Γιατί να κρύβεται η Περιφέρεια Αττικής από τους πολίτες;

Toυ Ευάγγελου Αυγουλά για την Κυριακάτικη Kontranews

Εν αναμονεί των εκλογών, έχει σημασία να δούμε ουσιαστικά τη σχέση του κάθε πολίτη με τον θεσμό της Περιφέρειας.

Ο ρόλος του πολίτη φαίνεται να περιορίζεται στο να ψηφίζει μια φορά την τετραετία στις Περιφερειακές εκλογές. Κατά τα άλλα δεν εμπλέκεται ουσιαστικά στην άσκηση των καθηκόντων της Περιφέρειας. Για παράδειγμα, αν ρίξουμε μια ματιά στην ιστοσελίδα της Περιφέρειας Αττικής, στις ετήσιες εκθέσεις για τις δράσεις της δεν αναγράφεται η εμπλοκή της κοινότητας είτε με τη μορφή κοινωνικής έρευνας για τις ανάγκες των πολιτών είτε με τη μορφή δομημένων διαδικασιών, όπου οι πολίτες μπορούν να καταθέτουν προτάσεις για τα σημαντικότερα προβλήματα της καθημερινότητάς τους.

Αντίθετα, η όποια πρόσκληση σε δημόσια διαβούλευση φαίνεται να υλοποιείται καταναγκαστικά, γι’ αυτό και δεν εξασφαλίζεται η καθολική προσβασιμότητα συμμετοχής, π.χ. για τους τεχνολογικά αναλφάβητους πολίτες.

Μπορούμε να αναρωτηθούμε ακόμα με ποιον τρόπο ο μέσος πολίτης πληροφορείται τα καθήκοντα της Περιφέρειας απέναντι στην τοπική κοινότητα και πού αποσκοπεί η έλλειψη ενημέρωσης;

Εδώ χρειάζεται να πάρουμε θέση για το αν η ενημέρωση των πολιτών σχετικά με τα καθήκοντα των θεσμών είναι ατομική ή πολιτική ευθύνη. Αν πούμε ότι η πληροφόρηση των κοινοτήτων είναι ατομική ευθύνη, θα είναι σαν να παραδεχόμαστε ότι ο μέσος πολίτης πρέπει να έχει εξειδικευμένες γνώσεις και μέσα που δε διαθέτει, αν θέλει να γνωρίσει τις αρμοδιότητες που έχει απέναντί του η Περιφέρεια. Εμπόδια στην πληροφόρηση θα μπορούσαν να είναι η δυσκολία στη χρήση ψηφιακών μέσων, ο αποκλεισμός ΑμεΑ από τον ψηφιακό κόσμο κ.α.

Αν ένας πολίτης στην Αττική θελήσει να μάθει ποιες είναι οι αρμοδιότητες της Περιφέρειας, θα επισκεφθεί την επίσημη ιστοσελίδα στην οποία δεν θα έβρισκε πουθενά καταγεγραμμένα τα νομοθετημένα καθήκοντά της. Η μεγαλύτερη Περιφέρεια της χώρας, που διαχειρίζεται προϋπολογισμό εκατομμυρίων ετησίως, δεν προσφέρει την υποτυπώδη πληροφόρηση για τις ευθύνες της απέναντι στην κοινότητα. Βλέπετε, σε συμφωνίες όπου οι όροι είναι ασαφείς, στην πραγματικότητα δεν μπορεί να υπάρξει καμία παράβαση καθήκοντος. Η μη καταγραφή των αρμοδιοτήτων της Περιφέρειας στον επίσημο ιστότοπο εξυπηρετεί τη “θολή” οριοθέτηση καθηκόντων, την απόκρυψη ευθυνών καθώς και αποθαρρύνει τις διεκδικήσεις και την κριτική της κοινότητας.

Ποια είναι η σχέση πολίτη-Περιφέρειας και τι επιδιώκουμε;

Αν δούμε τη σχέση του πολίτη με τον θεσμό της Περιφέρειας σαν μια συμφωνία Συνεργασίας και Εμπιστοσύνης, χρειάζεται αυτή να είναι πάνω σε ξεκάθαρους όρους και αρμοδιότητες, ώστε ο κάθε πολίτης να έχει δικαίωμα να απαιτήσει από τους θεσμούς να λογοδοτήσουν -με σαφή και προσβάσιμο τρόπο- για παραλείψεις, σφάλματα και παραβάσεις καθηκόντων.

Το ζήτημα, επομένως, είναι πώς θέλουμε αυτή τη σχέση; Θέλουμε μια σχέση όπου ο πολίτηςθα συμμετέχει ως υποτελής και άβουλος ή μια σχέση όπου ο βασικός πρωταγωνιστής θα είναι η κοινότητα και ο θεσμός της Περιφέρειας απλώς ένα μέσο για την κάλυψη των αναγκών των πολιτών;

Με τον Γιώργο Ιωακειμίδη ως νέο Περιφερειάρχη ξέρουμε ότι θα χρειαστεί να εργαστούμε σκληρά για τη διαμόρφωση απλών και σύγχρονων διαδικασιών ενημέρωσης για τις αρμοδιότητες της Περιφέρειας. Είναι, επίσης, σημαντικό να οριστούν πλαίσια και διαδικασίες όπου ο κάθε πολίτης θα μπορεί να εκφέρει άποψη για τα κακώς κείμενα και να καταθέτει προτάσεις. Τέτοιες αλλαγές θα επικύρωναν ουσιαστικά το δικαίωμά του να ελέγχει τη ζωή του και να παρεμβαίνει ως ενεργό υποκείμενο στην άσκηση κοινωνικής πολιτικής. Μάλιστα, το δικαίωμα της ενημέρωσης αλλά και της συμμετοχής δεν χωράει διακρίσεις. Χρειάζεται τα παραπάνω να εξασφαλιστούν με καθολικά προσβάσιμο τρόπο ο οποίος να συμπεριλαμβάνει άτομα χωρίς πρόσβαση σε τεχνολογικά μέσα, ΑμεΑ και πολίτες που στερούνται δεξιοτήτων χειρισμού ψηφιακών μέσων.

Είναι εφικτό ο πολίτης να γίνει ενεργό υποκείμενο στη σχέση του με τους θεσμούς. Το ερώτημα είναι σε τι θέση θέλουμε τους πολίτες και αν τολμάμε να τους δώσουμε τη δυνατότητα κριτικής.

Στον Αττικό Κύκλο Συνεργασίας και Εμπιστοσύνης θέλουμε και μπορούμε. Γι’ αυτό δίνουμε τα χέρια και προχωράμε Μαζί.

*Τυφλός δικηγόρος, μέλος Δ.Σ. ΔΣΑ, Υποψήφιος Περιφερειακός Σύμβουλος Δυτικού Τομέα Αθηνών