Εθνική στρατηγική στην «Ιθάκη» του Τσίπρα

Toυ ΠΑΝΟΥ ΤΡΙΓΑΖΗ *

Σε έναν κόσµο που η ανασφάλειά του γενικεύεται, µετά και την ανακοίνωση του δόγµατος Τραµπ για την Εθνική Ασφάλεια των ΗΠΑ, έχει αξία να θυµηθούµε µε ποιες ιδέες, τρόπους και µέσα η Ελλάδα αναδείχθηκε σε πυλώνα ειρήνης και συνεργασίας στα Βαλκάνια και την Μεσόγειο µε κυβέρνηση Τσίπρα. Στο βιβλίο «Ιθάκη» του πρώην πρωθυπουργού περιέχονται τα στοιχεία.

Κατ’ αρχάς, η κυβέρνηση Τσίπρα διέθετε εθνική στρατηγική που δεν ήταν άλλη από στρατηγική ειρήνης, µε προτεραιότητα τις καλές σχέσεις µε τις γειτονικές χώρες και λαούς. Ευνοηµένη και από τις πολιτικές εξελίξεις στη FYROM που έφεραν στο τιµόνι της γείτονος τον σοσιαλιστή Ζόραν Ζάεφ, αξιοποίησε το timing για την επίλυση του ονοµατολογικού, σοβαρή τροχοπέδη στη βαλκανική πολιτική της Ελλάδας από το 1991, όταν διαλύθηκε η οµοσπονδιακή Γιουγκοσλαβία του Τίτο. Η Συµφωνία των Πρεσπών είχε ως υπόβαθρο τις ιδέες της συνανάπτυξης και κοινής ασφάλειας στα Βαλκάνια, που διακήρυξαν οι Τσίπρας και Ζάεφ στο Ψαροχώρι των Πρεσπών, 18 Ιουνίου 2018. Με άλλα λόγια, ο δρόµος προς τις Πρέσπες και την ανάληψη πρωταγωνιστικού ρόλου της Ελλάδας στα Βαλκάνια κράτησε 27 χρόνια!

Έχοντας θητεύσει στο Εθνικό Συµβούλιο Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΣΕΠ) από το 2005, είµαι σε θέση να γνωρίζω ότι αρχικά µε Μολυβιάτη ΥΠΕΞ και στη συνέχεια µε Ντόρα Μπακογιάννη, η εθνική γραµµή της σύνθετης ονοµασίας µε γεωγραφικό προσδιορισµό για όλες τις χρήσεις, υπήρξε σταθερή. Όµως, ο Κυριάκος Μητσοτάκης κερδοσκοπώντας εκλογικά και δηµαγωγώντας πολιτικά χάραξε απορριπτική γραµµή της Συµφωνίας των Πρεσπών, συµπορευόµενος µε τα ακροδεξιά µορφώµατα.

Νωρίτερα, µας έλεγαν εξωδίκως ότι το ονοµατολογικό είχε χαθεί, δεδοµένου ότι η γειτονική χώρα είχε αναγνωριστεί ως «Δηµοκρατία της Μακεδονίας» από πλέον των 140 χωρών, µεταξύ των οποίων τρία από τα πέντε. µέλη του Συµβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ (Ρωσία, Κίνα, ΗΠΑ). Ενδιαφέρον δε έχει το γεγονός ότι στη λάθος πλευρά της ιστορίας βρέθηκαν τότε το ΠΑΣΟΚ και το ΚΚΕ, καθώς και τα πρώην στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ Κωνσταντοπούλου και Λαφαζάνης.

Στρατηγική ειρήνης ακολούθησε η κυβέρνηση Τσίπρα και στην περίπτωση του Κραν Μοντανά για το Κυπριακό. Αν σήµερα ο πρόεδρος Νίκος Χριστοδουλίδης επικαλείται το «κεκτηµένο του Κραν Μοντανά», οφείλεται σε εκείνη την προσπάθεια, µε την καθοριστική συµβολή των Τσίπρα- Κοτζιά. Ρωτήστε τον Βαγγέλη Καλπαδάκη, σήµερα πρεσβευτή της Ελλάδας στον ΟΑΣΕ.

Όσο για τους χειρισµούς της κυβέρνησης Τσίπρα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, εδώ είναι που χρειάζεται σεµινάριο διπλωµατικής σταθερότητας και ευελιξίας, σε µια περίοδο που οι στρατιωτικές δαπάνες της Ελλάδας µειώνονταν δραµατικά λόγω των µνηµονίων, µε την ηγεσία Ερντογάν να µην επωφελείται. Να συγκρίνουµε, λοιπόν, το τότε µε το τώρα του Μητσοτάκη.

Αξιοσηµείωτες και οι πρωτοβουλίες τριµερούς ή πολυµερούς συνεργασίας στο χώρο της Μεσογείου, µεταξύ άλλων και το σχήµα «Ελλάδα – Κύπρος – Παλαιστίνη», που συνήλθε στην Αθήνα, µε πρωτοβουλία του Γιώργου Κατρούγκαλου, διαδόχου του Κοτζιά.

Τέλος, η κυβέρνηση Τσίπρα δεν ακολούθησε την µετά το 2014 αντιρωσική υστερία στην Ευρώπη, µετά την προσάρτηση της Κριµαίας από την κυβέρνηση Πούτιν, προοίµιο της κατοπινής εισβολής και κατοχής, αν και κόστιζε η ελληνική στάση στις διαπραγµατεύσεις µε τους εταίρους στην ΕΕ το κρίσιµο 2015.

Πολλές, λοιπόν, οι αλήθειες Τσίπρα και στην εξωτερική πολιτική.

* Υπεύθυνος του Γραφείου Ειρήνης του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ