Του Παναγιώτη Γκανιάτσου από την Κυριακάτικη Kontranews
Ολόκληρη η ελληνική κοινωνία πάγωσε στο άκουσμα της κτηνωδίας που διαπράχθηκε σε βάρος του 12χρονου κοριτσιού στον Κολωνό. Η αποτροπιαστική αυτή υπόθεση άνοιξε το κουτί της Πανδώρας και για άλλα εγκλήματα σεξουαλικής κακοποίησης που διαπράχθηκαν σε βάρος παιδιών και που με πόνο ψυχής τελευταία ακούμε καθημερινά να έρχονται στην επιφάνεια, όπως του βιασμού του 4χρονου αγοριού στο Αγρίνιο από τον 28χρονο γιο της μπέιμπι σίτερ του, του 63χρονου στον Άγιο Παντελεήμονα Αθηνών, που ασελγούσε σε ανήλικα αγόρια, του 40χρονου στα Πατήσια που ασελγούσε στην ανήλικη κόρη του, των δυο νεαρών από τον Ασπρόπυργο που βίασαν ανήλικη στη Λιβαδειά, του 54χρονου στη Δραπετσώνα, που βίαζε την ανήλικη κόρη του από τα 11 χρόνια της…
Το γεγονός ότι, ως φαίνεται, οι δράστες των εγκλημάτων αυτών εκπτύσσουν ανενόχλητοι την εγκληματική τους δράση, σε συνδυασμό με την τρομακτική όξυνση του φαινομένου, καταδεικνύει την ολοσχερή καθίζηση του κοινωνικού κράτους και την παταγώδη αποτυχία της Πολιτείας στην αντιμετώπιση της σεξουαλικής εκμετάλλευσης και κακοποίησης ανηλίκων. Σύμφωνα μάλιστα με τα διαθέσιμα στοιχεία, περίπου ένα (1) στα πέντε (5) παιδιά στην Ευρώπη πέφτει θύμα κάποιας μορφής σεξουαλικής βίας, η οποία στην πλειονότητα των περιπτώσεων προέρχεται από κάποιον που εμπιστεύεται το παιδί.
Υπενθυμίζεται ότι, δυνάμει του Ν. 4855/2021, επήλθε αυστηροποίηση των ποινικών κυρώσεων των σεξουαλικών εγκλημάτων με ανήλικους παθόντες, με την πρόβλεψη ποινής ισόβιας κάθειρξης σε περίπτωση βιασμού σε βάρος ανηλίκου, βάσει του άρθρου 71 του αυτού ως άνω νόμου. Πρακτικά, σήμερα ένας βιαστής ανηλίκου τιμωρείται με ισόβια κάθειρξη και εκτίει πραγματική ποινή τουλάχιστον 18 χρόνια. Περαιτέρω, με το νόμο αυτό ορίζεται ότι οι γενετήσιες πράξεις με ανηλίκους, ήτοι, η γνωστή ως αποπλάνηση ανηλίκων, θα αντιμετωπίζεται ως κακούργημα σε όλες τις μορφές της.
Δέον όπως λεχθεί ότι τα δικαιώματα του παιδιού προστατεύονται και από τα διεθνή κείμενα προστασίας ανθρωπίνων δικαιωμάτων, με σημαντικότερο εξ αυτών τη Σύμβαση του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα του Παιδιού (ΔΣΔΠ), η οποία υιοθετήθηκε ομόφωνα από τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών το 1989 και τέθηκε σε ισχύ στις 2 Σεπτεμβρίου 1990. Μέχρι σήμερα έχει κυρωθεί από 194 χώρες. Από την Ελλάδα κυρώθηκε στις 2 Δεκεμβρίου 1992 με τον Ν. 2101/92 ως «Διεθνής Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού» (εφεξής ΔΣΔΠ) και αποτελεί εθνικό δίκαιο με αυξημένη τυπική ισχύ, που σημαίνει ότι υπερισχύει σε περίπτωση αντίθετης διάταξης νόμου. Ειδικώς, κατ’ άρθρο 34 της διεθνούς αυτής σύμβασης τα συμβαλλόμενα κράτη υποχρεούνται να προστατεύουν τα παιδιά από κάθε μορφή σεξουαλικής εκμετάλλευσης και σεξουαλικής κακοποίησης, απαγορεύοντας και τιμωρώντας τον εξαναγκασμό ενός παιδιού για σεξουαλική δραστηριότητα, την πορνεία παιδιών και την εκμετάλλευση παιδιών για τη δημιουργία πορνογραφίας. Επιπροσθέτως, αξιομνημόνευτη είναι και η Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την προστασία των παιδιών από τη σεξουαλική εκμετάλλευση και τη σεξουαλική κακοποίηση και την απαγόρευση της σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών εντός του σπιτιού ή της οικογένειας.
Παρά ταύτα, στη χώρα μας, όλα δείχνουν την αδυναμία του ίδιου του κοινωνικού κράτους και της Πολιτείας να προστατεύσει την ανηλικότητα. Πράγμα που σημαίνει ότι η αυστηροποίηση των ποινικών κυρώσεων per se δεν επαρκεί για την αντιμετώπιση φαινομένων σεξουαλικής κακοποίησης σε βάρος παιδιών.
Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, θα πρέπει να προσεγγίσουμε με υψηλό αίσθημα ευθύνης τα ζητήματα που άπτονται της σεξουαλικής εκμετάλλευσης και κακοποίησης των παιδιών, με ρεαλιστικές και εφαρμόσιμες προτάσεις. Και πιο συγκεκριμένα, θα πρέπει να διαμορφωθούν ειδικές δομές φροντίδας κακοποιημένων παιδιών, με ξεκάθαρες και ουσιαστικές αρμοδιότητες και με διασφάλιση των πόρων που θα έχουν εγγραφεί στον προϋπολογισμό. Αδήριτη παρίσταται η ανάγκη για ειδικό πρόγραμμα σε όλα τα σχολεία για την πρόληψη της σεξουαλικής κακοποίησης και εκμετάλλευσης των παιδιών, καθώς επίσης και η δημιουργία αυτοτελούς κοινωνικής υπηρεσίας που θα στελεχώνει κάθε σχολική μονάδα πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης με κοινωνικούς λειτουργούς και ψυχολόγους.
Πρέπει όλοι μας να σταθούμε απέναντι σε αυτά τα φαινόμενα και να ορθώσουμε τείχος προστασίας στην παιδική ηλικία με μια ολοκληρωμένη πολιτική, με ουσιαστική ενίσχυση των κοινωνικών δομών, με σταθερούς πόρους, ανθρώπινο δυναμικό, ποιοτικές υπηρεσίες και ουσιαστικό έλεγχο. Όταν ένα παιδί κινδυνεύει είναι υπόθεση όλων μας. Η Πολιτεία για άλλη μια φορά στην υπόθεση της 12χρονης, όπως και σε τόσες άλλες υποθέσεις, υπήρξε ηχηρά απούσα. Ας φροντίσει, όμως, τώρα, ως οφείλει, κινητοποιώντας ταυτόχρονα και ολόκληρη την κοινωνία, που συχνά μένει σιωπηλή, ακόμη και σε περιπτώσεις που γνωρίζει ότι κάποιο παιδί γίνεται αντικείμενο σεξουαλικής εκμετάλλευσης και κακοποίησης, ώστε να μην υπάρξει ποτέ ξανά άλλο παιδί σε αυτή τη θέση, διαφυλάσσοντας πάντα τα ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα και την παιδικότητα, που, όπως έχουμε δει, παραβιάζονται πολλαπλώς.
* Δικηγόρος Αθηνών παρ’ Αρείω Πάγω, LLM Ποινικού Δικαίου, μέλος της Κ.Ε. Διαμεσολάβησης του Υπουργείου Δικαιοσύνης, μέλος της Κεντρικής Πολιτικής Επιτροπής του ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ.
