«Η Γάζα, το Σουδάν, η Λιβύη και άλλες περιοχές δεν ανήκουν γεωγραφικά στην Ευρώπη. Ωστόσο, ο σεβασμός των οικουμενικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων αποτελεί δική μας ευθύνη, ανεξάρτητα από το πού λαμβάνουν χώρα οι παραβιάσεις. Όχι μόνο επειδή ενδέχεται να έρθουμε αντιμέτωποι με τις συνέπειες τέτοιων παραβιάσεων στα εξωτερικά μας σύνορα, αλλά κυρίως επειδή η Ευρώπη οφείλει να υπερασπίζεται τον οικουμενικό ανθρωπισμό. Παραχωρήσεις σε θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα είναι απαράδεκτες για εμάς τους Ευρωπαίους». Αυτό δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης, στον χαιρετισμό που απεύθυνε στη Συνάντηση της Επιτροπής Πολιτικών Υποθέσεων και Δημοκρατίας της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης, που λαμβάνει χώρα στα Χανιά.
Ο κ. Γεραπετρίτης σημείωσε ότι η Ελλάδα «παραμένει σταθερά προσηλωμένη στις αξίες και τα πρότυπα που ο Οργανισμός αυτός πρεσβεύει και προάγει», λέγοντας χαρακτηριστικά πως «εν μέσω διαδοχικών κρίσεων, γεωπολιτικής πολυπλοκότητας και σύγχρονων προκλήσεων, η χώρα μου συνεχίζει να εργάζεται συστηματικά για μια δημοκρατική Ευρώπη, μια Ευρώπη που αποτελεί πρότυπο για τα ανθρώπινα δικαιώματα και το κράτος δικαίου».
Ο υπουργός Εξωτερικών ολοκλήρωσε την ομιλία του απευθύνοντας έκκληση να «παραμείνουμε ενωμένοι».
«Υπό τις παρούσες δυσμενείς συνθήκες, ο καθένας από εμάς λίγα μπορεί να καταφέρει από μόνος του για την παγκόσμια ειρήνη και ευημερία. Όλοι μαζί όμως μπορούμε να κάνουμε θαύματα. Όπως είπε ο Αριστοτέλης, «το όλον είναι μεγαλύτερο από το άθροισμα των μερών του». Αυτό είμαστε εμείς», κατέληξε ο κ. Γεραπετρίτης.
Ολόκληρη η ομιλία του υπουργού Εξωτερικών:
«Είναι μεγάλη τιμή να σας καλωσορίζω στα Χανιά, στο νησί της Κρήτης. Ένα νησί που είναι, χρόνια τώρα, συνδεδεμένο με τα ιδανικά της δημοκρατίας και της ελευθερίας, από τον αγώνα του για ανεξαρτησία μέχρι την ηρωική αντίσταση κατά της τυραννίας, κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Είναι ιδιαίτερο προνόμιο για την Ελλάδα να φιλοξενεί την Επιτροπή Πολιτικών Υποθέσεων και Δημοκρατίας του Συμβουλίου της Ευρώπης. Το Συμβούλιο της Ευρώπης έχει αποτελέσει θεματοφύλακα της δημοκρατίας, της ελευθερίας, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες που συμμετέχουν σε αυτό.
Δυστυχώς, αυτή η συνάντηση πραγματοποιείται σε μια περίοδο βαθιάς αστάθειας, καθώς οι βασικοί πυλώνες της διεθνούς τάξης που καθιερώθηκε μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο βρίσκονται υπό ασφυκτική πίεση — αν όχι σε πλήρη κατάρρευση. Πράγματι, ένας από τους πιο αξιοσέβαστους πυλώνες —ο κανόνας κατά της εδαφικής κατάκτησης— παραβιάστηκε κατάφωρα όταν η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία, καταλαμβάνοντας ολόκληρες περιοχές της χώρας.
Το Συμβούλιο της Ευρώπης, λίγες μόνο ημέρες μετά την εισβολή, αντέδρασε αποφασιστικά με την αποπομπή της Ρωσίας από τον Οργανισμό, επιβεβαιώνοντας ότι η υπεράσπιση των βασικών αρχών του δεν μπορεί να τεθεί υπό διακύβευση. Ταυτόχρονα, άλλοι δρώντες, όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι Ηνωμένες Πολιτείες, επέβαλαν μια σειρά κυρώσεων με στόχο την αντιμετώπιση της ρωσικής επιθετικότητας. Η Ευρώπη —και μάλιστα ολόκληρος ο κόσμος— βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι. Εάν αυτά τα τετελεσμένα γίνουν αποδεκτά, η γλώσσα του αναθεωρητισμού θα εισέλθει ξανά στον πολιτικό διάλογο, με ανυπολόγιστες πιθανές συνέπειες.
Σε αυτό το πλαίσιο, ο ρόλος του Συμβουλίου της Ευρώπης ως προστάτη της δημοκρατίας στην Ευρωπαϊκή Ήπειρο είναι καθοριστικός, λαμβάνοντας υπόψη τη σύνδεση μεταξύ αυταρχισμού και εξωτερικής επιθετικότητας. Η άνοδος του λαϊκισμού, η εξάπλωση της παραπληροφόρησης —που συχνά επιταχύνεται από την κατάχρηση αναδυόμενων τεχνολογιών— και η διάβρωση της νομοθεσίας που προστατεύει τις θεμελιώδεις ελευθερίες, συνιστούν απειλή για την ανθεκτικότητα της δημοκρατίας. Πράγματι, η δημοκρατική οπισθοδρόμηση σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες αποτελεί λόγο διαρκούς ανησυχίας, η οποία καταγράφεται τακτικά και επισημαίνεται από τους εισηγητές του Συμβουλίου της Ευρώπης.
Η ακλόνητη προσήλωση του Συμβουλίου της Ευρώπης στα ανθρώπινα δικαιώματα, η οποία εδράζεται στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, αντικατοπτρίζεται στο ζωτικής σημασίας έργο της Επιτροπής σας. Με την προώθηση του διαλόγου, την ευαισθητοποίηση και τη συζήτηση των πολιτικών εξελίξεων σε όλα τα κράτη μέλη, η Επιτροπή διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην ανάδειξη των προκλήσεων για τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου. Μέσω της πολιτικής εποπτείας και της κοινοβουλευτικής διπλωματίας, συμβάλλει στον εντοπισμό αναδυόμενων κινδύνων που ενδέχεται να υπονομεύσουν τη συμμόρφωση προς τη Σύμβαση και τις θεμελιώδεις ελευθερίες που αυτή εγγυάται.
Πρέπει να θυμόμαστε. Η Γάζα, το Σουδάν, η Λιβύη και άλλες περιοχές δεν ανήκουν γεωγραφικά στην Ευρώπη. Ωστόσο, ο σεβασμός των οικουμενικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων αποτελεί δική μας ευθύνη, ανεξάρτητα από το πού λαμβάνουν χώρα οι παραβιάσεις. Όχι μόνο επειδή ενδέχεται να έρθουμε αντιμέτωποι με τις συνέπειες τέτοιων παραβιάσεων στα εξωτερικά μας σύνορα, αλλά κυρίως επειδή η Ευρώπη οφείλει να υπερασπίζεται τον οικουμενικό ανθρωπισμό. Παραχωρήσεις σε θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα είναι απαράδεκτες για εμάς τους Ευρωπαίους.
Η Ελλάδα, ως αρχαίο λίκνο της δημοκρατίας και μέλος του Συμβουλίου της Ευρώπης από το 1949, παραμένει σταθερά προσηλωμένη στις αξίες και τα πρότυπα που ο Οργανισμός αυτός πρεσβεύει και προάγει. Εν μέσω διαδοχικών κρίσεων, γεωπολιτικής πολυπλοκότητας και σύγχρονων προκλήσεων, η χώρα μου συνεχίζει να εργάζεται συστηματικά για μια δημοκρατική Ευρώπη, μια Ευρώπη που αποτελεί πρότυπο για τα ανθρώπινα δικαιώματα και το κράτος δικαίου. Οι αρχές αυτές αποτελούν βασικές προϋποθέσεις για μια Ευρώπη με ισχυρή και βασισμένη σε αρχές παρουσία στη διεθνή σκηνή.
Απευθύνω μία έκκληση προς εσάς σήμερα: Ας παραμείνουμε ενωμένοι. Υπό τις παρούσες δυσμενείς συνθήκες, ο καθένας από εμάς λίγα μπορεί να καταφέρει από μόνος του για την παγκόσμια ειρήνη και ευημερία. Όλοι μαζί όμως μπορούμε να κάνουμε θαύματα. Όπως είπε ο Αριστοτέλης, «το όλον είναι μεγαλύτερο από το άθροισμα των μερών του». Αυτό είμαστε εμείς».
