Tου ΑΝΔΡΕΑ ΒΟΡΥΛΛΑ
Η κυβέρνηση της ΝΔ έβαλε χαμηλά τον πήχη για τις φετινές ευρωεκλογές, στο 33% που ήταν το ποσοστό των ευρωεκλογών του 2019. Κι όμως τα κατάφερε να περάσει από κάτω λαμβάνοντας 28%, με το 60% των πολιτών να επιλέγει την αποχή. Μία από τις αιτίες της αποδοκιμασίας της ήταν ότι η κυβέρνηση της ΝΔ δεν κατόρθωσε να δώσει πειστικές απαντήσεις στα καυτά προβλήματα της καθημερινότητας, με την ακρίβεια να παραμένει ίσως το σημαντικότερο.
Σύμφωνα με στοιχεία έρευνας τιμών του Ινστιτούτου Έρευνας Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ), ένα μέσο εβδομαδιαίο καλάθι σουπερμάρκετ 45 προϊόντων κοστίζει στην Ελλάδα 160,33 ευρώ, εκ των οποίων τα 21,67 ευρώ αφορούν τον ΦΠΑ που επιβαρύνει την τελική τιμή. Το κόστος του ΦΠΑ ισούται σε ετήσια βάση όσο ένας μισθός των 1.126,84 ευρώ ή με την αξία περισσότερων από επτά καλαθιών.
Την ίδια στιγμή στην ΕΕ, για το ίδιο καλάθι, μόνο για ΦΠΑ ο Γερμανός πληρώνει 18,44 ευρώ (958,88 ευρώ τον χρόνο), ο Γάλλος 15,27 ευρώ (794,04 τον χρόνο), ο Ιταλός 14,06 ευρώ (731,12 τον χρόνο) και ο Ρουμάνος 14,59 ευρώ (758,68 τον χρόνο).
Η κυβέρνηση όμως δεν ακούει ούτε τους παραγωγούς τροφίμων, οπότε δεν αντιλαμβάνεται το μέγεθος του προβλήματος. Ο γενικός διευθυντής του ΙΟΒΕ και καθηγητής στο ΟΠΑ, Νίκος Βέττας, στο πλαίσιο της Ετήσιας Γενικής Συνέλευσης του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών Τροφίμων και Ποτών (ΣΕΒΤ), ανάφερε ότι «Οι παγκόσμιες τιμές τροφίμων κατά μέσο όρο δεν θα αποκλιμακωθούν. Είναι κάτι που θα πρέπει να συνηθίσουμε να το ζούμε, γιατί η ζήτηση θα ανεβαίνει περισσότερο από την προσφορά».
Επίμονες εκκλήσεις…
Στις επίμονες εκκλήσεις για μείωση του ΦΠΑ στα τρόφιμα, η ΝΔ απαντούσε σταθερά «όχι». Ως βασικό επιχείρημα μας παρουσίαζε ότι το μέτρο έχει δυσβάστακτο δημοσιονομικό κόστος και ότι η μείωση του ΦΠΑ δεν θα φτάσει στους τελικούς καταναλωτές.
Αυτή η αιτιολογία μάλλον εξόργιζε τους πολίτες, γιατί αφενός γνωρίζουν πως η Ελλάδα έχει από τους υψηλότερους συντελεστές ΦΠΑ στην ΕΕ και αφετέρου όταν η κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι μείωση του ΦΠΑ δεν θα φτάσει στους τελικούς καταναλωτές, σημαίνει ομολογία ότι το κράτος δεν μπορεί να ελέγξει την εσωτερική αγορά ή ποιο απλά δεν μπορεί να συγκρουστεί με τα συμφέροντα.
Ο πρωθυπουργός στις προεκλογικές του συνεντεύξεις επέμενε να αναφέρει ως αρνητικό παράδειγμα την Ισπανία, υποστηρίζοντας ότι παρά τη μείωση του ΦΠΑ ο πληθωρισμός στα τρόφιμα παραμένει υψηλός.
Μια νέα έρευνα της Κεντρικής Τράπεζας της Ισπανίας διαψεύδει τον ισχυρισμό ότι η μείωση του ΦΠΑ δεν μεταφέρεται στις τιμές λιανικής, αποδεικνύοντας με στοιχεία ότι συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο.
Η έρευνα έχει τίτλο «Αναλύοντας τη μετακύλιση της μείωσης ΦΠΑ στις λιανικές τιμές των προϊόντων (pass through) με ψηφιακή συλλογή δεδομένων από σουπερμάρκετ και μοντέλα μηχανικής μάθησης». (Banco De Espana 31/5/2024). Στην περιληπτική παρουσίαση της έκθεσης αναφέρονται συγκεκριμένα τα εξής:
«Τα ευρήματα δείχνουν ότι σε επίπεδο σούπερ μάρκετ, η μετακύλιση της μείωσης του ΦΠΑ ήταν σχεδόν πλήρης. Η διαπίστωση είναι ότι κατά μέσο όρο όλα τα προϊόντα μετέφεραν στις τιμές λιανικής τη μείωση του ΦΠΑ σε ποσοστό από 70% ως 100% με την πάροδο του χρόνου, με διαφορετικό όμως ρυθμό ανταπόκρισης».
Δραστικά μέτρα…
Η κυβέρνηση θα πρέπει να σταματήσει να ψεύδεται και να επιμένει στην διατήρηση της έμμεσης φορολογίας σε υψηλά επίπεδα. Οι αριθμοί δείχνουν ότι μια μικρή παρέμβαση στους έμμεσους φόρους θα έδινε ανάσα στα νοικοκυριά, τα οποία καλούνται να πληρώσουν τουλάχιστον έναν μισθό τον χρόνο μόνο για τον ΦΠΑ που αναλογεί σε βασικά είδη που γεμίζουν το καλάθι τους. Και αυτό γιατί στην Ελλάδα η ακρίβεια δεν είναι μόνο θέμα ανταγωνισμού αλλά και επιβαρύνσεων από τον υψηλό ΦΠΑ και τον Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης.
Και μιας αναφερθήκαμε στην Ισπανία, ανακοινώθηκε πριν λίγες μέρες ότι μειώσει τον ΦΠΑ στο ελαιόλαδο στο 0%. Έτσι το ελαιόλαδο θα συμπεριληφθεί στην ομάδα των βασικών αγαθών, η οποία περιλαμβάνει ήδη ψωμί, αυγά, λαχανικά ή φρούτα που προς το παρόν έχουν μηδενικό συντελεστή ΦΠΑ.
Τέτοια δραστικά μέτρα σαν της Ισπανίας και άλλων χωρών θα ήθελε να δει και ο Έλληνας καταναλωτής! Το αφήγημα περί της μη μετακύλισης της μείωσης του ΦΠΑ στον τελικό καταναλωτή δεν πείθει, ειδικά λαμβάνοντας υπόψη την σχετική μελέτη της Κεντρικής Τράπεζας της Ισπανίας.
Η βασική πρόταση του κόμματός μας για την ακρίβεια είναι η δραστική μείωση του συντελεστή ΦΠΑ 13% των τροφίμων στο 8% και του βασικού συντελεστή ΦΠΑ 24% στο 20%. Με γενναία μείωση της έμμεσης φορολογίας και με την εποπτεία της αγοράς για την αισχροκέρδεια, οι πολίτες θα δουν ουσιαστική βελτίωση στην αγοραστική τους δύναμη.
Φυσικά και θα στηρίξουμε πολιτικές μηδενικού συντελεστή ΦΠΑ σε βασικά αγαθά όπως επέλεξαν διάφορες χώρες της ΕΕ, ωστόσο γνωρίζουμε ότι με βάση το κοινοτικό δίκαιο είναι μια προσωρινή λύση, όμως θα μπορούσε να είναι ο καταλύτης των μόνιμων μειώσεων στους συντελεστές ΦΠΑ της χώρας μας.
Βουλευτής Β2 Δυτικού Τομέα Αθηνών, ΝΙΚΗ
