Του ΑΛΦΟΝΣΟΥ ΒΙΤΑΛΗ
Η ευθεία αναφορά και σύνδεση της προόδου των ευρωτουρκικών σχέσεων με τις
εξελίξεις στο Κυπριακό στο κείμενο συμπερασμάτων του πρόσφατου Ευρωπαϊκού
Συμβουλίου, είναι μια θετική εξέλιξη , τις ώρες μάλιστα που η Άγκυρα επαναφέρει τις
γκρίζες ζώνες και τις απειλές με αφορμή την εξαγγελία της πρόθεσης της Αθήνας για
δημιουργία δύο θαλάσσιων πάρκων , ένα στο Αιγαίο και ένα στο Ιόνιο.
Η επαναφορά από τους Ευρωπαίους της διασύνδεσης των Ευρωτουρκικών με το
Κυπριακό, πρακτικά ξαναφέρνει στην πρώτη γραμμή μια παλιά και διαχρονική βάση για
τις σχέσεις της Τουρκίας με την Ε.Ε και ταυτόχρονα «απονευρώνει» την διχοτομική
πολιτική Άγκυρας – Τατάρ καθώς μόλις πρόσφατα ο κατοχικός ηγέτης ξεκαθάρισε ότι
μόνη αποδεκτή λύση είναι τα δύο κράτη (με αναγνώριση του ψευδοκράτους) και η
Τουρκία όχι μόνο επιμένει ότι το Κυπριακό λύθηκε με την εισβολή το 1974 , αλλά ο
Ερντογάν πήγε πιο πέρα λέγοντας ότι τα τουρκικά στρατεύματα θα μπορούσαν να έχουν
καταλάβει ολόκληρο το νησί.
Στις προϋποθέσεις όμως της προόδου των Ευρωτουρκικών σχέσεων περιλαμβάνονται
από την περιβόητη συμφωνία του Ελσίνκι (ή ότι έχει πλέον απομείνει από αυτή) και οι
σχέσεις καλής γειτονίας που αφορά τα ελληνοτουρκικά.
Οι μεθοδεύσεις και οι απειλές της Άγκυρας με την συντήρηση της ρητορικής έντασης
περί γκρίζων ζωνών και αδιευκρίνιστης κυριαρχίας σε μια σειρά (πάνω από 100) νησιών,
νησίδων και βραχονησίδων καταγράφει σαφέστατα την αδιάλλακτη στάση της και τις
μονομερείς διεκδικήσεις της επί του καθεστώτος του Αιγαίου ακόμα και αν αυτό σημαίνει
συνέχιση του «παγώματος» της ευρωπαϊκής της προοπτικής. Η «Γαλάζια Πατρίδα»
φαίνεται ότι υπερισχύει άλλων επιλογών της τουρκικής πλευράς.
Η αντίδραση της Τουρκίας για τα θαλάσσια πάρκα ήταν κάτι παραπάνω από υπερβολική
καθώς εμμέσως πλην σαφώς υπονοεί ακόμα και χρήση στρατιωτικής ισχύος για να
αποτρέψει ένα δικαίωμα της Ελλάδας. Με μοχλό άλλωστε τις «γκρίζες ζώνες» και ένα
τότε και πάλι περιβαλλοντικό θέμα (περιοχές Natura) μεθόδευσε και την κρίση των Ιμίων
(Ιανουάριος 1996).
Η Ελληνική πλευρά ξεκαθάρισε την θέση της-τουλάχιστον λεκτικά- πως δεν υποχωρεί
από τα κυριαρχικά της δικαιώματα και πως είναι αδικαιολόγητη η τουρκική προσέγγιση
για τα θαλάσσια πάρκα.
Ωστόσο τις ίδιες ώρες φαίνεται πως υπάρχει και η αναγκαία ψυχραιμία και για την ώρα
τουλάχιστον η Αθήνα δεν κάνει κίνηση «εκτροχιασμού» των συνομιλιών με την Τουρκία .
Ήδη ανακοινώθηκε πως ο Πρωθυπουργός μεταβαίνει στις 13 Μαϊου στην Άγκυρα για
συνομιλίες με τον Ερντογάν . Οι δίοδοι επικοινωνίας καλό είναι να παραμένουν ανοιχτοί
ακόμα και σε περιόδους ισχυρών προκλήσεων και έντασης. Αρκεί οι συνομιλίες να
γίνονται με καθαρές τις ελληνικές θέσεις και τις ελληνικές κόκκινες γραμμές.
Εν μέσω δύο πολέμων (Ουκρανία , Γάζα) αλλά και επικίνδυνων εντάσεων στη Μέση
Ανατολή (Ισραήλ – Ιράν) και με δεδομένο το ενδιαφέρον των Αμερικάνων για τα
ελληνοτουρκικά , δύσκολα θα έπαιρνε το ρίσκο κάποιος να απομακρυνθεί από τις
συνομιλίες ιδίως αν είναι ακόμα ανοιχτός ο εκλογικός κύκλος στις ΗΠΑ .
Μόνο βέβαια που η Ευρώπη και στο μείζον θέμα των Ελληνοτουρκικών οφείλει να
ξεκαθαρίσει εκ νέου στην Άγκυρα πως τα Ελληνοτουρκικά είναι και Ευρωτουρκικά… και
υπάρχουν και κυρώσεις και δεσμευτικά πλαίσια…
