Το πρόβλημα των διογκωμένων τιμών ρεύματος, που έχει
επισκιάσει την συζήτηση σε όλη την Ευρώπη και έχει φέρει στα
όριά τους πολλά νοικοκυριά και επιχειρήσεις στην Ελλάδα είναι
εξαιρετικά σύνθετο για να αναλυθεί ή να εξαντληθεί στον χώρο της
παρούσης στήλης –αφήστε που υπάρχουν και άλλοι, ειδικότεροι
του υποφαινόμενου προς τούτο. Ωστόσο, την ώρα που όλοι
περιμένουμε με αγωνία τον επόμενο λογαριασμό και κοιτάμε με
φόβο κάθε βράδυ στο γραμματοκιβώτιο του σπιτιού μας, έχει
σημασία να δούμε πώς σκέφτονται όσοι εφηύραν και όσοι
ανέχθηκαν ή επικύρωσαν νομοθετικά την περίφημη «Ρήτρα
αναπροσαρμογής»: πρόκειται, προφανώς, για τη μέθοδο εκείνη με
την οποία ο πάροχος ρεύματος «περνάει» την αύξηση του
κόστους παραγωγής στον καταναλωτή. Η ρήτρα
αναπροσαρμογής, μ’ άλλα λόγια, είναι εκείνη που εκτινάσσει
κατακόρυφα το τελικό τίμημα του λογαριασμού, καθώς η εταιρεία
παροχής ρεύματος μεταφέρει ατόφια την αύξηση του κόστους
παραγωγής στον πελάτη της.
Μόνο που υπάρχει μία… διαφορά: όταν οι διάφορες εταιρείες
–ειδικά οι αμιγώς ιδιωτικές- «κυνηγούσαν» πελάτες, διαφήμιζαν τα
τιμολόγιά τους και επί αυτών έγιναν οι –όποιες- συμφωνίες. Σε
έναν κόσμο, λοιπόν, που ο καπιταλισμός λειτουργεί, όταν έχει
συνομολογηθεί μία συμφωνία μεταξύ μίας εταιρείας και ενός
πελάτη, τότε αν το κόστος παραγωγής αυξηθεί, μειώνεται –ή και
εκμηδενίζεται- το κέρδος της εταιρείας. Έτσι λειτουργεί ο
καπιταλισμός. Δεν πρόκειται για κάτι παράλογο, ούτε για κάτι
πρωτοφανές: «επιχειρηματικό ρίσκο» λέγεται. Ωστόσο, στην
παρούσα συγκυρία, οι εταιρείες, που υποτίθεται ότι μέσω αυτών
θα έπεφτε η τιμή του ρεύματος γιατί θα… λειτουργούσε ο
ανταγωνισμός, λειτουργούν χωρίς κανένα ρίσκο: μεταφέρουν την
αύξηση του κόστους παραγωγής στους πολίτες διασφαλίζοντας
–μέσω των απαραίτητων «ψιλών γραμμάτων» στα συμβόλαια,
προφανώς- ότι το μόνο σταθερό σε αυτή την ασταθή συγκυρία
που ζούμε θα είναι το… απαρασάλευτο κέρδος τους.
Βεβαίως, οι ίδιες εταιρείες δεν έκαναν το ίδιο όταν η διακύμανση
του κόστους παραγωγής του ρεύματος γεννούσε χαμηλότερες
τιμές. Ποτέ μία εταιρεία δεν είπε «σας μειώνω το τιμολόγιο επειδή
αυτό το μήνα μού κόστισε λιγότερο να παραγάγω ή να
προμηθευτώ ρεύμα».
Σε απλά ελληνικά, οι πάροχοι ρεύματος είναι «σοσιαλιστές» στις
ζημιές και «καπιταλιστές» στα κέρδη. Μόνο που όλο αυτό εκφεύγει
παρασάγγας από αυτό που λέμε «λειτουργία της αγοράς».
«Καζινοκαπιταλισμός» και λίγα λέμε…
