Στον Λαβύρινθο της Νέας Υόρκης… χωρίς τον µίτο της Αριάδνης

Toυ Δρ. ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΘΕΟΔΩΡΟΥ *

Η 80ή Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη προκαλεί εντονότατο διεθνές ενδιαφέρον εξ αιτίας των συνεχών προκλήσεων που αντιµετωπίζει η Διεθνής Κοινότητα.

Η Ελλάδα αξιοποιεί τη Γενική Συνέλευση, ιδιαίτερα τη διετία που συµµετέχει στο Συµβούλιο Ασφαλείας ως Μη Μόνιµο Μέλος. Χωρίς να κάνει εκπτώσεις στα εθνικά ενδιαφέροντα που υπόκεινται στις διατάξεις του ΟΗΕ, η Αθήνα αναδεικνύει το ρόλο της στην αντιµετώπιση των διεθνών προκλήσεων. Η χώρα µας συµβάλλει δηµιουργικά στην περιφερειακή συνεργασία και εργάζεται µε συνέπεια για να παραµερισθούν οι ένοπλες συγκρούσεις, ο αναθεωρητισµός, η τροµοκρατία, προωθώντας τα Ανθρώπινα Δικαιώµατα, το Διεθνές Δίκαιο, την προστασία προς τους Πρόσφυγες µέχρι να µπορέσουν να επιστρέψουν ασφαλείς στις εστίες τους.

Αναγνωρίζοντας τη σηµασία των διµερών συναντήσεων ο Πρωθυπουργός και η Ελληνική Αντιπροσωπεία, όπως κάθε χρόνο, ανταποκρίνονται στις υποχρεώσεις ενός πυκνού προγράµµατος µε όλους τους δυνατούς συνοµιλητές.

Σηµαντικές συναντήσεις θεωρούνται όσες οριστικοποιούνται και πραγµατοποιούνται µε ηγέτες των Βαλκανικών κρατών, των Αράβων και των χωρών του Κόλπου, µε ηγέτες µεγάλων δυνάµεων, Ευρωπαϊκών χωρών, µεταξύ των οποίων και η Τουρκία.

Πέραν του προγράµµατος στη Γενική Συνέλευση, η Ελλάδα συναντά την ΑΘΠ τον Οικουµενικό Πατριάρχη στην έδρα του Αρχιεπισκόπου Αµερικής, την οµογένεια, συλλογικές εκφράσεις αµερικανικών κοινωνικών και θρησκευτικών οµάδων.

Διαπιστώνεται από την πρακτική που ακολουθείται ότι τα µέρη από κοινού επιλέγουν το χώρο και το χρόνο των συναντήσεων. Όσοι ενδιαφέρονται για τις διεθνείς σχέσεις, ως αναλυτές, µελετητές ή αναγνώστες, γνωρίζουν ότι υπάρχει συγκεκριµένο αυστηρό πρωτόκολλο για την επιτυχία ουσιαστικών ή απλώς εθιµοτυπικών συναντήσεων. Το πρωτόκολλο κατά περίπτωση φέρνει ακόµη και βασιλείς ή Εµίρηδες σε θέσεις που δεν αντιλαµβάνονται όσοι παρακολουθούν τις διεθνείς διοργανώσεις, χωρίς να γνωρίζουν τις λεπτοµέρειες της ισχύουσας Εθιµοτυπίας. Προφανώς εκπλήσσονται οι θεατές όταν παρακαθήµενος του Προέδρου των ΗΠΑ είναι ο Πρόεδρος της Τουρκίας και όχι ο Βασιλιάς της Ιορδανίας που στην κοινή λογική προηγείται κάθε Προέδρου ή Εµίρη.

Τα έκτακτα γεγονότα

Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ άλλαξε την ώρα της συνάντησης µε τους Άραβες και Μουσουλµάνους ηγέτες γεγονός το οποίο υποχρέωσε πολλές Αντιπροσωπείες να τροποποιήσουν το πρόγραµµα τους, όπως και η Τουρκική Αντιπροσωπεία. Σε µεγάλες διοργανώσεις έκτακτα γεγονότα συµβαίνουν συνεχώς. Οι συνοδοί των ηγετών και οι Πρέσβεις καταβάλουν κάθε προσπάθεια να ανακτηθεί η κανονικότητα χωρίς να επιτυγχάνεται πάντοτε το άριστο αποτέλεσµα. Η διύλισης των γεγονότων και των φαινοµένων αποτελεί υποχρέωση των πλευρών, αλλά η ενηµέρωση και δηµοσιοποίηση των διαµειφθέντων πρέπει να ανταποκρίνεται στην ουσία των πολιτικών που εξυπηρετεί η συµφωνηµένη συνάντηση. Στην αναβολή του προγράµµατος Μητσοτάκη-Ερντογάν µπορεί οποιοσδήποτε να προβάλλει τις εικασίες του, αλλά η εγκυρότερη ενηµέρωση προέρχεται από τα ΜΜΕ που αντιλαµβάνονται το εύρος των διεθνών σχέσεων και τους όρους που εξασφαλίζουν τη διατήρηση της αξιοπιστίας µεταξύ των πλευρών.

Η Ελληνική παρουσία στο συνολικό πρόγραµµα στη Γενική Συνέλευση και στο παράλληλο πρόγραµµα υποχρεώσεων, διµερών, οµογενειακών και διαµόρφωσης δηµοσίων σχέσεων, λαµβάνει θετικό πρόσηµο. Η οµιλία του Έλληνα Πρωθυπουργού στη Γενική Συνέλευση επιτυγχάνει το µέγιστο των επιλεγµένων στόχων της Ελλάδας. Ανταποκρίνεται ο Έλληνας Πρωθυπουργός, απευθυνόµενος στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, στους πολλαπλούς ρόλους της χώρας µας ως µη Μόνιµο Μέλος του Συµβουλίου Ασφαλείας, µέλος του ΟΗΕ, της ΕΕ, του ΝΑΤΟ, σηµαντικός συντελεστής οικοδόµησης της Ευρωπαϊκής Ασφάλειας, παράγοντας προώθησης της Ευρωπαϊκής ένταξης των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων και της τουρκικής ενταξιακής πορείας, πρωτεργάτης των τριµερών και ευρύτερων συµµαχιών στην Ανατολική Μεσόγειο και την περιοχή ΜΕΝΑ. Σηµαντικότερη διάσταση όµως της διεθνούς παρουσίας µας στον ΟΗΕ αποτελεί η αξιόπιστη και επίµονη προώθηση των εθνικών µας στόχων που αναγνωρισµένα ανταποκρίνονται στις ανάγκες παραµερισµού των ακροτήτων, καταπολέµησης της τροµοκρατίας, προώθησης της κοινής Ευρωατλαντικής στρατηγικής και προφανώς της παγιοποίησης ενεργειακών ενδιαφερόντων που συνδέονται άµεσα µε την Ευρωπαϊκή Ενεργειακή Ασφάλεια.

Έξοδοι Διαφυγής

Η πολυδιάστατη διπλωµατία µας και η δηµοκρατική σταθερότητα της χώρας διευκολύνουν στην ανάπτυξη στρατηγικής που ανταποκρίνεται στις κοινές διεθνείς επιδιώξεις, παρά την αδυναµία αρκετών να αντιληφθούν τους όρων των εξελισσόµενων διεθνών σχέσεων, που επηρεάζονται κυρίως από τις προτεραιότητες των τριών υπερδυνάµεων.

Όσο η ενηµέρωση που περιέρχεται στην κοινή γνώµη δεν ανταποκρίνεται στην πολυπλοκότητα των διεθνών σχέσεων ο πολίτης του κόσµου, της ΕΕ, της Ελλάδας δυσκολεύεται να αντιληφθεί τι συµβαίνει στον ΟΗΕ, αλλά και στο πεδίο των διακρατικών σχέσεων. Στον λαβύρινθο του κόσµου πολλοί τολµούν να εισέρχονται χωρίς τη βοήθεια της Αριάδνης, και του µίτου της, που διαφοροποιείται ανά περίπτωση, επειδή ευτυχώς οι διεθνείς σχέσεις έχουν περισσότερες εξόδους διαφυγής από τη µοναδική του µινωικού λαβυρίνθου.

Μόνο απλουστευτικές και ατυχέστατες αναλύσεις δεν αντιλαµβάνονται τις ειδικότερες πτυχές των διεθνών σχέσεων. Δεν µπορεί να παραβλέπονται στην Ελλάδα πολλές από τις δυσκολίες που αντιµετωπίζει η Τουρκία στις σχέσεις µε την Ουάσιγκτον, στον ΟΗΕ, στην ΕΕ, στην Ευρωπαϊκή Συνεργασία, στην Ευρωπαϊκή Ασφάλεια, στην Ενεργειακή στρατηγική της ΕΕ, στις σχέσεις µε τις Αραβικές και Μουσουλµανικές χώρες. Ιδιαίτερα χαρακτηριστική η διεθνής επιλογή για λύση του Παλαιστινιακού αξιοποιώντας τις προβλέψεις των Συµφωνιών του Αβραάµ, µε συνεργασία της Σαουδικής Αραβία, στην οποία αναγνωρίζεται ηγετικός ρόλος, από πολλούς πλην Αγκύρας, αξιοποιώντας τις αποφάσεις του ΟΗΕ για τη λύση των δύο κρατών µε τη διαµεσολάβηση Αιγύπτου και Κατάρ στη συµφιλίωση των παλαιστινιακών µερών.

Ο Έλληνας Πρωθυπουργός, οι συνεργάτες του και το Υπουργείο Εξωτερικών δείχνουν να αντιλαµβάνονται την πολυπλοκότητα των διεθνών σχέσεων, τη σηµασία των διµερών σχέσεων, τη διατήρηση συνοµιλιών µε την Τουρκία, καθώς επίσης την ιδιαιτερότητα της παρουσίας του νέου Σύριου ηγέτη στη Γενεύη, αλλά και τη διαφορετικότητα της συνάντησης Προέδρου Ερντογάν – Προεδρεύοντος της Λιβύης Μένφι.

* Πρέσβης ε.τ.