Ο Τζουµάκας του ’98 στο εδώλιο, οι γαλάζιοι στο απυρόβλητο

Toυ ΛΑΜΠΡΟΥ ΠΑΠΑΔΗ *

Η εξεταστική επιτροπή της Βουλής για το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη και ήδη αποκαλύπτει πολλά για το πώς αντιλαµβάνεται η κυβέρνηση την έννοια της διαφάνειας.

Οι καταγγελίες, οι διαρροές και οι συνοµιλίες που έχουν δει το φως της δηµοσιότητας δείχνουν ξεκάθαρα πως δεν πρόκειται απλώς για διοικητικές αστοχίες ή λάθη χειρισµού, αλλά για ένα σύστηµα µεθοδευµένης διαπλοκής, όπου το χρήµα από τα ευρωπαϊκά ταµεία γινόταν εργαλείο κοµµατικής πελατείας και προσωπικών εξυπηρετήσεων.

Η πρόσφατη αναφορά του κ. Σαλάτα, που φέρεται να «φωτογραφίζει» κυβερνητικό στέλεχος και συγκεκριµένα τον κ. Μυλωνάκη, δεν είναι τυχαία. Αντιθέτως, ενισχύει την εικόνα ενός σκανδάλου που ακουµπά απευθείας το κυβερνητικό στρατόπεδο. Το γεγονός ότι το όνοµα του κ. Μυλωνάκη βρίσκεται στο επίκεντρο της συζήτησης αποδεικνύει πως οι αποκαλύψεις δεν περιορίζονται σε «χαµηλόβαθµους υπαλλήλους», αλλά αγγίζουν και πρόσωπα µε πολιτική ισχύ και επιρροή.

Παράλληλα, η απόφαση να κληθεί στην επιτροπή ο πρώην υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης κ. Στέφανος Τζουµάκας, προκαλεί ερωτήµατα. Φυσικά, κάθε µάρτυρας που µπορεί να ρίξει φως στην υπόθεση έχει θέση σε µια εξεταστική. Όµως, η επιλεκτική κλήτευση αποκλειστικά προσώπων που συνδέονται µε την αντιπολίτευση δηµιουργεί εύλογες υπόνοιες για προσπάθεια µετατόπισης των ευθυνών. Αντί να αναζητηθεί η αλήθεια, επιχειρείται να κατασκευαστούν «αντίβαρα» ώστε να διαχυθεί η ευθύνη και να θαµπώσει η εικόνα των πραγµατικών ενόχων. Δεν είναι τυχαίο ότι καλούν τον κ. Τζουµάκα, ο οποίος βρέθηκε στη θέση του αρµόδιου υπουργού το µακρινό 1998, προτού ακόµη η χώρα ενταχθεί επίσηµα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και την ΟΝΕ. Αν είναι έτσι, γιατί να µη φτάσουµε µέχρι τον… υπουργό Γεωργίας του Χαρίλαου Τρικούπη, προκειµένου να αποφευχθεί πάση θυσία η κλήτευση οποιουδήποτε «γαλάζιου» στελέχους που ακούστηκε στις συνοµιλίες του σκανδάλου;

Το πιο εξοργιστικό, ωστόσο, είναι ότι από την πλευρά της πλειοψηφίας δεν φαίνεται καµία διάθεση να κληθούν στην επιτροπή οι «γαλάζιοι» παράγοντες που αναφέρονται ξεκάθαρα στις συνοµιλίες του σκανδάλου.

Τα ονόµατα ακούστηκαν, οι συσχετίσεις υπάρχουν, οι αποδείξεις αναζητούνται. Και όµως, καµία πρόθεση να κληθούν αυτοί οι άνθρωποι, έστω για να δώσουν εξηγήσεις. Η σιωπή τους είναι εκκωφαντική, αλλά ακόµα πιο ηχηρή είναι η προστασία που απολαµβάνουν. Πρόκειται για ένα σκηνικό συγκάλυψης που στήνεται µπροστά στα µάτια της κοινής γνώµης.

Η κοινωνία της υπαίθρου, οι αγρότες και οι κτηνοτρόφοι, αυτοί που περιµένουν κάθε ευρώ από τις κοινοτικές ενισχύσεις για να σταθούν όρθιοι, παρακολουθούν ένα θέατρο υποκρισίας. Ενώ οι ίδιοι ασφυκτιούν από την ακρίβεια και τα αδιέξοδα, βλέπουν να παίζονται πολιτικά παιχνίδια µε τα χρήµατα που τους ανήκουν. Το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ δεν είναι τεχνικό ζήτηµα, είναι καθαρά πολιτικό και βαθιά ταξικό: δείχνει πώς το κράτος και οι µηχανισµοί του λειτουργούν υπέρ των ισχυρών και εις βάρος των πολλών.

Η κυβέρνηση επιχειρεί να παρουσιάσει την εξεταστική ως µια θεσµική διαδικασία που θα οδηγήσει στην κάθαρση. Στην πραγµατικότητα, όµως, αν δεν κληθούν να καταθέσουν όλοι όσοι εµπλέκονται, ανεξαρτήτως κοµµατικής ταυτότητας, η διαδικασία θα είναι κενή περιεχοµένου. Μια ακόµη επιτροπή–παρωδία που θα αφήσει στο σκοτάδι το σκάνδαλο και θα προσφέρει ασυλία στους υπεύθυνους.

Η Βουλή δεν µπορεί να µετατραπεί σε πεδίο συµψηφισµών. Η αλήθεια πρέπει να βγει στο φως, ακόµη κι αν αυτή ακουµπά κορυφαία στελέχη της κυβέρνησης. Διαφορετικά, το µόνο που θα µείνει είναι η πεποίθηση ότι για ακόµη µια φορά οι ισχυροί βρίσκουν τρόπο να ξεφεύγουν, ενώ οι αδύναµοι πληρώνουν τον λογαριασµό.

Το ζητούµενο δεν είναι µόνο η απόδοση ευθυνών για τα πεπραγµένα του ΟΠΕΚΕΠΕ, αλλά και η αποκατάσταση της εµπιστοσύνης των πολιτών στους θεσµούς. Αν η εξεταστική επιτροπή λειτουργήσει ως εργαλείο συγκάλυψης, τότε η ζηµιά δεν θα περιοριστεί στην αγροτική πολιτική. Θα είναι µια βαθιά πληγή στη δηµοκρατία.

Σήµερα, λοιπόν, οι πολίτες έχουν στραµµένο το βλέµµα τους στη Βουλή. Η κυβέρνηση έχει την ευκαιρία να αποδείξει ότι σέβεται τη διαφάνεια και την αλήθεια. Αντίθετα, αν συνεχίσει να κρύβει πίσω από το δάχτυλό της τους «γαλάζιους» εµπλεκόµενους, τότε το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ θα γραφτεί µε κεφαλαία γράµµατα δίπλα σε όλες τις σκοτεινές σελίδες της πολιτικής ιστορίας της χώρας.

* Πολιτικός αναλυτής