Μέσα σε όλα όσα υπάρχουν γύρω μας, υπάρχει και κάτι ακόμα, κάτι άλλο πέρα από αυτά που βλέπουμε; Αν πιστεύεις στον Θεό αυτό δεν σημαίνει ότι κι ο Θεός πιστεύει σ’ εσένα. Με αυτά κι άλλα πολλά ερωτήματα θα έρθουν αντιμέτωποι οι θεατές που θα δούν το “Γενεσις Νο 2 ” στο ΠΛΥΦΑ.

09/11/2023 - 01:18

Του

Σταύρου Ξηντάρα

Μια ρηξικέλευθη παράσταση που αγαπήθηκε από το κοινό, είναι το «Γένεσις Νο 2». Το έργο του Ιβάν Βιριπάεφ, που παρουσιάζεται για λίγες ακόμα βραδιές στο ΠΛΥΦΑ, είναι μια «τραγωδία του νοήματος» που καταφέρνει να συνδυάζει το χιούμορ και τον ρεαλισμό, με βαθιά ερωτήματα για το νόημα και την ύπαρξη. Μιλάει για την ελευθερία και την επιβολή, τη μοναξιά και τη σύνδεση μεταξύ των ανθρώπων. Μιλάει για τον Θεό και με τον Θεό, που αποτελεί ένα από τα πρόσωπα του έργου.

Πρόκειται, όμως, για έναν εξανθρωπισμένο, επαναστάτη Θεό, ο οποίος δηλώνει προκλητικά ότι δεν υπάρχει, αναγκάζοντας τον άνθρωπο να ψάξει τι μπορεί να υπάρχει πέρα από εκείνον. Υπάρχει άραγε κάτι ακόμα; Το σίγουρο είναι ότι η σκηνοθεσία της Καλής Βοϊκλή και με την πρωτότυπη μουσική σύνθεση της Βίκης Καπετανοπούλου, δημιουργούν μια εναλλακτική παράσταση, όπου το κείμενο του Βιριπάεφ αναδεικνύεται ως το «βασικό πρόσωπο του έργου».

Η Kontra news παρακολούθησε την παράσταση και μίλησε με την Ομάδα Θεάτρου ETúTI.

«Μέσα από το κείμενο γεννιούνται κόσμοι και χαρακτήρες, επίκαιροι και αιώνιοι που έχουν την ευελιξία να μεταμορφώνονται μέσα από τα μάτια των θεατών. Έτσι έρχονται στην επιφάνεια σκέψεις και συναισθήματα που έχουμε όλοι, αλλά ίσως δεν ξέρουμε πώς να τα μετατρέψουμε σε λέξεις.», εξηγούν οι συντελεστές της ομάδας ETuTI , ενώ προσθέτουν:

«Η πολυφωνικότητα του κειμένου αποτυπώνεται και στη σκηνοθεσία που δοκιμάζει μια πρωτοποριακή προσέγγιση του έργου. Πέντε ηθοποιοί εναλλάσσονται στους ρόλους του έργου, αλλάζοντας χαρακτήρες σε κάθε παράσταση, αυθόρμητα, χωρίς να υπάρχει προσυννενόηση για το ποιον ρόλο θα αναλάβει ο καθένας σε κάθε σκηνή. Έτσι, μέσα από αυτό το παιχνίδι της αυτοδιάθεσης, κάθε παράσταση θα είναι διαφορετική, απρόβλεπτη και πραγματικά «ζωντανή».»

-Στην παράσταση οι ηθοποιοί μεταξύ σας κάθε βράδι αλλάζετε ρόλους και μάλιστα χωρίς προσυννενόηση. Ένα πραγματικά δύσκολο εγχείρημα θεωρώ.

«Σίγουρα δεν είναι το πιο απλό πράγμα στον κόσμο. Είναι, όμως, εξαιρετικά απελευθερωτικό. Όταν στις αρχές των προβών ήρθε η πρόταση από την σκηνοθέτη μας, την Καλή Βοϊκλή, να εναλλασσόμαστε όλοι μας σε όλους τους ρόλους του έργου, μας βρήκε απόλυτα σύμφωνους. Ο Βιριπάεφ, στην πρώτη σελίδα του κειμένου γράφει: το βασικό πρόσωπο αυτού του έργου είναι το κείμενο. Και αυτό θέλει να υπηρετήσει η συγκεκριμένη σκηνοθετική επιλογή. Το κείμενο του Βιριπάεφ δεν προσωποποιείται στην παράστασή μας, δεν μπαίνει σε καλούπια που τα ορίζουν το φύλο, η ηλικία, η εξωτερική εμφάνιση. Είναι ένα κείμενο που αφορά όλους μας, που είναι στο εδώ και το τώρα αλλά και στο παντού και το πάντα. Χρειάστηκε αρκετή δουλειά προκειμένου η εναλλαγή αυτή να γίνεται με τρόπο φυσικό και με τρόπο που δεν μπερδεύει το κοινό, αλλά του επιτρέπει να ακολουθήσει τη ροή του κειμένου. Ένα από τα στοιχεία που σίγουρα μας βοηθούν πάνω στην σκηνή είναι η κοινή μας αναπνοή, ο κοινός κώδικας και τρόπος δουλειάς που έχουμε αναπτύξει σαν ομάδα ήδη από τα χρόνια της Σχολής, όταν οι πέντε μας ήμασταν συμφοιτητές στην Δραματική Σχολή «Αρχή» της Νέλλης Καρρά.»

-Το κείμενο του Ιβάν Βιριπάεφ μιλά για την ελευθερία και την επιβολή. Τελικά ζούμε σε μια δημοκρατική κοινωνία ή σε μια κατ΄ επίφαση δημοκρατία;

«Ζούμε σε ένα μεταιχμιακό όριο της ανθρωπότητας. Όλα είναι ρευστά γύρω μας. Ακόμα και οι λέξεις. Δεν ξέρω τι εννοούμε πια με τον όρο Δημοκρατία. Ναι, οι κυβερνήσεις προκύπτουν από το λαό. Ναι, έχουμε δικαίωμα στην ψήφο. Ναι, κυκλοφορούμε στους δρόμους. Αλλά είναι αυτά αρκετά για να αποτελέσουν Δημοκρατία; Όταν τα ανθρώπινα δικαιώματα δεν είναι αυτονόητα, όταν στους περισσότερους κλάδους οι συνθήκες εργασίας όλο και υποβαθμίζονται, όταν φοβάσαι για τις μετακινήσεις σου, όταν τα ίδια τα μέσα ετεροκατευθύνονται, όταν καίγονται δάση, άνθρωποι, ζώα, όταν πνίγεται κόσμος, όταν φοβάσαι για την αντιμετώπιση που θα έχει η υγεία σου σε ένα νοσοκομείο, όταν μαθαίνεις συνεχώς για επιθέσεις ανθρώπων σε ανθρώπους, όταν -όπως λέει και ο Βιριπάεφ στο έργο μας- παντού και γύρω μας ή βία μας κυκλώνει, δεν ξέρω για ποια Δημοκρατία μπορούμε να μιλάμε.»

–Ένα άλλο καυτό θέμα που θίγεται στην παράστασή σας είναι η μοναξιά των ανθρώπων. Οι περισσότεροι άνθρωποι την αντιμετωπίζουν. Κι όμως, κατά περίεργο τρόπο, χωρίς να θέλουν πραγματικά να βρουν τρόπο να την ξεπεράσουν.

«Κοιτώντας γύρω μας, η πλειοψηφία των ανθρώπων ζει μια καθημερινότητα μπουχτισμένη από δραστηριότητες που γεμίζουν τον χρόνο με αποτέλεσμα να καθιστούν το χρόνο μη επαρκή. Ζούμε μέσα στο άγχος να προλάβουμε το επόμενο meeting, το επόμενο ραντεβού για καφέ, την επόμενη προθεσμία. Ακόμα και αυτά που φαινομενικά μας ευχαριστούν τα στριμώχνουμε σε ένα ημερήσιο πρόγραμμα διαβίωσης. Πολλές φορές όλα αυτά είναι επακόλουθα του φόβου της μοναξιάς, ιδιαίτερα, μετά την εποχή της πανδημίας, των lockdowns και των αποστάσεων. Είμαστε διαρκώς περιτριγυρισμένοι από ανθρώπους και διαρκώς αισθανόμαστε μόνοι. Πιστεύω, πως εάν κάνουμε ένα βήμα πίσω, αποδεχτούμε και αγκαλιάσουμε την μοναχικότητα που εκ φύσεως συχνά αναζητάμε, θα είμαστε πολύ πιο κοντά ο ένας με τον άλλον και ο φόβος της μοναξιάς θα σταματήσει να είναι φόβος.»

-Το έργο «Γένεσις Νο 2» βάζει βαθιά το μαχαίρι στο κόκαλο όσον αφορά στην ύπαρξη του Θεού. Έχετε παρατηρήσει αντιδράσεις, κάποια σχόλια από το κοινό; Ίσως κάποια αποχώρηση θεατή.

«Το κείμενο του Βιριπάεφ, όπως και το θέατρο γενικότερα, θέτει ερωτήματα και καλεί τους θεατές να αναλογιστούν και να δώσουν, εάν το επιθυμούν, τις δικές τους απαντήσεις. Ο θεός μπορεί να εμφανίζεται και να λέει ότι δεν υπάρχει, αλλά την ύπαρξη ή την ανυπαρξία του την «αποφασίζει» ο καθένας μας ξεχωριστά. Είτε πρόκειται για την ύπαρξη του θεού, είτε για την ύπαρξη κάποιου σωτήρα, είτε για την ύπαρξη νοήματος, για οτιδήποτε. Νομίζω πως η γραφή του Βιριπάεφ είναι τέτοια που το καθιστά αυτό σαφές για τους θεατές από την αρχή του έργου, στο σημείο που αναφέρεται σε έναν φανταστικό Προφήτη Ιωάννη που αποφασίζει να πάρει επάνω του την ευθύνη για όλα τα λάθη του, και κατ’ επέκταση την ευθύνη των επιλογών και των αποφάσεών του. Και για να απαντήσουμε και στο δεύτερο σκέλος της ερώτησης, όχι, δεν έχει υπάρξει (μέχρι στιγμής) θεατής που να έχει αποχωρήσει ακούγοντας τον θεό να δηλώνει ότι δεν υπάρχει.»