Η στήλη δεν ανήκει σε εκείνους τους… «προγονόπληκτους» που
κάθε φορά που βλέπουν φωτογραφίες από τις θρυλικές Συνόδους
Κορυφής με Κολ, Θάτσερ, Μιτεράν ή πλάνα από συναντήσεις του
Ζακ Σιράκ με τον Χέλμουτ Κολ, βγάζουν το συμπέρασμα ότι «δεν
υπάρχουν σήμερα τέτοιοι ηγέτες στην Ευρώπη». Αν και
προφανώς υπάρχουν διαφορές στο ειδικό βάρος των βασικών
ευρωπαίων πρωταγωνιστών του «τότε» και του «τώρα», το ζήτημα
δεν είναι προσωπικό. Άλλωστε, θα μπορούσε να πει κανείς ότι,
όσο περνούν τα χρόνια, οι υπηρεσίες της Ε.Ε. γίνονται καλύτερες
και αποδοτικότερες και τα πρόσωπα που αναλαμβάνουν το τιμόνι
των ευρωπαϊκών χωρών είναι περισσότερο σπουδαγμένα,
καλύτερα ενημερωμένα και χωρίς τις βαθιές χαρακιές που είχαν
αφήσει στην «παλιά φρουρά» των πολιτικών οι πόλεμοι και οι
περιπέτειες του 20 ου αιώνα.
Όμως, και πάλι, είτε πρόκειται για τον Κολ είτε για τον Σολτς, είτε
για τον Μιτεράν είτε για τον Μακρόν, μιλάμε για ηγέτες. Δηλαδή,
μιλάμε για πρόσωπα για τα οποία εξ ορισμού οι απαιτήσεις είναι
μεγάλες. Αν, όμως, δεί κανείς πώς ακριβώς έχει αντιδράσει η
Ευρώπη στο θέμα της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία, τότε
πραγματικά είναι να απορεί κανείς –αν όχι να τρομάζει.
Το τελευταίο διάστημα, στην Ε.Ε. εξελίσσεται μία σοβαρή
συζήτηση –που θα μπει στην τελική της μορφή μεθαύριο, στην
έκτακτη Σύνοδο των υπουργών Ενέργειας και στις 14 του μηνός,
που θα προβεί σε ανακοινώσεις η πρόεδρος της Κομισιόν,
Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν, για το πώς η Ευρώπη θα καταφέρει να
γλιτώσει από έναν χειμώνα που θα «παγώσουν οι τσιμινιέρες» και
τα ευρωπαϊκά νοικοκυριά. Όμως, την ώρα που υποτίθεται ότι,
έστω και με 6 μήνες καθυστέρηση, οι Βρυξέλλες, το Παρίσι, το
Βερολίνο κ.α. πατούν γκάζι στις σχετικές διεργασίες, παραμένει
απορίας άξιον πώς φτάσαμε ως εδώ.
Με άλλα λόγια, παραμένει απορίας άξιον αφενός πώς η Ευρώπη
αφέθηκε να εξαρτηθεί ενεργειακά σε τέτοιον απαράδεκτο βαθμό
από την Ρωσία του Πούτιν (που είχε δείξει από το 2014 με την
προσάρτηση της Κριμαίας ποιος είναι…), αφετέρου πώς οι
Ευρωπαίοι αποφάσισαν ελαφρά τη καρδία τις κυρώσεις σε βάρος
της Ρωσίας, όταν ήταν ηλίου φαεινότερον ότι θα πυροβολούσαν τα
πόδια τους. Προς αποφυγήν παρεξηγήσεων, το θέμα δεν ήταν να
μην επιβληθούν κυρώσεις στη Μόσχα. Αντιθέτως, ο Πούτιν έπρεπε
να καταλάβει ότι αυτό που έκανε ήταν μοιραίο και η Δύση πρέπει
να κάνει ό,τι περνά από το χέρι της προκειμένου η Ρωσία του
Πούτιν να καταστεί «απόβλητη» στο διεθνές οικονομικό σύστημα
και κράτος-παρίας.
Όμως, άλλο αυτό και άλλο να το κάνει η Ευρώπη με τρόπο τέτοιο
που να πληγεί αυτή, αντί για τη Ρωσία. Την ώρα, δηλαδή, που οι
Ευρωπαίοι ηγέτες ψήφιζαν υπερηφάνως στις Συνόδους Κορυφής
τη μία δέσμη κυρώσεων μετά την άλλη, ήταν τόσο κοντόφθαλμοι
ώστε δεν καταλάβαιναν ότι η ασφυκτική ενεργειακή εξάρτηση της
Ευρώπης από το ρωσικό φυσικό αέριο ουσιαστικά ήταν ένας
λάκκος που οι ίδιοι έσκαβαν για τους εαυτούς τους και τις
κοινωνίες τους. Και, επειδή προφανώς δεν χρειάζονταν μαντικές
ικανότητες για να δουν οι ηγέτες της Ε.Ε. ποιος προμηθεύει τη
Γηραιά Ήπειρο με φυσικό αέριο, το ερώτημα παραμένει: καλά,
είναι δυνατόν να κυβερνούν την Ευρώπη τόσο κοντόφθαλμοι
άνθρωποι;
