Η χαµένη γενιά που σήκωσε την κρίση και σήµερα πετιέται στο περιθώριο

Toυ ΛΑΜΠΡΟΥ ΠΑΠΑΔΗ *

Το Σάββατο 6 Σεπτεµβρίου, από το βήµα της ΔΕΘ, ο Κυριάκος Μητσοτάκης εµφανίστηκε για άλλη µια φορά µε το γνώριµο χαµόγελο και τις επίσης γνώριµες «καινοτόµες» εξαγγελίες. Μίλησε για επιδόµατα στέγασης, για ελαφρύνσεις στη φορολογία, για νέα προγράµµατα που -υποτίθεται- ανοίγουν δρόµο στους νέους ανθρώπους ώστε να αποκτήσουν µια καλύτερη προοπτική. Όµως, πίσω από το επικοινωνιακό περιτύλιγµα, η πραγµατικότητα είναι αµείλικτη: τίποτα καινούργιο δεν ειπώθηκε. Το ίδιο φθαρµένο σενάριο επαναλήφθηκε. Και, κυρίως, το ίδιο µεγάλο ψέµα ξανασερβιρίστηκε.

Ο Πρωθυπουργός απευθύνθηκε -για πολλοστή φορά- στη γενιά των τριαντάρηδων, µιλώντας για προγράµµατα στέγης, για διευκολύνσεις στην αγορά κατοικίας, για «ουσιαστική στήριξη» στους νέους επαγγελµατίες. Όµως υπήρξε µια εκκωφαντική απουσία. Για µια ολόκληρη γενιά δεν ειπώθηκε ούτε λέξη. Για εκείνους που σήµερα βρίσκονται γύρω στα σαράντα.

Αυτή είναι η γενιά που µπήκε στην αγορά εργασίας το 2009, όταν η χώρα κατέρρεε στα µνηµόνια και η κοινωνία βίωνε τη µεγαλύτερη µεταπολεµική κρίση. Οι σαραντάρηδες του σήµερα, ξεκίνησαν τη διαδροµή τους µε µειώσεις µισθών, µε ανεργία, µε αναγκαστική µετανάστευση. Άλλοι έµειναν πίσω, στριµωγµένοι σε δουλειές επισφαλείς και κακοπληρωµένες, µόνο και µόνο για να κρατηθεί η χώρα όρθια. Αυτοί πλήρωσαν δυσβάσταχτους φόρους, αυτοί κατέβαλαν ασφαλιστικές εισφορές, αυτοί σήκωσαν το βάρος της «σωτηρίας».

Δεκαπέντε χρόνια µετά, βρίσκονται στο ίδιο αδιέξοδο. Χωρίς προοπτική επαγγελµατική, χωρίς πρόσβαση στη στέγη, µε αδύνατη την οικονοµική ανεξαρτησία. Είναι µια γενιά που έδωσε τα πάντα και τώρα δεν έχει τίποτα. Μια γενιά που δεν υπάρχει σε κανένα κυβερνητικό σχέδιο, ούτε σε κανένα µελλοντικό όραµα.

Η κυβέρνηση της ΝΔ, µε τον ίδιο τον Μητσοτάκη επικεφαλής, επιλέγει συνειδητά να τους αγνοεί. Με στόµφο υπόσχεται στους εικοσάρηδες, λες και οι σαραντάρηδες είναι πολίτες δεύτερης κατηγορίας. Σαν να πρόκειται για ένα πολιτικό κενό, για ένα αόρατο κοµµάτι της κοινωνίας που δεν βολεύει να αναδειχθεί. Αυτή είναι η χαµένη γενιά, το φάντασµα που πλανιέται πάνω από την ελληνική πραγµατικότητα και που κανείς δεν τολµά να κατονοµάσει.

Γιατί; Διότι οι σαραντάρηδες δεν είναι εύκολο επικοινωνιακό εργαλείο. Δεν ταιριάζουν στο αφήγηµα της «νέας αρχής». Δεν προσφέρονται για φανταχτερές εξαγγελίες. Είναι οι άνθρωποι που έχουν ήδη καεί από την κρίση, που δεν µπορούν να συγκινηθούν από κουπόνια ενοικίου ή από «διευκολύνσεις» της στιγµής. Είναι οι πολίτες που κουβαλούν οικογένειες, παιδιά, δάνεια, χρέη. Αυτοί που βλέπουν το µέλλον να στενεύει µέρα µε τη µέρα.

Η αλήθεια είναι απλή: καµία ανάπτυξη και καµία προοπτική δεν µπορεί να υπάρξει αν συνεχίσει η Πολιτεία να αγνοεί αυτούς που σήκωσαν το βάρος της κρίσης. Οι σαραντάρηδες δεν ξεχνούν ποιοι τους εγκατέλειψαν τότε και ποιοι τους εµπαίζουν σήµερα. Δεν είναι τυχαίο ότι σε κάθε κοινωνική συζήτηση, αυτή η γενιά αναγνωρίζεται ως η πλέον «συµπιεσµένη» µεταπολεµικά: µε τα λιγότερα κέρδη, µε τις περισσότερες θυσίες, µε τις λιγότερες ελπίδες.

Η φετινή ΔΕΘ, αντί να αποτελέσει χώρο αλήθειας, αποδείχθηκε για ακόµη µια φορά πεδίο εξαπάτησης. Ο Μητσοτάκης µοίρασε υποσχέσεις στους «νέους του µέλλοντος», την ίδια ώρα που αποσιωπούσε εκείνους που ήδη ζουν το αδιέξοδο. Όµως η κοινωνία δεν µπορεί να χτίζεται πάνω σε µισές αλήθειες και σε επιλεκτικές εξαγγελίες. Κάθε κοµµάτι της χρειάζεται φωνή.

Και οι σαραντάρηδες θα τη βρουν. Μπορεί να µην υπολογίζονται στα χαρτιά των επικοινωνιολόγων, µπορεί να µη χωράνε στα διαφηµιστικά σποτ της κυβέρνησης, όµως είναι εδώ. Και κάποια στιγµή θα ζητήσουν λογαριασµό. Γιατί η δηµοκρατία δεν µπορεί να προχωρά µε γενιές αόρατες. Ούτε µε πολίτες-φαντάσµατα. Οι σαραντάρηδες, που έδωσαν τα πάντα για να κρατηθεί όρθια η χώρα, θα είναι αυτοί που θα κρίνουν το αύριο.

* Πολιτικός αναλυτής,
Δηµοσιογράφος