Δευτέρα, 6 Οκτωβρίου 2025

Κατακερµατισµένο πολιτικό σκηνικό… και πλήθος αναποφάσιστων

Tου ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΠΙΣΤΟΛΑ *

Η εκλογική κατάρρευση του ΣΥΡΙΖΑ στις διπλές εκλογές του 2023 έβαλε το πολιτικό σκηνικό της χώρας στη µεταβατική περίοδο, που όταν ολοκληρωθεί θα µας έχει οδηγήσει σε µια νέα εποχή, την «Μεταπολίτευση 2.0».

Αυτό συνέβη διότι για πρώτη φορά από το 1981 είχαµε κατάρρευση του δεύτερου πόλου εξουσίας δίχως αντικατάστασή του, όπως έγινε στις διπλές εκλογές του 2012 όταν ο ΣΥΡΙΖΑ αντικατέστησε το ΠΑΣΟΚ. Αυτά τα δυο δεδοµένα (η κατάρρευση και η µη αντικατάσταση) δηµιούργησαν ένα κενό στην εκλογική αγορά, αυτό της κυβερνητικής εναλλακτικής. Σε µια χώρα όπου το εκλογικό σώµα έχει µάθει να «λειτουργεί» µε δίπολα, αυτό ήταν µια σοβαρή εξέλιξη.

Περισσότερο από δυο χρόνια µετά τις βουλευτικές εκλογές το κενό αυτό ακόµα δεν έχει ακόµα καλυφθεί. Ο ΣΥΡΙΖΑ διασπάστηκε, πέρασε φουρτούνες, και δεν κατάφερε να επανέλθει εκλογικά. Την ίδια ώρα στο ΠΑΣΟΚ εξέλεξαν πάλι ως πρόεδρο τον Νίκο Ανδρουλάκη και βλέπουν τις ευκαιρίες να περνούν µη µπορώντας να πείσουν πως αυτοί αποτελούν την κυβερνητική εναλλακτική για τη χώρα.

Παράλληλα η ακρίβεια, µαζί µε τα Τέµπη και το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ έφεραν στην επιφάνεια νέα αντισυστηµικά χαρακτηριστικά των πολιτών ενώ ο συνδυασµός της µετατόπισης της Νέας Δηµοκρατίας µακριά από τους συντηρητικούς ψηφοφόρους µε παράλληλη µετατόπιση του εκλογικού σώµατος προς πιο συντηρητικές πολιτικές (ακολουθώντας τις τάσεις των εκλογικών σωµάτων της χωρών της Δύσης) µεγάλωσε την εκλογική πίτα στα δεξιά της Νέας Δηµοκρατίας. Μέσα σε αυτό το γενικό διαµορφωθέν πλαίσιο είχαµε δηµιουργία κοµµάτων και στα αριστερά αλλά και στα δεξιά της Νέας Δηµοκρατίας, η οποία έµεινε ως η µόνη σταθερά µέσα σε αυτήν την πρώτη φάση της µεταβατικής περιόδου.

Πλέον βρισκόµαστε στο τέλος αυτής της φάσης. Στα αριστερά του πολιτικού σκηνικού υπάρχει κατακερµατισµός (ΠΑΣΟΚ, ΣΥΡΙΖΑ, Νέα Αριστερά, Κίνηµα Δηµοκρατίας Πλεύση Ελευθερίας, ΜέΡΑ25, ΚΚΕ) µε τα αντισυστηµικά κόµµατα να «πατάνε» καλύτερα αυτήν την περίοδο, λόγω τάσεων εκλογικού σώµατος. Στα δεξιά της Νέας Δηµοκρατίας παρατηρείται επίσης η µεγάλη άνοδος του αντισυστηµικού κόµµατος (Ελληνική Λύση), ενώ δύο άλλα κόµµατα βρίσκονται σε ποσοστά εισόδου στη Βουλή (Νίκη, Φωνή Λογικής), µε τους Σπαρτιάτες να έχουν ουσιαστικά αποχωρήσει από το προσκήνιο. Το πρώτο στάδιο της µεταβατικής περιόδου δηλαδή χαρακτηρίζεται από δηµιουργία πολλών µικρών ή µεγάλων κοµµάτων όπου το καθένα διεκδικεί µερίδιο σε µια αγορά που αλλάζει. Αυτό είναι απολύτως λογικό καθώς οι αλλαγές της αγοράς δηµιουργούν εκτός από απειλές για ήδη υπάρχοντες παίκτες, ευκαιρίες για νέους.

Επιφανειακή σταθερότητα

Εδώ και αρκετούς µήνες αυτό το κατακερµατισµένο πολιτικό σκηνικό δείχνει να έχει µια επιφανειακή σταθερότητα, καθώς οι διακυµάνσεις σε όλα τα κόµµατα, πλην αυτού της κυρίας Κωνσταντοπούλου που ξεφουσκώνει µετά τη µεγάλη άνοδό του λόγω Τεµπών, µοιάζουν να είναι µέσα σε συγκεκριµένο εύρος. Η εκλογική λίµνη φαίνεται να είναι ήρεµη, ενώ το χλιαρό αεράκι κουνάει ανεπαίσθητα το νερό της. Η σταθερότητα όµως αυτή µοιάζει να είναι σαν τη νηνεµία πριν από την καταιγίδα. Παρά την ύπαρξη πολλών κοµµάτων ο αριθµός των αναποφάσιστων είναι µεγάλος, ενώ όσοι λένε πως θα ψηφίσουν ένα κόµµα όχι επειδή ταυτίζονται µε αυτό αλλά επειδή δε βλέπουν άλλη εναλλακτική είναι πολλοί. Και τα δύο αυτά στοιχεία δείχνουν πως το να µεταβληθεί περαιτέρω η κατάσταση δεν είναι πολύ δύσκολο. Πόσο µάλλον την ώρα που δύο πρώην πρωθυπουργοί, µαζί µε την κυρία Καρυστιανού, µοιάζουν µε παιδιά που βρίσκονται στις όχθες της λίµνης κρατώντας πέτρες στα χέρια τους. Θα αποφασίσουν και οι τρεις να πετάξουν την πέτρα τους στην εκλογική λίµνη ή κάποιος από αυτούς δε θα το τολµήσει; Θα το κάνουν κοντά χρονικά ο ένας µε τον άλλον; Πόσο βαριά είναι κάθε πέτρα; Με πόση δύναµη θα την πετάξει ο καθένας; Θα υπάρξει αντίδραση από κάποιους από τους ήδη υπάρχοντες παίκτες στη δυνητική απειλή;

Το πώς θα εξελιχθούν τα πράγµατα, κανείς δεν µπορεί να το γνωρίζει καθώς εξαρτάται από µελλοντικές κινήσεις νυν και εν δυνάµει παικτών της εκλογικής αγοράς. Οι περισσότερες πιθανότητες όµως τείνουν στο να µην κρατήσει πολύ καιρό αυτή η νηνεµία, να υπάρξει κάποιου είδους αλλαγή, µικρή ή µεγάλη µένει να φανεί, και έτσι να περάσουµε στο δεύτερο µέρος του µεταβατικού σταδίου που, λογικά, θα µας οδηγήσει µέχρι τις (διπλές;) εκλογές. Από εκεί και πέρα θα έχουµε το τρίτο, και αρκετά πιθανόν τελικό, στάδιο της µεταβατικής περιόδου, µε το κλείσιµο αυτής να τοποθετείται (µε τα σηµερινά δεδοµένα) στις επόµενες εθνικές εκλογές. Το εάν το νέο σταθερό πολιτικό σκηνικό θα είναι Αµερικάνικου τύπου (δίπολο), Γαλλικού (τρίπολο), Γερµανικού (έξι κόµµατα µε το βάρος να γέρνει προς τα δεξιά) ή Ιταλικού (συνασπισµοί κοµµάτων) µένει να φανεί. Για την ώρα παρακολουθούµε πως θα γίνει η µετάβαση από την πρώτη φάση στη δεύτερη.

* Αναλυτής εκλογικής συµπεριφοράς

Δείτε επίσης

Τελευταία Άρθρα

Τα πιο Δημοφιλή