Toυ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΠΙΣΤΟΛΑ *
Οι προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ πλησιάζουν και το αποτέλεσμά τους θα θέσει το νέο πλαίσιο για τα επόμενα χρόνια τόσο στο εσωτερικό της χώρας όσο και στις σχέσεις των ΗΠΑ με τον υπόλοιπο κόσμο. Για την περιοχή μας μια αλλαγή ενοίκου στον Λευκό Οίκο θα σήμαινε πιθανότατα αλλαγή στάσης στον πόλεμο στην Ουκρανία, ανάγκη για περισσότερη Ευρώπη όσον αφορά κυρίως τα ζητήματα ασφαλείας. Στα εσωτερικά των ΗΠΑ σημαντική μάχη θα γίνει για την στροφή της οικονομίας της χώρας (μια εκλογή Τραμπ θα οδηγήσει πιθανόν σε προστατευτισμό αυτής), στο μεταναστευτικό όπου έχει υποσχεθεί σκληρή πολιτική, αλλά και στα δικαιώματα όπου υπάρχει υπόσχεση του πρώην προέδρου για «πόλεμο» ενάντια στα κέντρα εξουσίας που προωθούν το δικαιωματισμό και τη woke ατζέντα.
Με όλα αυτά να διακυβεύονται, κυρίως τα εσωτερικά ζητήματα, θα μπορούσε κάποιος να βγάλει το συμπέρασμα πως οι νέοι και οι μειονότητες θα συσπειρώνονταν υπέρ της υποψηφιότητας του προέδρου Μπάιντεν. Κι όμως αυτή η λογική σκέψη απέχει πολύ από την πραγματικότητα. Οι νέοι, ενώ ενδιαφέρονται περισσότερο από όλες τις ηλικιακές κατηγορίες για την κλιματική αλλαγή, τα μέτρα προστασίας έναντι της οπλοκατοχής, τις αμβλώσεις και τα δικαιώματα (όλα πολιτικές των δημοκρατικών και αντίθετα με τις πολιτικές Τραμπ) φαίνεται να αφήνουν τους δημοκρατικούς και να στρέφονται προς τους Ρεπουμπλικάνους. Στους νέους έως 30 ετών ο Τραμπ πλέον προηγείται δημοσκοπικά του Μπάιντεν με 6 μονάδες, ενώ στις εκλογές του 2020 ο Μπάιντεν είχε κερδίσει αυτήν την κατηγορία με διαφορά άνω των 20 μονάδων. Η ακρίβεια, το στεγαστικό πρόβλημα της νέας γενιάς και τα δάνεια έχουν κάνει τους νέους να μην είναι ευχαριστημένοι από τη ζωή τους σε ποσοστό 66%. Το γεγονός πως ο Ντόναλντ Τραμπ θεωρείται καταλληλότερος (με μεγάλη διαφορά) για τη διαχείριση των οικονομικών της χώρας οδηγεί νέους ψηφοφόρους προς αλλαγή ψήφου.
Στροφή ψηφοφόρων
Ο πόλεμος στη Γάζα παίζει κι αυτός το ρόλο του στο να στρέψουν οι νέοι την πλάτη στον Μπάιντεν. Το 52% των Αμερικάνων κάτω των 35 ετών δηλώνουν πιο κοντά στους Παλαιστίνιους από ότι στους Ισραηλινούς, ενώ το 70% των νέων αυτής της ηλικιακής κατηγορίας δεν επικροτούν τους χειρισμούς Μπάιντεν στην υπόθεση. Όσοι αποχωρούν από το στρατόπεδο των δημοκρατικών για αυτό το λόγο μπορεί να μην περνούν τη γέφυρα προς τους ρεπουμπλικάνους αλλά είτε απέχουν είτε πηγαίνουν προς τρίτους υποψηφίους. Τέλος, για ένα κομμάτι της νέας γενιάς η ηλικία του Μπάιντεν λειτουργεί αποτρεπτικά στο να του δώσουν την ψήφο τους. Όλα τα παραπάνω μαζί έχουν κάνει τους δημοκρατικούς να ανησυχούν για ένα μέχρι πρότινος προνομιακό κοινό τους. Ένα κοινό μάλιστα που στις ενδιάμεσες εκλογές του 2022 σηκώθηκε από τον καναπέ και έδωσε τη νίκη τους δημοκρατικούς υποψηφίους.
Αλλά δεν είναι μόνο αυτό. Οι δημοκρατικοί έχουν πρόβλημα με άλλο ένα παραδοσιακό κοινό τους: τους μη λευκούς ψηφοφόρους. Οι κοινότητες των μαύρων και των ισπανόφωνων απομακρύνονται ολοένα και περισσότερο από το κόμμα των δημοκρατικών. Σήμερα παρατηρείται η χαμηλότερη ταύτιση μη λευκών ψηφοφόρων με το κόμμα των δημοκρατικών από τη δεκαετία του 1960 όταν και το κίνημα των δικαιωμάτων έφερε τους μαύρους ψηφοφόρους στο κόμμα. Από τότε η κοινότητα των μαύρων ψήφιζε σε συντριπτική πλειοψηφία υπέρ των δημοκρατικών, φυλετικά και όχι ιδεολογικά. Πλέον αυτό κλονίζεται σε σημαντικό βαθμό. Οι δημοκρατικοί είχαν κερδίσει την κάλπη των μη λευκών ψηφοφόρων με διαφορά κοντά 50 μονάδων το 2020. Τέσσερα χρόνια μετά βρίσκονται στο +10. Όσον αφορά τους μαύρους ψηφοφόρους ο Τραμπ είχε κερδίσει το 8% των ψήφων το 2016. Πλέον βρίσκεται στο 17% και καλοβλέπει το 20%. Αντιθέτως, ο Μπάιντεν σύμφωνα με έρευνες πέφτει από το 87% του 2020 στο 63% ενώ στους Ισπανόφωνους ο Τραμπ προηγείται με 5% ενώ το 2020 έχασε με διπλό σκορ (65% – 32%).
Μπορεί και εδώ να παίζουν ρόλο οι νέοι ψηφοφόροι για τους λόγους που αναφέρθηκαν πιο πάνω αλλά υπάρχει και κάτι βαθύτερο και ανησυχητικό για τους δημοκρατικούς. Ένα μεγάλο ποσοστό των μη λευκών ψηφοφόρων έχουν συντηρητικές αξίες. Αυτό δεν αντικατοπτριζόταν στην κάλπη καθώς ψήφιζαν φυλετικά και όχι ιδεολογικά. Πλέον αυτό φαίνεται να αλλάζει. Ενώ οι φιλελεύθεροι που ταυτίζονταν πριν με τους δημοκρατικούς συνεχίζουν να κρατάνε υψηλά ποσοστά ταύτισης, οι συντηρητικοί μη λευκοί ψηφοφόροι αποχωρούν από το κόμμα με γρήγορους ρυθμούς.
Η όλο και αυξανόμενη υιοθέτηση της woke ατζέντας από τους δημοκρατικούς προς την ικανοποίηση της αριστερής πτέρυγας του κόμματος σπάει την φυλετική ψήφο, δημιουργεί ιδεολογική και «διώχνει» παραδοσιακές ομάδες ψηφοφόρων προς τους ρεπουμπλικάνους. Οι μη λευκοί συντηρητικοί ψηφίζουν όπως και οι λευκοί συντηρητικοί και μπορούν να κερδηθούν πίσω μόνο με υιοθέτηση συντηρητικών πολιτικών, πράγμα που θα φέρει το κόμμα των δημοκρατικών σε αντίθεση με την όλο και πιο ισχυρή ομάδα της αριστερής πτέρυγας του κόμματος. Όταν οι φυλετικές διακρίσεις υποχωρούν και οι ιδεολογικές υψώνονται τότε οι ψηφοφόροι θα ψηφίσουν περισσότερο με βάση αξίες και πιστεύω. Και τότε είναι που αλλάζουν και οι εκλογικοί χάρτες.
* Πολιτικός επιστήμονας, Εκλογολόγος
