Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι συνηθισμένη σε κρίσεις, αλλά η τωρινή μπορεί να είναι η χειρότερη, σημειώνει το Politico αναφορικά με το διακύβευμα της αυριανής συνόδου κορυφής εν μέσω των συνταρακτικών ανατροπών στον τομέα της ευρωπαϊκής ασφάλειας.
«Οι ηγέτες των 27 που θα παραστούν αύριο στην έκτακτη σύνοδο κορυφής της ΕΕ στις Βρυξέλλες έχουν επίγνωση του κινδύνου κατάρρευσης, ανά πάσα στιγμή, της αρχιτεκτονικής ασφάλειας που οικοδομήθηκε μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και η οποία εξαρτάται από την υποστήριξη των ΗΠΑ», αναφέρει στην ανάλυσή του το διεθνές μέσο.
Αφότου επέστρεψε ο Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο, Ευρωπαίοι ηγέτες έχουν πει πολλά για θέματα που αφορούν την κυριαρχία και την άμυνα της ΕΕ, αλλά τώρα ήρθε η ώρα να μετατραπούν σε πράξεις τα λόγια τους, όπως δήλωσαν στο Μέσο αξιωματούχοι ευρωπαϊκών κυβερνήσεων, αν και κάποιοι εξ αυτών φοβούνται λίαν δυσάρεστες εξελίξεις.
Το εφιαλτικό σενάριο που φοβούνται στην ΕΕ
Μετά τη δήλωση Μακρόν για την ανάγκη αφύπνισης της Ευρώπης και την επισήμανση του εν αναμονή καγκελάριου της Γερμανίας, Φρίντριχ Μερτς, ότι η ΕΕ απέχει «πέντε λεπτά πριν τα μεσάνυχτα», η ανησυχία των διπλωματών αφορά στην ταχύτητα των εξελίξεων.
«Το εφιαλτικό σενάριο είναι να ανακοινώσουν σύντομα οι ΗΠΑ μια συμφωνία που θα αποδέχεται τις περισσότερες από τις αξιώσεις της Ρωσίας και κατόπιν να πουν στην Ουκρανία και στην Ευρώπη να τη δεχθούν ή να την απορρίψουν», δήλωσε ο Μάλκολμ Τσάλμερς, αναπληρωτής γενικός διευθυντής του Royal United Services Institute, στο Λονδίνο.
Φόβοι για την εσωτερική συνοχή της ΕΕ
Η ανησυχία στις Βρυξέλλες δεν αφορά μόνο στις κινήσεις του Ντόναλντ Τραμπ, αλλά και ηγετών εντός της ΕΕ, που ίσως σαμποτάρουν τις αυριανές διαβουλεύσεις. Η έκτακτη σύνοδος κορυφής της Πέμπτης, η οποία που συγκλήθηκε μόλις λίγες ημέρες μετά τις ανεπίσημες συναντήσεις σε Παρίσι και Λονδίνο, σηματοδοτεί μια πρόθεση των Ευρωπαίων να βρουν λύσεις, αλλά διπλωμάτες προετοιμάζονται για το ενδεχόμενο να εκτροχιάσουν τα σχέδια φιλορώσοι ηγέτες κρατών και κυβερνήσεων υπό τον Ούγγρο πρωθυπουργό Βίκτορ Όρμπαν.
Iταλία: O Αντόνιο Ταγιάνι υπέρ του σχεδίου της Φον ντερ Λάιεν για την ευρωπαϊκή άμυνα
Ο μεγάλος αριθμός των υπό συζήτηση θεμάτων και η έλλειψη ενότητας αυξάνουν τις πιθανότητες να εκτροχιαστεί η αυριανή σύνοδος της ΕΕ προς πολλές, διαφορετικές κατευθύνσεις.
Οι ηγέτες θα εξετάσουν τρόπους για την ταχύτερη ανακατεύθυνση πόρων με στόχο την ενίσχυση των εθνικών στρατών και ταυτόχρονα θα επιδιώξουν να εκφράσουν τη στήριξή τους προς την Ουκρανία, επανεπιβεβαιώνοντας, επί παραδείγματι, την ενταξιακή της πορεία. Πέραν τούτου, θα επιχειρήσουν να να τονίσουν την αποστροφή τους προς το καθεστώς του Βλαντίμιρ Πούτιν, δεσμευόμενοι ίσως να εξαπολύσουν νέο γύρο κυρώσεων στη Ρωσία.
«Εν ολίγοις, ένα διόλου εύκολο εγχείρημα», σχολιάζει το Politico.
H ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας
«Η Ευρώπη αντιμετωπίζει έναν άμεσο και σοβαρό κίνδυνο, σε κλίμακα που ουδείς εξ ημών έχει ξαναδεί στη ζωή του», έγραψε χθες Τρίτη στους ηγέτες της ΕΕ η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. «Το μέλλον μιας ελεύθερης και κυρίαρχης Ουκρανίας -μιας ασφαλούς και ευημερούσας Ευρώπης- βρίσκεται σε κίνδυνο».
Περισσότερο από τρία χρόνια μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και έξι εβδομάδες από την επιστροφή του Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ, η αυριανή σύνοδος κορυφής της ΕΕ σηματοδοτεί μια ιστορική στιγμή για την ευρωπαϊκή ασφάλεια, στο τέλος μιας εβδομάδας κατά την οποία σημειώθηκαν ιστορικές εξελίξεις στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού.
Αν και η χρηματοδότηση στρατών δεν αποτελεί παραδοσιακά ζήτημα της Ε.Ε., οι ηγέτες θα συζητήσουν τρόπους ανάληψης δράσης σε κεντρικό επίπεδο. «Οι αμυντικές δαπάνες έχουν πλέον εξελιχθεί σε σταθερό κόστος», δήλωσε Ευρωπαίος διπλωμάτης στο Politico. «Έχουμε σβήσει τον ήλιο και τώρα πρέπει να πληρώνουμε καθημερινά για τη θέρμανση… Κάθε μέρα πρέπει να πληρώνουμε για πυρομαχικά, τουλάχιστον για αρκετά χρόνια – μέχρι να πεθάνει ο Τραμπ».
Η Φον ντερ Λάιεν ανακοίνωσε 800 δισ. ευρώ για αμυντικές δαπάνες – Το «σχέδιο 5 σημείων» για τον εξοπλισμό Ευρώπης
Ένα από τα πρώτα θέματα με τα οποία θα καταπιαστούν αύριο οι Ευρωπαίοι ηγέτες αφορά στο σχέδιο που ανακοίνωσε χθες η Φον ντερ Λάιεν για την αποδέσμευση έως και 800 δισ. ευρώ σε πρόσθετες αμυντικές δαπάνες τα επόμενα χρόνια. Συγκεκριμένα, το σχέδιο προβλέπει τη σύναψη δανείου 150 δισεκατομμυρίων ευρώ από την ΕΕ προς τις κυβερνήσεις των κρατών-μελών για τη χρηματοδότηση πανευρωπαϊκών εξοπλιστικών προγραμμάτων, όπως αεράμυνα, πυροβολικό, πυραυλικά συστήματα, πυρομαχικά και drones. Η Κομισιόν προτείνει χαλάρωση των δημοσιονομικών κανόνων της ΕΕ, ώστε τα κράτη-μέλη να αυξήσουν τις αμυντικές τους δαπάνες. Σύμφωνα με τη Φον ντερ Λάιεν, αν οι χώρες της ΕΕ αυξήσουν τις αμυντικές τους δαπάνες κατά 1,5% του ΑΕΠ κατά μέσο όρο για μια περίοδο τεσσάρων ετών, αυτό θα μπορούσε να μεταφραστεί σε περίπου 650 δισ. ευρώ σε όλη την Ένωση.
Οι ανακοινώσεις της Φον ντερ Λάιεν είχαν προγραμματιστεί εδώ και κάποιο διάστημα, αλλά έγιναν χθες ως αντίδραση στην απόφαση του Τραμπ να διακόψει την αμερικανική στρατιωτική βοήθεια προς την Ουκρανία, όπως δήλωσαν δύο αξιωματούχοι της ΕΕ. Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων ανακοίνωσε, επίσης, ότι προτείνει την τροποποίηση των κανόνων της, ώστε να διευκολυνθεί η χρηματοδότηση αμυντικών προγραμμάτων.
Οι λεπτομέρειες του σχεδίου της Κομισιόν τελούν ακόμη υπό επεξεργασία, αλλά περιγράφονται γενικώς ως ένα πρώτο βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση. «Η Φον ντερ Λάιεν προσπαθεί να πιάσει τον ταύρο από τα κέρατα», δήλωσε Γάλλος υπουργός, ο οποίος μίλησε στον ιστότοπο υπό τον όρο της ανωνυμίας. «Θα ακολουθήσει, όμως, το παράδειγμά της η τεχνοκρατική δομή της ΕΕ;».
Τα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες αναμένεται, επίσης, να συζητήσουν με ποιον τρόπο θα χρησιμοποιηθούν παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία ύψους 200 δισ. ευρώ.
Μολονότι οι τόκοι τους χρησιμοποιούνται ήδη για τη χρηματοδότηση προγραμμάτων βοήθειας, η Γαλλία και άλλες χώρες καλοβλέπουν πλέον την πιο αμφιλεγόμενη πρόταση για κατάσχεση των κεφαλαίων αυτών, αν και οι επικριτές της ιδέας προειδοποιούν ότι μπορεί να προκύψουν νομικά εμπόδια και να προκληθεί χρηματοοικονομική αστάθεια.
Η στήριξη στην Ουκρανία και η άρνηση του Όρμπαν
Ένα από τα σημεία τριβής αφορά στην αποστολή πρόσθετης στρατιωτικής βοήθειας στην Ουκρανία.
Αξιωματούχοι ανέμεναν να περιλαμβάνει το τελικό ανακοινωθέν της συνόδου κορυφής το σχέδιο που παρουσίασε τον περασμένο μήνα η επικεφαλής της διπλωματίας της ΕΕ, Κάγια Κάλας, για την αποστολή 1,5 εκατομμυρίου βλημάτων πυροβολικού και άλλου εξοπλισμού στην Ουκρανία εντός του τρέχοντος έτους.
Το τελευταίο προσχέδιο του ανακοινωθέντος, που κυκλοφορούσε το βράδυ της Τρίτης, και στο οποίο απέκτησε πρόσβαση το Politico, καλεί τους υπουργούς να βρουν τρόπο για να διασφαλιστεί ότι θα συνεχιστούν οι αποστολές όπλων. Αξιωματούχοι διευκρίνισαν ότι η Ουγγαρία αρνείται να συμφωνήσει με το σχέδιο αυτό, που αναφέρει ότι η ΕΕ «θα συνεχίσει να παρέχει στην Ουκρανία τακτική και προβλέψιμη οικονομική στήριξη», η οποία για το 2025 θα φτάσει τα 30,6 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 12,5 δισ. μέσω του μηχανισμού «Διευκόλυνση για την Ουκρανία» και τα 18 δισ. από δάνεια της G7.
Στο μεταξύ, κι ενώ οι ηγέτες της ΕΕ ετοιμάζονται για την κρίσιμη αυριανή σύνοδο στις Βρυξέλλες, Ουκρανοί αξιωματούχοι προσπαθούν να διατηρήσουν την ψυχραιμία τους μετά την απόφαση Τραμπ να αναστείλει την αμερικανική βοήθεια προς τη χώρα τους. «Είναι οδυνηρή αλλά όχι ολέθρια. «Θα κοστίσει άσκοπους θανάτους και χαμένα εδάφη στην Ουκρανία, αλλά δεν θα οδηγήσει σε ήττα», δήλωσε υψηλόβαθμος Ουκρανός αξιωματούχος στο Politico.
