Το ότι ο κεντρικός τραπεζίτης της χώρας εδώ και μία εβδομάδα
αρνείται να καταλάβει ότι τα «αποθεματικά» που δημιούργησαν,
δήθεν, τα νοικοκυριά, δεν μπορούν να λειτουργήσουν σαν «λίπος»
που θα τα θωρακίσει από την ενεργειακή κρίση και το ντόμινο των
ανατιμήσεων, είναι δικό του πρόβλημα. Πολλώ δε μάλλον που τα
πλέον ευάλωτα εξ αυτών των νοικοκυριών έπαιρναν από τα μέτρα
στήριξης για την πανδημία το κλασικό «534άρι» -το οποίο ίσα-ίσα
έφτανε για να βγάλει κανείς τον μήνα και προφανώς δεν πήγαινε
στην αποταμίευση…
Βεβαίως, ο Γιάννης Στουρνάρας έχει δίκιο σε κάτι: όντως οι
αποταμιεύσεις αυξήθηκαν κατά πολύ και αυτό συνδέεται με τα
μέτρα στήριξης από την πανδημία που εφάρμοσε η κυβέρνηση
–από αυτά τα 43 δισεκατομμύρια που αρέσκεται να λέει το
Μαξίμου ότι «έριξε στην αγορά», αθροίζοντας ακόμη και τους
διαφυγόντες φόρους που είχε προϋπολογίσει. Βεβαίως, είπαμε:
ακόμη κι αυτό το «λίπος» που δημιουργήθηκε δεν αφορά τους
πλέον ευάλωτους, τους χαμηλά αμειβόμενους εργαζόμενους, τους
χαμηλοσυνταξιούχους ή τους μικρομαγαζάτορες και φυσικά τους
ανέργους. Με άλλα λόγια, η εκτίμηση Στουρνάρα δεν ισχύει αλλά,
όπως προαναφέρθηκε, αυτό είναι δικό του πρόβλημα.
Όμως, πρόβλημα της κυβέρνησης και, κατ’ επέκταση όλων μας,
είναι πως η αύξηση των καταθέσεων που επανήλθε εκ νέου στην
επιφάνεια με το «Δόγμα Στουρνάρα» φανερώνει ξανά μία βασική
αστοχία όλων των μέτρων στήριξης: και η λέξη «αστοχία» επελέγη
κατά… κυριολεκτικό τρόπο, καθώς οι καταθέσεις που αυξήθηκαν
όταν η κυβέρνηση άρχισε να ξεδιπλώνει τα μέτρα στήριξης
δείχνουν ότι τα μέτρα αυτά δεν ήταν καλά επεξεργασμένα και δεν
ήταν στοχευμένα. Γιατί, αν ήταν στοχευμένα, τότε δε θα πήγαιναν
στις τράπεζες να «κάθονται». Στόχος του κράτους σε μία πανδημία
δεν μπορεί να είναι να «αβγατίζουν», όπως λέγαμε παλιά, οι
καταθέσεις επιχειρηματιών και άλλων δικαιούχων των μέτρων
στήριξης. Στόχος πρέπει να είναι να κρατηθούν ζωντανές όσες
επιχειρήσεις είτε είχαν κλείσει λόγω καραντίνας, είτε είχε χτυπηθεί
ο τζίρος τους λόγω πανδημίας και να διατηρηθεί ταυτοχρόνως σε
ένα αξιοπρεπές επίπεδο η διαβίωση των ιδιοκτητών και των
εργαζομένων σ’ αυτές.
Ωστόσο, η εκρηκτική αύξηση των καταθέσεων δείχνει ότι
προφανώς πήραν (πολλά) χρήματα άνθρωποι που δεν τα είχαν
ανάγκη –γιατί, αν τα είχαν ανάγκη, αυτονοήτως δε θα τα
αποθησαύριζαν, αλλά θα τα χρησιμοποιούσαν για να καλύψουν τις
ανάγκες τους. Βεβαίως, την ίδια στιγμή, υπήρξαν επιχειρήσεις που
έκλεισαν, υπήρξαν μαγαζιά που δεν άντεξαν και εργαζόμενοι που
βρέθηκαν στα πρόθυρα της εξαθλίωσης. Με άλλα λόγια, την ώρα
που κάποιοι έπαιρναν χρήματα που δεν χρειάζονταν (είναι
ενδεικτικό το παράδειγμα ότι, μεσούσης της καραντίνας,
θεωρούνταν πληττόμενες επιχειρήσεις οι εταιρίες courier…),
κάποιοι άλλοι που προσπαθούσαν με νύχια και με δόντια να
κρατήσουν το στόμα τους έξω από το νερό, πνίγηκαν στα χρέη και
τα «λουκέτα» της πανδημίας και των περιοριστικών μέτρων. Η
αύξηση των καταθέσεων, λοιπόν, για την οποία τόσο επαίρονται τα
κυβερνητικά στελέχη στις τηλεοπτικές τους εμφανίσεις, δεν δείχνει
ότι τα μέτρα της κυβέρνησης έφτασαν και περίσσεψαν. Δείχνει ότι
τα μέτρα αυτά δεν ήταν καθόλου στοχευμένα και μελετημένα και
πως ισοδυναμούσαν με «λεφτά από ελικόπτερο». Μόνο που αυτό,
την ώρα που άλλοι που είχαν ανάγκη τις ενισχύσεις ήταν εκτός
«περιμέτρου στήριξης», δεν είναι δίκαιο και φέρνει επί τάπητος την
ανάγκη να ξανακάνουμε σε αυτή τη χώρα τη συζήτηση ποιος
θεωρείται πλούσιος, ποιος φτωχός, ποιος ευάλωτος και ποιος
προνομιούχος.
