Νέο Κοινωνικό Συµβόλαιο µε προοδευτική πλειοψηφία

Tου ΧΑΡΗ ΤΣΙΟΚΑ *

Η ελληνική κοινωνία βιώνει µια περίοδο έντονης αµφισβήτησης απέναντι στις σηµερινές κυβερνητικές επιλογές. Ζητήµατα όπως η διαχείριση των δηµοσίων αγαθών (νερό – ενέργεια), η ακρίβεια, η λειτουργία των θεσµών, συρρίκνωση της παραγωγικής βάσης και η ποιότητα της δηµοκρατίας µας αναδεικνύουν την ανάγκη για µια διαφορετική πολιτική πρόταση. Μια πρόταση που δεν θα περιορίζεται σε στείρα άρνηση, ούτε µπορεί να στηρίζεται σε εναλλαγές προσώπων, αλλά θα συγκροτεί πειστικό κυβερνητικό σχέδιο.

Το στοίχηµα για τον προοδευτικό χώρο είναι ακριβώς αυτό: να διαµορφώσει µια νέα προγραµµατική πλειοψηφία µε κοινωνικό έρεισµα και καθαρές δεσµεύσεις, ένα νέο «κοινωνικό συµβόλαιο» ικανό να πείσει τους πολίτες ότι υπάρχει εναλλακτικός δρόµος για όλη τη χώρα.

Η µεταπολιτευτική εµπειρία υπήρξε για δεκαετίες υπόδειγµα εναλλαγής προγραµµάτων και πολιτικών, κάτι που εξασφάλιζε δηµοκρατική ισορροπία και αίσθηση συµµετοχής των πολιτών.

Σήµερα όµως, η αντιπαράθεση τείνει να περιορίζεται σε προσωπικές αντιθέσεις ή σε στείρο αντιπολιτευτικό λόγο. Αυτό αποξενώνει τους πολίτες και οδηγεί σε χαµηλή συµµετοχή και δυσπιστία. Εποµένως, η ανασύνθεση του προοδευτικού χώρου πρέπει να βασιστεί σε θετικό περιεχόµενο και σε σαφή πολιτικό λόγο, όχι σε συγκυριακές τακτικές. Απαιτείται σοβαρή αυτοκριτική για τις αστοχίες του παρελθόντος, αλλά και σαφής δέσµευση ότι η πολιτική θα επανέλθει στο επίκεντρο ως εργαλείο επίλυσης των πραγµατικών προβληµάτων της κοινωνίας.

Ενδεχόµενο πρόωρων εκλογών

Η προοπτική πρόωρων εκλογών είναι υπαρκτή, καθώς το κυβερνητικό έργο δεν εµφανίζει απλώς κενά και αστοχίες (από τη διαχείριση των υποδοµών µέχρι την αδυναµία αντιµετώπισης της ακρίβειας) αλλά και εξόφθαλµα σκάνδαλα. Ωστόσο, το αν αυτές οι εκλογές θα αποκτήσουν ουσιαστικό περιεχόµενο εξαρτάται από την ικανότητα του προοδευτικού χώρου να παρουσιάσει µια ολοκληρωµένη πρόταση.

Το ζητούµενο δεν είναι απλώς η πολιτική εναλλαγή, αλλά η διαµόρφωση ενός νέου παραγωγικού µοντέλου που θα στηρίζει την εγχώρια οικονοµία, ενός κράτους που θα λειτουργεί µε διαφάνεια και αποτελεσµατικότητα για όλους τους πολίτες, καθώς και µιας στρατηγικής εξωτερικής πολιτικής που θα αναβαθµίζει τον ρόλο της χώρας στο ευρωπαϊκό και διεθνές περιβάλλον.

Ο προσανατολισµός του προοδευτικού χώρου µε σύγχρονη πολιτική έκφραση προϋποθέτει δύο βασικές αρχές: πρώτον, καθαρή απόρριψη συνεργασιών µε τη Νέα Δηµοκρατία, καθώς η ανάγκη δεν είναι καλύτερη διαχείριση των ίδιων πολιτικών, αλλά αλλαγή κατεύθυνσης· δεύτερον, συγκρότηση προγραµµατικής πρότασης µε σαφείς άξονες, ώστε ο πολίτης να γνωρίζει τι ακριβώς στηρίζει. Μόνο έτσι µπορεί να οικοδοµηθεί εµπιστοσύνη και να ξεπεραστεί ο κατακερµατισµός που υπονοµεύει κάθε συλλογική προοπτική. Οι πολιτικοί σχηµατισµοί επιµένουν στις αντιθέσεις του χθες που διαίρεσαν ενώ το ζητούµενο είναι οι επεξεργασίες απαντήσεων που θα ενώνουν στα σύγχρονα προβλήµατα.

Προτάσεις προοπτικής

Το εναλλακτικό σχέδιο πρέπει να περιλαµβάνει συγκεκριµένες πολιτικές:

• Επανεκκίνηση της πολυδιάστατης εξωτερικής πολιτικής, που θα αξιοποιεί τις δυνατότητες της χώρας σε µια ασταθή διεθνή συγκυρία και θα θωρακίζει τα εθνικά συµφέροντα.
• Στήριξη του πρωτογενούς τοµέα και της καθετοποίησης της παραγωγής, µε στόχο τις εξαγωγές, την αυτάρκεια και την τεχνολογική καινοτοµία, ώστε η Ελλάδα να πάψει να εξαρτάται υπερβολικά από τις εισαγωγές.
• Στρατηγική αντιµετώπισης του δηµογραφικού ζητήµατος, µε εργαλεία που θα συνδέονται µε την τοπική αυτοδιοίκηση και θα δίνουν πραγµατικά κίνητρα σε νέες οικογένειες να µείνουν και να δηµιουργήσουν στην Ελλάδα.
• Ενίσχυση της επιστηµονικής κοινότητας και των νέων επαγγελµατιών, ώστε να σταµατήσει η φυγή στο εξωτερικό και να αξιοποιηθεί το ανθρώπινο κεφάλαιο της χώρας σε τοµείς αιχµής, όπως η πράσινη ανάπτυξη και η ψηφιακή µετάβαση.
• Εγγυήσεις των όρων πρόσβασης στα χρηµατοδοτικά εργαλεία και τα προγράµµατα για όλη την ελληνική περιφέρεια και την παραγωγικής βάση.

Απαιτείται µια άλλη κοινωνική πολιτική πλειοψηφία!

Η κοινωνική πλειοψηφία που µπορεί να στηρίξει ένα τέτοιο εγχείρηµα δεν είναι αφηρηµένη. Αφορά στη νεολαία που ζητά προοπτικές, τους εργαζόµενους σε επισφαλείς συνθήκες, τους αγρότες και την παραγωγική βάση, τα νέα ζευγάρια που χρειάζονται στήριξη, αλλά και την επιστηµονική κοινότητα που µπορεί να αποτελέσει µοχλό ανάπτυξης.

Αυτές οι κοινωνικές δυνάµεις είναι έτοιµες να στηρίξουν ένα ρεαλιστικό σχέδιο, εφόσον αυτό παρουσιαστεί µε σαφήνεια και σοβαρότητα. Για να συµβεί αυτό, ο πολιτικός λόγος οφείλει να είναι κατανοητός, ρεαλιστικός, απαλλαγµένος από υπερβολές και να συνδέεται µε συγκεκριµένα παραδείγµατα που δείχνουν πώς η ζωή των πολιτών θα βελτιωθεί στην πράξη.

Προσωπικότητες

Σε αυτή τη διαδικασία, ο ρόλος ηγετικών προσωπικοτήτων είναι κρίσιµος. Υπάρχουν στελέχη στο προοδευτικό τόξο που µε την εµπειρία και το πολιτικό βάρος που διαθέτουν, µπορούν και πρέπει να λειτουργήσουν καταλυτικά για την ανασύνθεση του προοδευτικού χώρου. Και γι’ αυτό θα κριθούν!

Το ζητούµενο δεν είναι οι συγκολλήσεις για τον σχηµατισµό κοµµάτων διαµαρτυρίας, αλλά η διαµόρφωση µιας αξιόπιστης πλειοψηφίας που θα έχει κυβερνητική προοπτική. Η συµβολή τους µπορεί να είναι καθοριστική για να υπάρξει πολιτική ενοποίηση γύρω από ένα θετικό σχέδιο, µε στόχο όχι µόνο την κατάκτηση της εξουσίας, αλλά και τη διαµόρφωση σταθερών θεσµικών όρων για την επόµενη δεκαετία.

Θεωρώ σηµαντικό να επαναλάβω ότι η χώρα δεν χρειάζεται απλώς εναλλαγή προσώπων, αλλά ουσιαστική αλλαγή πολιτικών. Το µοντέλο του νεοφιλελευθερισµού που µας «πλάσαρε» η Νέα Δηµοκρατία και ο «Μητσοτακισµός», το είδαµε, το βιώσαµε και το συµπέρασµα είναι ότι µας οδήγησε στη φτώχεια, στην ανισότητα και στην κοινωνική αδικία. Το πολιτικό σύστηµα οφείλει τώρα να ανταποκριθεί στην απαίτηση για σοβαρότητα, υπευθυνότητα και προοδευτικό σχέδιο.

Απαιτούνται τώρα και όχι αύριο διεργασίες, όχι απλώς επανεκκίνησης ή συγκόλλησης, αλλά ανασύνθεσης του προοδευτικού χώρου για να διαµορφωθεί µια καθαρή πρόταση διακυβέρνησης που να πείθει και τους πιο µετριοπαθείς, τότε οι εκλογές –όποτε κι αν γίνουν– µπορούν να αποτελέσουν ευκαιρία για µια νέα αρχή. Τώρα είναι η ώρα συµβολής γι’ αυτό! Και γι’ αυτό όλοι κρίνονται!

Η χώρα και οι πολίτες διεκδικούν καταλύτες για τη διαµόρφωση πολιτικής έκφρασης για την πολιτική αλλαγή και όχι εκπροσώπους για καλύτερη διαχείριση των πολιτικών που εφαρµόζει η ΝΔ.

* πρώην Βουλευτής