Tου ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΠΙΣΤΟΛΑ *
Το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών, ιδίως αυτό που αφορά το κυβερνών κόμμα, ήταν έκπληξη για εκείνους που κοιτούν μόνο τις δημοσκοπήσεις δίχως να συζητούν με την κοινωνία. Όσοι όμως έκαναν το δεύτερο γνώριζαν εδώ και καιρό πως τα πράγματα δεν φαινόταν ιδιαιτέρως καλά για το κόμμα της Νέας Δημοκρατίας. Τους τελευταίους μήνες υπήρχε βουβή δυσαρέσκεια στη βάση, η οποία και εκδηλώθηκε την Κυριακή, είτε στην κάλπη μέσω αλλαγής ψήφου, είτε με την απόφαση για αποχή από την εκλογική διαδικασία. Υπάρχουν επίσης ψηφοφόροι οι οποίοι επέλεξαν να ψηφίσουν τη ΝΔ με βαριά καρδιά και των οποίων η δυσαρέσκεια δεν αποτυπώνεται στην κάλπη. Είναι όμως υπαρκτή. Δεν είμαι καθόλου σίγουρος για το τι ποσοστά θα «έγραφε» το κοντέρ της ΝΔ εάν δεν είχε στο ευρωψηφοδέλτιο τον Φρέντι Μπελέρι. Με όλα αυτά, την Κυριακή το βράδυ το κυβερνών κόμμα βρέθηκε όχι μόνο 5 μονάδες κάτω από τον στόχο που είχε θέσει ο ίδιος ο πρωθυπουργός (ποσοστό ευρωεκλογών 2019).
Αλλά έχασε σχεδόν ένα εκατομμύριο ψηφοφόρους σε σύγκριση με τις εθνικές εκλογές του περασμένου Ιουνίου και έτσι βρέθηκε 13 μονάδες κάτω. Σε απόλυτο αριθμό ψήφων μάλιστα έφτασε σε ιστορικό χαμηλό. Το εύλογο ερώτημα που γεννάται είναι το πώς φτάσαμε σε αυτό το αποτέλεσμα ένα χρόνο μετά τον θρίαμβο του 41% και μάλιστα δίχως να υπάρχει κάποιος δυνατός εκλογικά αντίπαλος;
Η διακυβέρνηση των τελευταίων 12 μηνών για ένα μεγάλο κομμάτι των ψηφοφόρων απέχει πολύ από τη διακυβέρνηση της πρώτης τετραετίας. Παρατηρούνταν σε ορισμένους σημάδια υπεροψίας και ελιτισμού που έκαναν τους ψηφοφόρους να απομακρυνθούν. Ταυτόχρονα το δυστύχημα των Τεμπών και ο τρόπος με τον οποίο η κυβέρνηση το διαχειρίστηκε ακουμπά ευαίσθητες χορδές πολλών ψηφοφόρων, ειδικά των νέων. Επίσης, ο μη νικηφόρος πόλεμος στην αντιμετώπιση της ακρίβειας (η πρώτη τετραετία είχε σαφώς καλύτερα αποτελέσματα) επέτεινε το κλίμα δυσαρέσκειας. Μαζί με αυτά μια σειρά νομοσχεδίων που πέρασαν, με κορυφαίο αυτό του γάμου ομοφυλόφιλων ζευγαριών και του δικαιώματος τεκνοθεσίας από αυτά, ήρθαν απέναντι στην ήδη πληγωμένη συντηρητική βάση του κόμματος της Νέας Δημοκρατίας. Ταυτόχρονα, η μάχη της ασφάλειας που είχε προτάξει ως σύνθημα η κυβέρνηση ένα χρόνο πριν δεν πήγαινε όπως περίμεναν οι ψηφοφόροι. Τέλος, στα εθνικά θέματα προεκλογικά ο Ράμα «σουλάτσαρε» στην Αθήνα προωθώντας ύποπτη ατζέντα την ώρα που ο Μπελέρι ήταν στη φυλακή.
Διαρροές…
Όλα αυτά έγιναν τον τελευταίο χρόνο. Οι ψηφοφόροι ζήτησαν από την κυβέρνηση να αλλάξει πορεία και η Νέα Δημοκρατία έχασε ψηφοφόρους προς όλες τις κατευθύνσεις. Και προς την αποχή, το μεγαλύτερο ποσοστό, και ισόποσα προς τα δεξιά και το κέντρο. Τα δεξιά της ΝΔ μάλιστα έφτασαν σε ποσοστό ρεκόρ, καθώς για πρώτη φορά μεταπολιτευτικά πέρασαν το 20%, ενώ τρία κόμματα εξέλεξαν ευρωβουλευτή. Όσοι έφυγαν προς τα δεξιά το έκαναν σε μεγάλο ποσοστά διότι θεωρούν πως το κυβερνών κόμμα έχει απομακρυνθεί από τις παραδοσιακές του αξίες. Απομακρύνθηκε δηλαδή από εκείνους, τραυματίζοντας την ψυχική και ιδεολογική ταύτιση που υπήρχε. Από την άλλη, για πρώτη φορά η ΝΔ δείχνει να απειλείται στους ψηφοφόρους του κέντρου και μάλιστα δίχως κανέναν δυνατό εκλογικά αντίπαλο για τον πρωθυπουργό. Το Μαξίμου αποφάσισε, από όσα διαβάζω, να εστιάσει στους δεύτερους.
Προσωπικά διαφωνώ με το συμπέρασμα του Μεγάρου Μαξίμου πως τα ποιοτικά στοιχεία λένε πως η κυβέρνηση θα πρέπει να επικεντρωθεί στο κέντρο. Λένε το ακριβώς αντίθετο.
Πως θα πρέπει να αγκαλιάσει τη συντηρητική της βάση. Ακόμα και περισσότεροι να είναι οι κεντρώοι που απείχαν δεν είναι ίδια κατηγορία ψηφοφόρων, δεν είναι ίδια τα ψυχογραφικά χαρακτηριστικά τους. Οι συντηρητικοί είναι πιστοί ψηφοφόροι της ΝΔ που φεύγουν, οι κεντρώοι είναι σε σημαντικό βαθμό «ψηφοφόροι της μιας βραδιάς», που όταν βρουν κάποιον καλύτερο θα αφήσουν τη Νέα Δημοκρατία δίχως δεύτερη σκέψη. Ψηφοφόροι που τους χρειάζεσαι σε πολλές περιπτώσεις για να κυβερνήσεις αλλά σε καμία περίπτωση δε μπορούν να γίνουν η βάση του οικοδομήματός σου. Ποτέ και πουθενά στον κόσμος καμία εταιρία δεν στάθηκε δυνατή παραμελώντας τους πιστούς καταναλωτές για να υπηρετήσουν τους εφήμερους. Οι εφήμεροι ξέρεις πως έρχονται και φεύγουν και το να προσπαθήσεις να τους κάνεις πιστούς αντικαθιστώντας τους ήδη υπάρχοντες έχει ρίσκο που μπορεί να φτάσει σε υπαρξιακό πρόβλημα. Εδώ ξεκίνησαν να φεύγουν δίχως να έχει βρεθεί κυβερνητική εναλλακτική, δε θα φύγουν όταν βρεθεί; Θα φύγουν μαζικά. Και τότε η ΝΔ θα πρέπει να «κουρνιάσει» στη βάση της για να προσπαθήσει και πάλι μετέπειτα να κυβερνήσει. Εάν όμως η βάση έχει φύγει θα βρεθεί μετέωρη ανάμεσα στην απομακρυσμένη βάση και το ξεθωριασμένο και άλλοτε κυρίαρχο ΤΙΝΑ (Τhere Is No Altermantive).
Το Μαξίμου όμως αποφάσισε όπως φαίνεται να παλέψει εκλογικά μόνο με το ΤΙΝΑ. Η βάση είπε «άλλαξε πορεία», το Μαξίμου άκουσε «επιτάχυνε». Εάν η πορεία που έχει χαραχτεί από πέρυσι το καλοκαίρι συνεχιστεί, θα φτάσει η στιγμή που η ψήφος διαμαρτυρίας θα γίνει ψήφος συνείδησης ενώ η αποχή ψήφος τιμωρίας. Κάποιος να τραβήξει το χειρόφρενο πριν να είναι αργά.
