Δεν ήταν απλώς μια αντίδραση -ήταν το σενάριο που ο ίδιος ο Τραμπ περίμενε να εκτυλιχθεί. Μια μάχη με υψηλό συμβολισμό, στην καρδιά μιας βαθιά δημοκρατικής πολιτείας (Καλιφόρνια), με φόντο το πιο φλέγον ζήτημα της πολιτικής του ατζέντας: τη μετανάστευση.
Η εντολή για αποστολή της Εθνοφρουράς στο Λος Άντζελες -χωρίς την έγκριση του κυβερνήτη Γκάβιν Νιούσομ- δεν ήταν μια απλή υπερβολή εξουσίας. Ήταν μια στοχευμένη κίνηση σε ένα πολιτικό πεδίο μάχης, που ο Τραμπ είχε επιλέξει εδώ και καιρό.
Όπως γράφουν σε ανάλυσή τους οι New York Times, αφορμή στάθηκαν οι διαδηλώσεις που ξέσπασαν έπειτα από μαζική επιχείρηση απέλασης μεταναστών στο Λος Άντζελες. Αν και οι τοπικές αρχές δεν ζήτησαν βοήθεια, ο Τραμπ εμφανίστηκε έτοιμος για το… σόου: μίλησε για «εισβολή», χαρακτήρισε τους διαδηλωτές «στασιαστές», υποσχέθηκε ότι «όποιος φτύνει στρατιώτες, θα το πληρώσει ακριβά» και άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο να επικαλεστεί τον Νόμο περί Στασιασμού.
Ο Στίβεν Μίλερ, εκ των στενότερων συμβούλων του, το έθεσε καθαρά: «Αυτή είναι μάχη για τη σωτηρία του πολιτισμού».
Η Εθνοφρουρά στάλθηκε, οι φωτογραφίες ανέβηκαν, τα βίντεο κυκλοφόρησαν: σημαίες Μεξικού και Ελ Σαλβαδόρ, στιγμιότυπα έντασης, λίγα λεπτά βίας ανάμεσα σε πολλές ειρηνικές διαδηλώσεις. Όλα χρησιμοποιήθηκαν για να στηθεί το αφήγημα της «εισβολής». Σκοπός: να πειστεί η βάση του ότι η Αμερική απειλείται και μόνο ένας ισχυρός ηγέτης μπορεί να τη σώσει.
Ο κυβερνήτης της Καλιφόρνιας δεν αιφνιδιάστηκε. «Το περιμέναμε αυτό, ήμασταν προετοιμασμένοι» δήλωσε ο Νιούσομ στους New York Times. Κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι επιδιώκει την αποσταθεροποίηση της πολιτείας του και απέστειλε επιστολή στο υπουργείο Άμυνας, ζητώντας την άμεση ανάκληση της Εθνοφρουράς. «Για να πετύχουν, πρέπει να αποτύχει η Καλιφόρνια» είπε χαρακτηριστικά.
Η αντίδραση από την πλευρά των Δημοκρατικών ήταν έντονη. Ο γερουσιαστής Άλεξ Παντίγια έκανε λόγο για «κατασκευασμένη κρίση» και «θέατρο σκληρότητας». Επισήμανε ότι «σε μια κοινότητα όπως το Λ.Α., δεν μπορεί κανείς να περιμένει παθητικότητα όταν καταπατώνται δικαιώματα και νομικές διαδικασίες». Αντίθετα, οι Ρεπουμπλικανοί έσπευσαν να υπερασπιστούν τον πρόεδρο. Ο βουλευτής Κέβιν Κάιλι δήλωσε ότι «ο Τραμπ προστατεύει τη δημόσια ασφάλεια» και κατηγόρησε τους Δημοκρατικούς για «ανευθυνότητα και υποστήριξη των πολιτικών ανοιχτών συνόρων του Μπάιντεν».
Η Καλιφόρνια ως στόχος: η στρατηγική της τιμωρίας
Η σύγκρουση αυτή δεν είναι μεμονωμένη. Ο Τραμπ έχει επανειλημμένα στοχοποιήσει την Καλιφόρνια: πρόσφατα απείλησε με διακοπή χρηματοδότησης λόγω της συμμετοχής μίας τρανς αθλήτριας στα σχολικά αγωνίσματα, ενώ «πάγωσε» χρηματοδότηση τεσσάρων δισ. δολαρίων για σιδηροδρομικά έργα. Ο Παντίγια το έθεσε ωμά: «Ό,τι φοβάται πως δεν τον υποστηρίζει, γίνεται εμμονή του. Ίσως να λειτουργεί για τη βάση του, αλλά κάνει κακό στη χώρα».
Για τον Λευκό Οίκο, ωστόσο, η αφήγηση είναι σαφής. «Οι πόλεις και τα ιδρύματα που διοικούνται από Δημοκρατικούς αποτυγχάνουν στον αμερικανικό λαό» δήλωσε η εκπρόσωπος Άμπιγκεϊλ Τζάκσον. «Ο πρόεδρος αναλαμβάνει δράση, όταν εκείνοι αρνούνται». Και αυτό ακριβώς ήθελε να δείξει ο Τραμπ: ότι είναι ο μόνος που ενεργεί, όσο δραματικά κι αν χρειαστεί, όταν «οι άλλοι» αποτυγχάνουν. Μια εικόνα ηγεσίας -σκηνοθετημένη, ενορχηστρωμένη και απολύτως σύμφωνη με το στιλ που τον ανέδειξε.
Αυτό που εξελίχθηκε στο Λος Άντζελες δεν ήταν αυθόρμητο. Ήταν η σκηνοθετημένη αναμέτρηση που ο ίδιος ο Τραμπ περίμενε και σχεδίαζε. Με την απόφαση να παρακάμψει τον κυβερνήτη της Καλιφόρνια, Γκάβιν Νιούσομ, και να αποστείλει έως και 2.000 Εθνοφρουρούς με Προεδρικό Διάταγμα (Title 10), ενεργοποίησε ένα συνολικό σχέδιο πολιτικού θεάτρου. Συνολικά, οι κινήσεις θυμίζουν «συγχρονισμένο σόου εξουσίας», στημένο ακριβώς όπως ήθελε.
Σύμφωνα με διεθνείς αναλυτές, όπως σημειώνει η γερμανική Welt, πρόκειται για μια διπλή στρατηγική: από τη μία, να επιδειχθεί ως αποφασιστικός ηγέτης και από την άλλη, να βλάψει πολιτικούς αντιπάλους του, όπως ο Γκάβιν Νιούσομ. Η ανάπτυξη της Εθνοφρουράς δεν ήταν απλή στρατιωτική απόφαση, αλλά ένα σύμφωνο εξουσίας, το οποίο είχε όλες τις προϋποθέσεις για να γίνει «η μάχη που περίμενε».