Τα στοιχήµατα και οι προκλήσεις της Κυπριακής Προεδρίας στην Ε.Ε.

Η Λευκωσία προεδρεύει στην ΕΕ αντιµετωπίζοντας ζωτικά προβλήµατα της Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης και προκλήσεις έναντι της διεθνούς κοινότητας. Όλα τα θέµατα αφορούν στην Ευρωπαϊκή πραγµατικότητα, στις θεσµικές υποχρεώσεις της ΕΕ έναντι της προεδρεύουσας χώρας, έναντι της διεύρυνσής στα Δυτικά Βαλκάνια, κυρίως όµως έναντι της Τουρκίας, µε την οποία «πάγωσε» η ενταξιακή διαδικασία.

Με τις ξεκάθαρες δηµόσιες δηλώσεις του Προέδρου Χριστοδουλίδη, για τις προτεραιότητες της Κυπριακής Προεδρίας και την πολιτική δροµολόγηση της ενταξιακής πορείας της Τουρκίας µε Ενωσιακούς και όχι Κυπριακούς όρους, η Αθήνα όπως και οι κυβερνήσεις όλων των κρατών-µελών καλούνται να συµµετάσχουν στο έργο που αναβαθµίζει πολιτικά και γεωστρατηγικά την ΕΕ στο διεθνές γίγνεσθαι.

Η Λευκωσία, ως Προεδρία της ΕΕ κατά το πρώτο εξάµηνο 2026, ανακοίνωσε το πρόγραµµά της στο γύρο των πρωτευουσών που πραγµατοποίησε ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δηµοκρατίας. Με ισχυρή στρατηγική που υποστηρίζουν Παρίσι, Ουάσιγκτον, Αθήνα, τριµερείς, αλλά και διευρυµένες γεωστρατηγικές συµµαχίες στην Ανατολική Μεσόγειο και στην περιοχή ΜΕΝΑ, η Λευκωσία αναλαµβάνει να φέρει εις πέρας µε ισορροπηµένο τρόπο πολυδιάστατο έργο που αφορά την παρουσία της ΕΕ στις διεθνείς εξελίξεις, αλλά και προτεραιότητες της Κυπριακής Δηµοκρατίας.

Από το 2004, που εντάχθηκε η Κυπριακή Δηµοκρατία στην ΕΕ, παρήλθαν 21 χρόνια για να γίνει αντιληπτή σε παγκόσµια κλίµακα η σηµασία της Κυπριακής Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης. Οι καταλυτικές αλλαγές του διεθνούς περιβάλλοντος αναµετρώµενες µε την Ευρωπαϊκή πραγµατικότητα της Κυπριακής Δηµοκρατίας δεν ανέτρεψαν τη σταθερότητα που θεµελιώθηκε στη βάση των Ιδρυτικών Συνθηκών, του Διεθνούς Δικαίου, του Ευρωπαϊκού Κεκτηµένου. Ακόµη και αναθεωρητικές κυβερνήσεις, που αντιπαρατίθενται µε την ΕΕ, αδυνατούν να καταλύσουν ό,τι εγκαινιάσθηκε και εξελίχθηκε στην ευρύτερη Ευρώπη µετά τον Δεύτερο Παγκόσµιο Πόλεµο.

Οι επιλογές της Τουρκίας

Η Τουρκία µε µεγάλη έκπληξη διαπιστώνει ότι, παρά τις ειδικές σχέσεις µε ορισµένες κυβερνήσεις της ΕΕ, τις δυσµορφικές εξαρτήσεις µε Μόσχα, Τεχεράνη, και τις κλονισµένες σχέσεις µε την Ουάσιγκτον παραµένει Τρίτη χώρα ως προς την ΕΕ. Η Άγκυρα µε τις επιλογές της χαρακτηρίζεται ως ατελής δηµοκρατία παρά το γεωγραφικό µέγεθός, την πολεµική της µηχανή, εξ αιτίας των παραβιάσεων κάθε αρχής δηµοκρατικής λειτουργίας και Ανθρωπίνων δικαιωµάτων. Η απροθυµία του καθεστώτος Ερντογάν για υιοθέτηση συνταγµατικών αλλαγών, ώστε η Τουρκία σεβόµενη τη θρησκεία της, τον πολιτισµό της και την κοινωνική της δοµή να µετεξελιχθεί σε µία σύγχρονη Δηµοκρατία, απογοητεύει και ανησυχεί συµµάχους και φίλους της Αγκύρας.

Μπροστά στα διεθνή γεγονότα που απασχολούν την περιοχή µας και την ΕΕ ο Νίκος Χριστοδουλίδης, πολιτικός σύγχρονης αντίληψης επί των παγκοσµίων εξελίξεων, επιλέχθηκε από το σύνολο των Κυπριών για θέσεις και απόψεις, που ανακοίνωσε πολύ πριν κατέλθει ως υποψήφιος Πρόεδρος και πραγµατοποιεί κατά την Προεδρία του. Οι εταίροι και η Αθήνα προφανώς αντιλαµβάνονται ότι συνοµιλούν µε τη Λευκωσία, ακόµη κάτω από την πίεση της τουρκικής κατοχής, που γνωρίζει τους κανόνες του διεθνούς διπλωµατικού και γεωστρατηγικού παιγνίου. Η Κύπρος κατορθώνει να αξιοποιεί επίκαιρες διεθνείς συνθήκες και κατά περίπτωση να ορίζει εξελίξεις στην περιφέρεια µας. Κυρίως µε τη σηµαντική εµπλοκή στην εξασφάλιση της Ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα, τη στρατηγική συµµαχία µε ΗΠΑ, Γαλλία, Ισραήλ, Εµιράτα και τις αντίστοιχες ενεργειακές συµφωνίες µε κολοσσούς συµπεριλαµβανοµένου και του Κατάρ, η Λευκωσία ξεπέρασε τους περιορισµούς που επιθυµούσαν να επιβάλλουν συµφέροντα τα οποία αποδεδειγµένα διαβάζουν µε καθυστέρηση τις διεθνείς προκλήσεις και τους συσχετισµούς γεωστρατηγικών συµφερόντων.

Στην Ελλάδα κόµµατα, αλλά και στελέχη του κυβερνητικού σχηµατισµού, παρ όλο που συµµετέχουν στις διεθνείς εξελίξεις, δυσκολεύονται ακόµη να διακρίνουν τη σηµασία των γεγονότων παραγνωρίζοντας το ισχυρό σκεπτικό που οδήγησε στην Ελληνική απόφαση για ένταξη της Κυπριακής Δηµοκρατίας στην ΕΕ, χωρίς αστερίσκους, χωρίς εξαιρέσεις.

Κυπριακό

Τις Κυπριακές επιλογές προσδιορίζει αποκλειστικά ο Κυπριακός λαός µε την εκλεγµένη ισχυρή ηγεσία του. Όταν ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δηµοκρατίας τονίζει, από την πρώτη στιγµή της θητείας του, ότι οι συνοµιλίες για το Κυπριακό θα επανεκκινήσουν υπό την οµπρέλα του ΟΗΕ µε κυρίαρχη τη θεσµική και γεωστρατηγική πραγµατικότητα της ΕΕ κανένα κράτος-µέλος, κανένας Ευρωπαϊκός θεσµός δεν δικαιούται να διαφοροποιείται από τον υποχρεωτικό και δεσµευτικό προσανατολισµό της Κυπριακής πολιτικής κυρίως κατά την χρονική περίοδο που η Κυπριακή Δηµοκρατία Προεδρεύει στην ΕΕ εκφράζοντας το σύνολο των κρατών-µελών της ΕΕ. Ο ΟΗΕ, το Συµβούλιο Ασφαλείας, κυρίως τα πέντε Μόνιµα Μέλη του, οι Ειδικοί αποσταλµένοι του Γενικού Γραµµατέα και της ΕΕ οφείλουν να κατανοήσουν ότι η Ευρωπαϊκή πραγµατικότητα της Κυπριακής Δηµοκρατίας ορίζεται και από το σύνταγµα του ενιαίου Κυπριακού κράτους και την ισχύ του Ευρωπαϊκού Κεκτηµένου σε όλη την Κυπριακή επικράτεια.

Οι αναφορές της κατοχικής δύναµης περί λύσης δύο κρατών απορρίπτονται ως σηµεία συνοµιλιών. Η διεθνής κοινότητα και η ΕΕ υποχρεώνονται να απαιτούν άµεση αποκατάσταση των καταστροφικών συνεπειών µίας µακροχρόνιας στρατιωτικής κατοχής, παραβιάσεων όλων των αρχών διεθνούς δικαίου, ανθρωπίνων δικαιωµάτων και της κυριαρχίας των ανεξαρτήτων κρατών.

Ίσως στη γραφειοκρατία των Βρυξελλών και ιδιαίτερα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής η αργή ανάγνωση των γεγονότων να εµποδίζει ταχείες αποφάσεις για την Ουκρανία, τρίτη χώρα προς την ΕΕ. Όµως, θεσµικά και γεωστρατηγικά η Κυπριακή Δηµοκρατία αποτελεί σηµαντικό πυρηνικό θέµα, που αφορά στην Ευρωπαϊκή ολοκλήρωση και στην παρουσία της ΕΕ στο µέλλον του κόσµου.

Η πολιτική απόφαση για στήριξη της Ουκρανίας µε Ευρωπαϊκά κεφάλαια για να αντιµετωπισθεί η Ρωσία αποτελεί σηµαντική εξέλιξη σε µία ιστορική στιγµή για όλη την Ευρώπη. Διαµορφώθηκε, έστω και µε καταγραµµένες επιφυλάξεις, απάντηση της ΕΕ έναντι των στρατιωτικών εισβολών καθώς και στρατηγική διαφοροποίηση έναντι των ΗΠΑ στο ίδιο θέµα.

* Πρέσβης επί Τιµή