Η Ρωσία κρατά ένα άνευ προηγουμένου ποσοστό ενός τρίτου των δημοσιονομικών της δαπανών μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, ένα ξεκάθαρο μέτρο του τρόπου με τον οποίο ένας χρόνος πολέμου εναντίον της Ουκρανίας έχει αναδιατάξει τα δημόσια οικονομικά και τις οικονομικές προτεραιότητες της χώρας.
Οι απόρρητες ή απροσδιόριστες δαπάνες έως τις 24 Μαρτίου είχαν αυξηθεί στα 2,4 τρισεκατομμύρια ρούβλια (31 δισεκατομμύρια δολάρια), σύμφωνα με στοιχεία του ρωσικού Υπουργείου Οικονομικών, υπερδιπλάσιες από το επίπεδο την ίδια περίοδο πριν από έναν χρόνο, σύμφωνα με εκτιμήσεις του Bloomberg Economics. Τα σχέδια για το 2023 προέβλεπαν το μυστικό μερίδιο του προϋπολογισμού σχεδόν στο ένα τέταρτο του συνόλου, όπως δείχνουν υπολογισμοί του πρακτορείου Bloomberg.
Έλλειμμα-ρεκόρ
Ένα “στιγμιότυπο” των δημοσιονομικών επιδόσεων της Ρωσίας είναι διαθέσιμο στη λεγόμενη “πύλη του συστήματος προϋπολογισμού” του ομοσπονδιακού ρωσικού Υπουργείου Οικονομικών. Τα στοιχεία καταγράφουν τις καθημερινές αλλαγές στην εκτέλεση των δημόσιων δαπανών – μολονότι όλο και περισσότερα χρήματα δεν υπόκεινται πλέον σε δημόσιο έλεγχο.
Οι δαπάνες για την “εθνική άμυνα” έφτασαν τα 531 δισεκατομμύρια ρούβλια στις 24 Μαρτίου, διπλασιαζόμενες από πέρυσι, ενώ άλλα 379 δισεκατομμύρια ρούβλια δαπανήθηκαν για την ασφάλεια και την επιβολή του νόμου.
Εκτός από το τεράστιο βάρος του πολέμου στα δημόσια οικονομικά της Ρωσίας, εκείνο που καταγράφουν οι στατιστικές φαίνεται να έρχεται σε αντίθεση με τα σχόλια που έγιναν από αξιωματούχους αφότου τα στοιχεία για τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο έδειξαν ότι η Ρωσία κατέγραψε δημοσιονομικό έλλειμμα-ρεκόρ.
Ο Ρώσος υπουργός Οικονομικών Αντόν Σιλουάνοφ και άλλοι αξιωματούχοι έχουν δηλώσει ότι ένας βασικός λόγος για τον οποίο ο προϋπολογισμός ήταν τόσο βαθιά στο κόκκινο είναι οι προκαταβολές που καταβλήθηκαν προκειμένου να βοηθηθούν οι επιχειρήσεις και η οικονομία.
Ωστόσο, τα στοιχεία δείχνουν ότι η μεγαλύτερη αύξηση σημειώθηκε στις αμυντικές δαπάνες, ακολουθούμενη από τις μεταφορές πόρων προς τις περιφέρειες της χώρας. Μικρές αυξήσεις σε σχέση με το προηγούμενο έτος παρουσιάζουν οι κατηγορίες εκπαίδευσης και υγειονομικής περίθαλψης, ενώ οι δαπάνες για την οικονομία και τα κοινωνικά προγράμματα παραμένουν στα ίδια επίπεδα με πέρσι.
Στα 2,58 τρισεκατομμύρια ρούβλια, το έλλειμμα μόλις τους δύο πρώτους μήνες πλησίασε το προγραμματισμένο επίπεδο για το σύνολο του έτους, το οποίο το Υπουργείο Οικονομικών ανέμενε στα 2,93 τρισεκατομμύρια ρούβλια. Το Bloomberg Economics προβλέπει ότι ο ομοσπονδιακός προϋπολογισμός θα παρουσιάσει έλλειμμα 3%-4% του ΑΕΠ φέτος.
Η πίεση στον προϋπολογισμό δεν προκαλεί έκπληξη δεδομένου ότι η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία έχει πυροδοτήσει τη μεγαλύτερη σύγκρουση στην Ευρώπη από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Το 2022, η κυβέρνηση προέβλεπε στον προϋπολογισμό μια τεράστια αύξηση των δαπανών για τον στρατό, με τις αμυντικές δαπάνες να υπερβαίνουν τις αρχικές προβλέψεις για το τρέχον έτος κατά περισσότερο από 43%.
Οι επιταχυνόμενες δαπάνες για απόρρητες ανάγκες και για τον στρατό, ωστόσο, πιθανόν να αντικατοπτρίζουν τον επείγοντα χαρακτήρα της μάχης που δίνει το Κρεμλίνο καθώς αντιμετωπίζει έναν συνασπισμό χωρών που υποστηρίζουν την Ουκρανία ο οποίος περιλαμβάνει πολλές από τις μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου.
Ο Ντμίτρι Μεντβέντεφ, τέως πρόεδρος της Ρωσίας ο οποίος είναι σήμερα αναπληρωτής επικεφαλής του Συμβουλίου Ασφαλείας της χώρας, ανέφερε ότι η Ρωσία σχεδιάζει να κατασκευάσει 1.500 τανκς φέτος, πάνω από έξι φορές τον αριθμό που παρήγαγε η αμυντική βιομηχανία για τον στρατό το 2021.
