Η κυβερνητική συμμαχία του Ερντογάν, η οποία αποτελείται από το κόμμα του Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης καθώς και από μια ομάδα εθνικιστικών κομμάτων, επίσης αυξήθηκε και εξασφάλισε κοινοβουλευτική πλειοψηφία.
Η διάχυτη ανησυχία για την κρίση του κόστους ζωής δεν απομάκρυνε την υποστήριξη του Ερντογάν στις κάλπες, παρόλο που οι ανορθόδοξες οικονομικές πολιτικές του, συμπεριλαμβανομένης της μακροχρόνιας αποστροφής στην αύξηση των επιτοκίων, συνέβαλαν στην αύξηση του πληθωρισμού και στην αύξηση του κόστους των τροφίμων και άλλων βασικών αγαθών.
Πραγματικός κίνδυνος
«Οι ελπίδες για μια νίκη της αντιπολίτευσης και μια επιστροφή στην ορθόδοξη χάραξη πολιτικής εξανεμίστηκαν», έγραψε ο Liam Peach, της Capital Economics. «Αντ’ αυτού, υπάρχει τώρα ένας πολύ πραγματικός κίνδυνος ότι μια νίκη του Ερντογάν θα μπορούσε να οδηγήσει σε μακροοικονομική αστάθεια στην Τουρκία, συμπεριλαμβανομένης της απειλής μιας σοβαρής νομισματικής κρίσης και των πιέσεων στις θέσεις των τραπεζών και του δημόσιου χρέους πιο κάτω».
Η Τουρκία είναι η 19η μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο, σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα. Έχει σημειώσει ότι η τουρκική οικονομική κρίση των τελευταίων πέντε ετών συνοδεύτηκε από προσπάθειες στήριξης της οικονομικής ανάπτυξης «με πιστωτικές εκρήξεις και τόνωση της ζήτησης». Οικονομολόγοι του Bloomberg εκτιμούν ότι η τουρκική κεντρική τράπεζα έχει δαπανήσει περισσότερα από 177 δισ. δολάρια για τη στήριξη της λίρας από τον Δεκέμβριο του 2021.
Η τουρκική ομάδα έρευνας για τον πληθωρισμό (ENAG), η οποία μετρά τον πληθωρισμό σε ένα καλάθι αγαθών και υπηρεσιών, κατέγραψε αύξηση των τιμών κατά 105,19% τον περασμένο μήνα σε σχέση με το προηγούμενο έτος, προσθέτοντας ότι οι τιμές αυξήθηκαν σχεδόν κατά ένα τρίτο σε σύγκριση με τις αρχές του 2023.
Η τιμή των κρεμμυδιών, βασικό συστατικό της τουρκικής κουζίνας, έγινε γρήγορα θέμα συζήτησης στις εκλογές, αφού ο Κιλιτσντάρογλου δημοσίευσε ένα βίντεο τον περασμένο μήνα, στο οποίο ανέφερε: «Τώρα, ένα κιλό κρεμμύδια κοστίζει 30 λίρες, αν μείνει [ο Ερντογάν] θα φτάσει 100 λίρες».
Δύσκολο οικονομικό σκηνικό ανεξάρτητα από το νικητή
Ο Ερντογάν αντεπιτέθηκε σε προεκλογική συγκέντρωση, απορρίπτοντας τις ανησυχίες για την αύξηση της τιμής των τροφίμων. «Ο σκοπός μας είναι μεγάλος. Ξέρουμε πώς να σπάσουμε ένα κρεμμύδι με τη γροθιά μας και πώς να το φάμε. Σε αυτή τη χώρα, δεν υπάρχει πρόβλημα [ακριβού] κρεμμυδιού, πατάτας ή αγγουριού. Έχουμε ήδη διορθώσει τα προβλήματα στην Τουρκία», δήλωσε.
Ο αμερικανικός οίκος αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας Fitch Ratings επισήμανε τη μείωση των συναλλαγματικών αποθεμάτων της Τουρκίας που προκλήθηκε από τις προσπάθειες σταθεροποίησης της λίρας, προβλέποντας δυσκολίες για την επόμενη κυβέρνηση.
«Ανεξάρτητα από το ποιος θα κερδίσει, η επόμενη κυβέρνηση θα εξακολουθήσει να αντιμετωπίζει ένα δύσκολο οικονομικό σκηνικό που χαρακτηρίζεται από τη συσσωρευμένη ζήτηση συναλλάγματος και την πίεση στη λίρα, το μεγάλο έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών, τη μείωση των διεθνών αποθεμάτων και τον υψηλό πληθωρισμό», ανέφερε.
Η προοπτική ότι τα μέλη του εξακομματικού συνασπισμού της τουρκικής αντιπολίτευσης θα μπορούσαν να εξασφαλίσουν τη νίκη, προκειμένου να αποκαταστήσουν τη διεθνή εμπιστοσύνη στην τουρκική οικονομία και να επιστρέψουν σε πιο ορθόδοξες οικονομικές πολιτικές, φαινόταν όλο και πιο απίθανη.
Μιλώντας πριν από τον πρώτο γύρο της ψηφοφορίας, ο οικονομολόγος Bilge Yılmaz, του εθνικιστικού κόμματος IYI, δήλωσε ότι η οικονομική κρίση της Τουρκίας ενδεχομένως ξεπέρασε οτιδήποτε είχε υποστεί η χώρα εδώ και δεκαετίες.
«Η Τουρκία αυτή τη στιγμή έχει στερηθεί τα ξένα κεφάλαια επειδή δεν είναι προβλέψιμα, δεν είναι αξιόπιστα … έχουν απομείνει ουσιαστικά μηδέν δολάρια, πρακτικά μηδέν», είπε.
