Πολιτική γεωγραφία η Κεντροαριστερά

Toυ ΠΑΝΟΥ ΤΡΙΓΑΖΗ *

Πολλοί αρθρογραφούν περί κεντροαριστεράς, πολλοί περισσότεροι χρησιµοποιούν τον όρο. Κάποιοι και στο θέµα αυτό ακολουθούν ευρωατλαντική προσέγγιση -µεταξύ αυτών, δυστυχώς, ο Ευκλείδης Τσακαλώτος- εντοπίζοντας την Κεντροαριστερά µόνο στις ΗΠΑ και την Ευρώπη, ενώ αγνοούν πλήρως την µεγάλη πολιτική οικογένεια των Πράσινων. Απουσιάζουν επίσης από τις αναλύσεις τους, εθνικές ή περιφερειακές ιδιαιτερότητες, που επιδρούν καθοριστικά στις πολιτικές ταυτότητες.

Για παράδειγµα, τι είναι η σηµερινή κυβέρνηση στο Μεξικό; Τι το Κόµµα Εργαζοµένων του Λούλα στη Βραζιλία; Τι το Αφρικανικό Εθνικό Κογκρέσο στη Ν. Αφρική; Τι το Κόµµα του Κογκρέσου στην Ινδία; Είναι Αριστερά ή Κεντροαριστερά;

Για να µην πολυλογώ, για µένα η Κεντροαριστερά υφίσταται ως πολιτική γεωγραφία, όχι ως αυτοτελές ιδεολογικό και πολιτικό ρεύµα. Ούτε το ιστορικό σχίσµα του 1914, στο σοσιαλιστικό κίνηµα υφίσταται µετά την κατάρρευση του «υπαρκτού σοσιαλισµού», ιδιαίτερα τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης. Άρα, δεν έχει νόηµα, πολιτικό, εννοώ, κάποιοι να διατηρούν το µένος τους κατά των Σοσιαλδηµοκρατών, πολύ περισσότερο που η αντίστοιχη πολιτική οικογένεια έχει πάψει προ πολλού να είναι ευρωκεντρική, έχοντας πλέον στις τάξεις της πολιτικούς σχηµατισµούς από όλες τις ηπείρους, όπως προκύπτει από τα σηµερινά µέλη της Σοσιαλιστικής Διεθνούς.

Αν έρθουµε στα προγραµµατικά, τι σηµαίνει κοµµουνιστικό, τι σοσιαλδηµοκρατικό, τι νεοαριστερό, τι πράσινο πρόγραµµα σήµερα; Μέσα στην ΕΕ ή έξω; Με την εναλλακτική παγκοσµιοποίηση ή την δαιµονοποίησή της; Με τον δικαιωµατισµό ή εναντίον του; Με την Κοινωνική και Αλληλέγγυα Οικονοµία (ΚΑΛΟ) ή την άρνησή της, αν και η συνεταιριστική ιδέα ήταν στα λάβαρα της Αριστεράς από τη γέννηση του σοσιαλιστικού κινήµατος;

Προφανώς, η αντίθεση στον µιλιταρισµό και τον πόλεµο παραµένουν κριτήρια, όχι µόνο για την διαφοροποίηση Αριστεράς – Δεξιάς, όµως, µε τη σηµερινή φύση των πολέµων που είναι κυρίως πόλεµοι εναντίον αµάχων (βλέπε Γάζα, Ουκρανία, πυρηνικά κλπ), το αντιπολεµικό µέτωπο διευρύνεται πέραν της Αριστεράς, αν θέλουµε να οικοδοµηθεί µαζικά και ενωτικά.

Καλό είναι επίσης να συνυπολογίζουν όσοι µιλούν για Κεντροαριστερά – Κεντροδεξιά τις κοινωνικές πραγµατικότητες, την κοινωνική διαστρωµάτωση που είναι πολύ πιο σύνθετη σήµερα από τα χρόνια που οι Μαρξ και Ένγκελς έγραψαν το Κοµµουνιστικό Μανιφέστο, πριν περίπου δύο αιώνες. Τότε, µιλούσαν για το προλεταριάτο, δηλαδή, τους εργάτες στην βαρειά βιοµηχανία που σήµερα έχει συρρικνωθεί, ιδιαίτερα στις αναπτυγµένες χώρες. Τότε, από το εργατικό συνδικαλιστικό κίνηµα προέκυψαν τα σοσιαλιστικά κόµµατα, αποκαλούµενα σοσιαλδηµοκρατικά, ήρθε όµως ο Α’ Παγκόσµιος Πόλεµος, το 1914, που προκάλεσε την διάσπαση του σοσιαλιστικού κινήµατος σε δύο ρεύµατα, το ρεφορµιστικό σοσιαλδηµοκρατικό και το επαναστατικό κοµµουνιστικό.

Αξίζει να σηµειωθεί ότι το κόµµα των µπολσεβίκων, του οποίου ηγήθηκε ο Λένιν για την Οκτωβριανή Επανάσταση του 1917, ονοµαζόταν Σοσιαλδηµοκρατικό Κόµµα της Ρωσίας. Κοµµουνιστικό έγινε αργότερα, µε την ίδρυση της Τρίτης Διεθνούς, στην οποία εντάχθηκε και το αρχικά Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόµµα Ελλάδας, µετασχηµατιζόµενο σε ΚΚΕ.

Με άλλα λόγια, τα πάντα ρει και στην Αριστερά και κακώς ορισµένοι θεωρούν δογµατικά ότι υπάρχουν αιώνια κοµµατικά σχήµατα µε δηµοκρατικό συγκεντρωτισµό, επαγγελλόµενα την δικτατορία του προλεταριάτου, δηλαδή, εµµονή στο παρελθόν.

Οι κοινωνίες όµως, ιδιαίτερα σήµερα µε όσα συµβαίνουν γύρω µας, χρειάζονται πολιτικές προτάσεις για το σήµερα και το αύριο. Ευτυχώς, ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ εκπροσωπεί την Αριστερά του 21ου αιώνα, έχοντας ήδη εγγράψει στο ενεργητικό του µια κυβερνητική θητεία, µε πρωθυπουργό τον Αλέξη Τσίπρα.

* Υπεύθυνος του Γραφείου Ειρήνης
του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ