Αλφόνσος Βιτάλης: Δηµιουργούν ατζέντα για Χάγη Τουρκία και Λιβύη

Η Λιβύη δεν λειτουργεί απλά ως φερέφωνο της Άγκυρας. Συντονίζει απόλυτα τις κινήσεις και την επιχειρηµατολογία της µε εκείνη του τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών, των Διεθνών Συµβούλων του και των µεγάλων Διεθνών Νοµικών Γραφείων που «χρυσοπληρώνει» η Άγκυρα για να προσδίδουν «νοµική χροιά» στην αναθεωρητική της πολιτική και τις µονοµερείς της διεκδικήσεις έναντι της Ελλάδας.

Δεν κυκλώνει µόνο γεωπολιτικά και µέσω Λιβύης την Ελλάδα η Τουρκία, αλλά φαίνεται να ετοιµάζει µε τον ένα ή τον άλλο τρόπο «ατζέντα» για το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης µε τους δικούς της σκληρούς όρους και µε όλες τις µονοµερείς της διεκδικήσεις στο τραπέζι. Το ίδιο φαίνεται να πράττει και η Λιβύη µε την ίδια µεθοδολογία, την ίδια τακτική και από ότι φαίνεται µε τους ίδιους Διεθνείς Συµβούλους και µε τα ίδια Διεθνή Νοµικά Γραφεία.

Είναι χαρακτηριστικό όπως λένε έµπειροι διπλωµάτες και νοµικοί που παρακολουθούν προσεκτικά το πλέγµα των Ελληνοτουρκικών αλλά και τις κινήσεις της Λιβύης, το ότι η πρόσφατη Ρηµατική Διακοίνωση της Λιβύης στον ΟΗΕ (κατατέθηκε στις 27 Μαΐου στον ΟΗΕ και δηµοσιεύθηκε ως επίσηµο έγγραφο την 1η Ιουλίου) και η τρίτη πιο σκληρή και «γεµάτη νοµικούς ισχυρισµούς» επιστολή πέντε σελίδων επιστολή της Τουρκίας στον ΟΗΕ για την αποστρατιωτικοποίηση των νησιών και µάλιστα µε την άµεση σύνδεση της Ελληνικής κυριαρχίας στη νησιά µε την αποστρατιωτικοποίηση τους, «γράφτηκαν από το ίδιο χέρι, από το ίδιο µεγάλο διεθνές νοµικό γραφείο». Αξίζει να σηµειωθεί ότι η τρίτη «σκληρή επιστολή» της Τουρκίας στον ΟΗΕ – που κατέθεσε ο τότε Μόνιµος Αντιπρόσωπος της Τουρκίας στα Ηνωµένα Έθνη Φερεντούν Σινιρίογλου- στις 17 Σεπτεµβρίου 2022, µένει ακόµα αναπάντητη από την ελληνική πλευρά.

Με την τρίτη ειδικά επιστολή περί αποστρατιωτικοποίησης των νησιών, η Τουρκία φαίνεται να οργάνωσε και να έθεσε στον ΟΗΕ ένα πλέγµα νοµικών ισχυρισµών για µείζονα θέµατα (γκρίζες ζώνες, αποστρατιωτικοποίηση νησιών κ.λπ.) µε αναφορές στις Συνθήκες Λωζάνης και Παρισίων και στη Σύµβαση του Μοντρέ. Καταγγέλλει µάλιστα την Ελλάδα ότι παραβιάζει αυτές τις Συνθήκες. Με αυτό τον τρόπο, όπως εκτιµούσαν έµπειροι διπλωµατικοί και νοµικοί κύκλοι, προετοίµαζε το έδαφος και έβαζε µια σκληρή ατζέντα για µια ενδεχόµενη προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Μια ατζέντα µε µονοµερείς αξιώσεις και διεκδικήσεις σε βάρος της κυριαρχίας, της άµυνας και των κυριαρχικών δικαιωµάτων της Ελλάδας.

Με την κίνησή της η Λιβύη να στείλει και νέα Ρηµατική Διακοίνωση στον ΟΗΕ, συνιστά µια προσπάθεια να επιβάλει τετελεσµένα και να κατοχυρώσει τα «οφέλη» που της προσφέρει η Τουρκία µε το Τουρκολιβυκό Μνηµόνιο, εις βάρος κυρίως της Ελλάδας, αλλά και της Αιγύπτου και παράλληλα δηµιουργεί και αυτή ατζέντα µε πλέγµα νοµικών ισχυρισµών προορισµένη για το ενδεχόµενο προσφυγής στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Χαρακτηρίζει παράνοµη την Ελληνοαιγυπτιακή Συµφωνία, την ανακήρυξη της Ελληνικής ΑΟΖ στο Ιόνιο, αλλά και τον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασµό, σε µια προσπάθεια γενικευµένης αµφισβήτησης των ελληνικών θαλασσίων ζωνών, ακόµη και εκεί που δεν µπορεί να το πράξει λόγω γεωγραφίας η Τουρκία, δηλαδή στο Ιόνιο και νοτίως της Κρήτης.

Η Λιβύη επικαλείται, όπως και η Τουρκία, το επιχείρηµα ότι η µέση γραµµή πρέπει να οριστεί µεταξύ των ηπειρωτικών ακτών µε την Ελλάδα και ότι τα νησιά δεν έχουν αυτοµάτως πλήρη επήρεια σε θαλάσσιες ζώνες, και βάσει της νοµολογίας είτε πρέπει να αγνοηθούν είτε να έχουν µειωµένη επήρεια, ανάλογα µε τις συνθήκες.

Η Ελλάδα µε δήλωσή της το 2015 στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, εκαθαρίζει πως δεν συζητά θέµατα που σχετίζονται µε την άµυνα της, την στρατιωτικοποίηση των νησιών, την κυριαρχία και τα κυριαρχικά της δικαιώµατα.

Σε µια πρώτη ανάγνωση Τουρκία και Λιβύη ενδεχοµένως, πέραν των άλλων, θέλουν να «στριµώξουν» την Ελλάδα στο θέµα της Χάγης, έχοντας ήδη «φορτώσει» στις ατζέντες τους νοµικούς ισχυρισµούς, που τους κατέθεσαν και στον ΟΗΕ και µε τους οποίους «θίγουν» ευαίσθητα θέµατα για την Ελλάδα που σχετίζονται µε την άµυνα, την κυριαρχία και τα κυριαρχικά της δικαιώµατα. Ακόµα και αν και πολύ λογικά η Ελλάδα δεν δεχθεί τέτοιου είδους συζήτηση στη Χάγη, µε βάση και τη δήλωση του 2015, είναι πιθανόν Τουρκία και Λιβύη να της φορτώσουν τον «µουτζούρη»…