Η βία κατά των παιδιών που βρίσκονται παγιδευμένα σε πολλαπλές και κλιμακούμενες συγκρούσεις έφτασε σε «πρωτοφανή επίπεδα» το περασμένο έτος, σύμφωνα μεέκθεση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών που δόθηκε στη δημοσιότητα την Πέμπτη. Τα περισσότερα περιστατικά καταγράφηκαν στη Γάζα και τη Δυτική Όχθη, στο Κονγκό, στη Σομαλία, στη Νιγηρία και στην Αϊτή.
Η ετήσια έκθεση του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, για τα Παιδιά σε Ένοπλες Συγκρούσεις καταγράφει «μια συγκλονιστική αύξηση 25% στις σοβαρές παραβιάσεις» κατά παιδιών κάτω των 18 ετών σε σύγκριση με το 2023, χρονιά που είχε ήδη καταγραφεί αύξηση 21%.
Το 2024, όπως δήλωσε ο Γκουτέρες, «τα παιδιά πλήρωσαν το τίμημα αμείλικτων εχθροπραξιών και αδιάκριτων επιθέσεων, ενώ επηρεάστηκαν από την παραβίαση εκεχειριών και συμφωνιών ειρήνης, καθώς και από τις επιδεινούμενες ανθρωπιστικές κρίσεις».
Ανέφερε, επίσης, στρατηγικές πολέμου που περιλαμβάνουν επιθέσεις κατά παιδιών, χρήση ολοένα και πιο καταστροφικών όπλων σε κατοικημένες περιοχές, και «συστηματική εκμετάλλευση παιδιών για πολεμικούς σκοπούς».
Ο ΟΗΕ επαλήθευσε 41.370 σοβαρές παραβιάσεις κατά παιδιών — 36.221 που διαπράχθηκαν το 2024 και 5.149 που συνέβησαν προηγουμένως αλλά επαληθεύτηκαν το 2024. Οι παραβιάσεις περιλαμβάνουν δολοφονίες, ακρωτηριασμούς, στρατολόγηση και απαγωγές παιδιών, σεξουαλική βία, επιθέσεις σε σχολεία και νοσοκομεία και παρεμπόδιση ανθρωπιστικής βοήθειας.
Ο ΟΗΕ διατήρησε για δεύτερη χρονιά τις ισραηλινές δυνάμεις στη μαύρη λίστα των χωρών που παραβιάζουν τα δικαιώματα των παιδιών, επικαλούμενος 7.188 επαληθευμένες σοβαρές παραβιάσεις, μεταξύ αυτών τη δολοφονία 1.259 Παλαιστινίων παιδιών και τον τραυματισμό 941 άλλων στη Γάζα. Το Υπουργείο Υγείας της Γάζας έχει ανακοινώσει πολύ υψηλότερους αριθμούς, αλλά ο ΟΗΕ τόνισε ότι η διαδικασία επαλήθευσης συνεχίζεται βάσει αυστηρών κριτηρίων.
Ο Γκουτέρες δήλωσε πως είναι «σοκαρισμένος από την ένταση των σοβαρών παραβιάσεων στα Κατεχόμενα Παλαιστινιακά Εδάφη και στο Ισραήλ», και «βαθιά ανήσυχος» για την αύξηση των περιστατικών, ειδικά για τον αριθμό των παιδιών που σκοτώθηκαν από τις ισραηλινές δυνάμεις.
Επανέλαβε την έκκλησή του προς το Ισραήλ να συμμορφωθεί με το διεθνές δίκαιο, το οποίο απαιτεί ειδική προστασία για τα παιδιά, τα σχολεία και τα νοσοκομεία, και προβλέπει ότι οι επιθέσεις πρέπει να διακρίνουν μεταξύ μαχητών και αμάχων και να αποφεύγουν δυσανάλογη βλάβη σε πολίτες.
Ο ΟΗΕ διατήρησε επίσης στη μαύρη λίστα τη Χαμάς και την Παλαιστινιακή Ισλαμική Τζιχάντ, των οποίων η αιφνιδιαστική επίθεση στις 7 Οκτωβρίου 2023 στο νότιο Ισραήλ προκάλεσε τον συνεχιζόμενο πόλεμο στη Γάζα.
Στο Κονγκό, ο ΟΗΕ κατέγραψε 4.043 σοβαρές παραβιάσεις κατά 3.418 παιδιών. Στη Σομαλία 2.568 παραβιάσεις κατά 1.992 παιδιών. Στη Νιγηρία 2.436 παραβιάσεις κατά 1.037 παιδιών. Και στην Αϊτή 2.269 παραβιάσεις κατά 1.373 παιδιών.
Στον συνεχιζόμενο πόλεμο που ξέσπασε μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία το 2022, ο ΟΗΕ διατήρησε τις ρωσικές ένοπλες δυνάμεις και τους συμμάχους τους στη μαύρη λίστα για τρίτη χρονιά.
Ο Γκουτέρες εξέφρασε «βαθιά ανησυχία» για την αύξηση των παραβιάσεων κατά παιδιών στην Ουκρανία — 1.914 παραβιάσεις κατά 673 παιδιών. Επεσήμανε την ευθύνη των ρωσικών δυνάμεων για τη δολοφονία 94 παιδιών, τον τραυματισμό 577 και τις 559 επιθέσεις σε σχολεία και 303 σε νοσοκομεία.
Στην Αϊτή, ο ΟΗΕ πρόσθεσε για πρώτη φορά τη συμμορία Viv Ansanm στη μαύρη λίστα. Οι συμμορίες έχουν ενισχύσει την ισχύ τους μετά τη δολοφονία του Προέδρου Ζοβενέλ Μοΐζ το 2021. Εκτιμάται ότι ελέγχουν το 85% της πρωτεύουσας και έχουν εξαπλωθεί και σε άλλες περιοχές. Τον Μάιο, οι ΗΠΑ χαρακτήρισαν τη Viv Ansanm — μια συμμαχία πάνω από 12 συμμοριών — ξένη τρομοκρατική οργάνωση.
Ο Γκουτέρες εξέφρασε βαθιά «ανησυχία» για την έκρηξη παραβιάσεων, κυρίως για τη στρατολόγηση παιδιών, τη σεξουαλική βία, τις απαγωγές και την παρεμπόδιση ανθρωπιστικής βοήθειας.
Η έκθεση κατέγραψε αύξηση 35% στη σεξουαλική βία το 2024, με απότομη αύξηση των ομαδικών βιασμών. Ωστόσο, υπογραμμίζεται ότι οι πραγματικοί αριθμοί είναι πολύ υψηλότεροι λόγω υποαναφοράς. «Κορίτσια απήχθησαν για να στρατολογηθούν ή για να χρησιμοποιηθούν ως σεξουαλικά σκλάβες», αναφέρει η έκθεση.
Στην Αϊτή, 566 παιδιά υπέστησαν σεξουαλική βία — 523 ήταν κορίτσια — και 411 περιπτώσεις αποδόθηκαν στη Viv Ansanm. Στο Κονγκό αναφέρθηκαν 358 περιστατικά σεξουαλικής βίας κατά κοριτσιών (311 από ένοπλες ομάδες, 47 από τον στρατό). Στη Σομαλία, 267 παιδιά υπήρξαν θύματα, με 120 περιστατικά να αποδίδονται σε εξτρεμιστές της Αλ-Σαμπάμπ.
Σύμφωνα με την έκθεση, το 2024 επηρεάστηκαν συνολικά 22.495 παιδιά, με τις ένοπλες ομάδες να ευθύνονται για σχεδόν το 50% των παραβιάσεων. Οι κυβερνητικές δυνάμεις θεωρούνται οι κύριοι υπαίτιοι για δολοφονίες, ακρωτηριασμούς, επιθέσεις σε σχολεία και παρεμπόδιση ανθρωπιστικής βοήθειας.
Η έκθεση τόνισε επίσης τη σημαντική αύξηση του αριθμού παιδιών που υπέστησαν πολλαπλές παραβιάσεις — από 2.684 το 2023 σε 3.137 το 2024.
«Οι κραυγές των 22.495 αθώων παιδιών που θα έπρεπε να μαθαίνουν να διαβάζουν ή να παίζουν μπάλα — αλλά αντ’ αυτού μαθαίνουν πώς να επιβιώνουν σε πυροβολισμούς και βομβαρδισμούς — θα έπρεπε να μας κρατούν όλους άγρυπνους τη νύχτα», δήλωσε η Βιρτζίνια Γκάμπα, ειδική εκπρόσωπος του ΟΗΕ για τα παιδιά και τις ένοπλες συγκρούσεις.
«Βρισκόμαστε στο σημείο χωρίς επιστροφή», κατέληξε, καλώντας τη διεθνή κοινότητα να προστατεύσει τα παιδιά και τις εμπλεκόμενες πλευρές «να σταματήσουν αμέσως τον πόλεμο κατά των παιδιών».
Πηγή: Associated Press
