Oσα δεν είπε ο Αντώνης Σαµαράς

Toυ ΛΑΜΠΡΟΥ ΠΑΠΑΔΗ *

Η πρόσφατη τη-λεοπτική συνέντευξη του πρώην πρωθυπουργού Αντώνη Σαµαρά είχε όλα τα χαρακτηριστικά µιας προσεκτικής δηµόσιας εµφάνισης: µετρηµένος λόγος, αναφορές στο εθνικό συµφέρον, υπεράσπιση της ιδεολογικής παράδοσης της Νέας Δηµοκρατίας και προσεκτική αποφυγή κάθε θέµατος που θα µπορούσε να προκαλέσει άµεσες απώλειες. Μόνο που, όπως συµβαίνει συχνά, η αξία µιας συνέντευξης δεν βρίσκεται τόσο σε αυτά που ειπώθηκαν, όσο σε όσα δεν ειπώθηκαν.

Ο Αντώνης Σαµαράς, που γνωρίζει όσο λίγοι τη γλώσσα της πολιτικής σιωπής, άφησε κενά που λένε περισσότερα απ’ όσα οι ίδιες του οι απαντήσεις. Δεν είπε λέξη για το ρωσοουκρανικό µέτωπο, για τον ρόλο της Ελλάδας και της Ευρώπης µέσα σε έναν ενεργειακό και γεωπολιτικό κυκεώνα που συνεχίζεται εδώ και σχεδόν τρία χρόνια. Δεν µίλησε για το αν ήρθε η ώρα η Ευρώπη να ξανανοίξει δίαυλους επικοινωνίας µε τη Μόσχα, ούτε για το αν η Ελλάδα πρέπει να επανεξετάσει τη θέση της απέναντι στο φθηνό ρωσικό αέριο, που αντικαταστάθηκε από το πανάκριβο αµερικανικό LNG. Ένας πρώην πρωθυπουργός που διαφηµίζει τη «ρεαλιστική πατριωτική πολιτική» θα είχε, θεωρητικά, πολλά να πει για ένα τέτοιο θέµα. Επέλεξε, όµως, τη σιωπή.

Σιωπή και στο δεύτερο µεγάλο κεφάλαιο της σύγχρονης δηµόσιας ζωής: τα εµβόλια και τις υποχρεωτικότητες. Η κυβέρνηση που στήριξε, και η οποία εφάρµοσε πολιτικές εξαναγκασµού σε εργαζοµένους και πολίτες, φέρει πολιτικό αποτύπωµα που δύσκολα µπορεί να παραβλεφθεί. Κι όµως, ο πρώην πρωθυπουργός προτίµησε να µην τοποθετηθεί. Δεν υπήρξε ούτε µία φράση για τα µέτρα που διαίρεσαν την κοινωνία, ούτε ένα σχόλιο για τα όρια της ατοµικής ελευθερίας που δοκιµάστηκαν εκείνα τα χρόνια.

Ούτε και για τον Προσωπικό Αριθµό του Πολίτη, το νέο εργαλείο κρατικού ελέγχου που εισέρχεται µαζικά στη ζωή των πολιτών, ειπώθηκε το παραµικρό. Ο Σαµαράς, που στο παρελθόν µιλούσε για «ανεξάρτητους Έλληνες πολίτες», δεν βρήκε να πει τίποτα για µια ψηφιακή µεταρρύθµιση που πολλοί θεωρούν ότι περιορίζει την ιδιωτικότητα και µετατρέπει τον πολίτη σε αριθµό.

Και βέβαια, καµία αναφορά στο PSI, εκείνη τη βαριά σελίδα της ελληνικής οικονοµικής ιστορίας που γράφτηκε επί συγκυβέρνησης Σαµαρά – Βενιζέλου. Το «κούρεµα» των οµολόγων που κατέστρεψε τα ασφαλιστικά ταµεία και τις µικροαποταµιεύσεις χιλιάδων Ελλήνων, εξακολουθεί να πλανάται σαν σκιά πάνω από το πολιτικό του παρελθόν. Αντί για απολογισµό, προτίµησε να το θάψει στη λήθη.

Ζάππεια

Όπως και τα Ζάππεια, εκείνα τα προγράµµατα των αντιµνηµονιακών του ηµερών, που προανήγγειλαν επιστροφή στην εθνική κυριαρχία και ακύρωση των µνηµονίων. Πριν βρεθεί, φυσικά, ο ίδιος να τα εφαρµόζει ως πρωθυπουργός. Καµία αυτοκριτική, καµία εξήγηση για εκείνη τη µετάβαση από τον αντιµνηµονιακό λόγο στο απόλυτο µνηµονιακό ρεαλισµό.

Από τη συνέντευξη απουσίαζε και µια αναφορά στην Αφροδίτη Λατινοπούλου και τη «Φωνή Λογικής». Κι όµως, οι συζητήσεις γύρω από την πολιτική του σχέση και την άτυπη στήριξή του σε στελέχη που κινήθηκαν κοντά σε αυτό το πολιτικό εγχείρηµα δεν είναι καινούριες. Ο Σαµαράς δήλωσε πως στήριξε τη Νέα Δηµοκρατία στις εθνικές και αυτοδιοικητικές εκλογές του 2023, όµως απέφυγε επιµελώς να αναφερθεί στις ευρωεκλογές του 2024, όταν πολλά γράφτηκαν για υπόγειες συνεννοήσεις µε τη «Φωνή Λογικής». Θα µπορούσε, έστω, να ξεκαθαρίσει αν βλέπει στο µέλλον µια πιθανή συνεργασία µε εκείνον τον πολιτικό χώρο.

Τέλος, δεν είπε τίποτα για το πιο καυτό εσωκοµµατικό ερώτηµα: ποιον βλέπει για διάδοχο στη Νέα Δηµοκρατία. Με τους «δελφίνους» ήδη να κινούνται και τις φυγόκεντρες τάσεις να γίνονται αισθητές, η στάση του πρώην πρωθυπουργού θα µπορούσε να δώσει στίγµα. Αντί γι’ αυτό, µίλησε µόνο στο παραδοσιακό κοινό της παράταξης, αποφεύγοντας κάθε δεσµευτική τοποθέτηση.

Η συνέντευξη του Αντώνη Σαµαρά, λοιπόν, ήταν µια σχολή πολιτικής επικοινωνίας µε άνευ αιχµής – αιχµές. Μια σειρά από σιωπές µε νόηµα, που αποκαλύπτουν περισσότερο απ’ ό,τι κρύβουν. Ο πρώην πρωθυπουργός φαίνεται να επανέρχεται σταδιακά στη δηµόσια σκηνή, αλλά προς το παρόν µιλά µόνο σε όσους θέλουν να θυµούνται την παλιά Νέα Δηµοκρατία.

* Πολιτικός αναλυτής,

Δηµοσιογράφος