περιοχών» χωρίς συγκεκριµένο σχέδιο για το πιο πιεστικό ζήτηµα: το κόστος των καυσίµων. Η ΔΕΘ λειτουργεί και φέτος ως καθρέφτης των αντιφάσεων. Από τη µια πλευρά, οι θριαµβολογίες για ανάπτυξη και ψηφιακό µετασχηµατισµό. Από την άλλη, η κραυγή αγωνίας των πρατηριούχων που βλέπουν τους πελάτες τους να περνούν τα σύνορα. Από τη µια εξαγγελίες για επενδύσεις δισεκατοµµυρίων, από την άλλη οικογενειακές επιχειρήσεις που σβήνουν η µία µετά την άλλη.

Το ζήτηµα δεν αφορά µόνο την τσέπη του καταναλωτή. Είναι θέµα κοινωνικής συνοχής, ισότιµης ανάπτυξης και εθνικής στρατηγικής. Χωρίς ζωντανή Θράκη, χωρίς βιώσιµη οικονοµία στον Έβρο και στη Ροδόπη, η χώρα υπονοµεύει τον ίδιο της τον κορµό. Κάθε πρατήριο που κλείνει είναι µια οικογένεια που χάνει την προοπτική της, ένας νέος που µεταναστεύει, µια κοινότητα που αδειάζει.

Η κυβέρνηση έχει την επιλογή να συνεχίσει τον στρουθοκαµηλισµό ή να λάβει άµεσα µέτρα. Η µείωση του ΕΦΚ στις παραµεθόριες περιοχές δεν είναι πολυτέλεια ούτε «χαριστική ρύθµιση». Είναι το µοναδικό εργαλείο για να ανακοπεί η αιµορραγία των εσόδων προς τη Βουλγαρία και να σωθούν οι µικροµεσαίες επιχειρήσεις που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της τοπικής οικονοµίας.

Η ΔΕΘ µπορεί να υποσχέθηκε πολλά, όµως η πραγµατική εικόνα βρίσκεται µακριά από τα φώτα των εγκαινίων. Βρίσκεται στα κλειστά πρατήρια που στοιχειώνουν τις εισόδους της Κοµοτηνής και της Δράµας. Εκεί όπου αποκαλύπτεται η γύµνια της πολιτικής: µια χώρα που υπόσχεται ανάπτυξη, αλλά αφήνει τους πολίτες της αβοήθητους απέναντι στον αθέµιτο ανταγωνισµό.

* Πολιτικός αναλυτής,
Δηµοσιογράφος