Το δημοψήφισμα της 5ης Ιουλίου 2015 αποτελεί ένα γρίφο για τους πάσης φύσεως σχολιαστές μέχρι και σήμερα.
Ειδικά όταν η, αρκετά κοντινή περίοδος, με τους πρωταγωνιστές να βρίσκονται και σήμερα στο επίκεντρο της πολιτικής ζωής, μετατρέπεται σε πεδίο της τρέχουσας πολιτικής αντιπαράθεσης, με προφανή προσπάθεια μικροκομματικής εκμετάλλευσης.
Το γεγονός είναι πως, ανεξάρτητα από το πώς ερμηνεύεται εκείνο το εμφαντικό 62% του ΟΧΙ, ή τη «στροφή» του τότε πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα, ο τελευταίος, σε προσωπικό επίπεδο βγήκε ενισχυμένος από εκείνη τη διαδικασία, καθώς όλοι -ιδιαίτερα οι εταίροι και δανειστές μας- τον αναγνώριζαν πλέον ως παράγοντα της πολιτικής ζωής, που ήρθε για να μείνει στην εξουσία.
Η διάψευση των ελπίδων, του παλιού κατεστημένου και των ελίτ που το στήριζαν, για μια σύντομη «αριστερή παρένθεση», υπογραμμίστηκε από την παραίτηση, εκείνο το βράδυ, του Αντώνη Σαμαρά, από τη θέση του προέδρου της ΝΔ.
Από τη στιγμή όμως που ο Αλέξης Τσίπρας έκανε τη, στρατηγικού χαρακτήρα, επιλογή, της μνημονιακής διαχείρισης, το πρόβλημα μεταφέρθηκε στο εσωτερικό του. Ετσι φτάσαμε στην αποδοχή, μία μόλις εβδομάδα μετά, ύστερα από την αξέχαστη εκείνη 17ωρη διαπραγμάτευση, του τρίτου προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής, του τρίτου μνημονίου.
Αυτή η εξέλιξη διαμόρφωσε ένα μοναδικό παράδοξο. Την επιλογή του πρωθυπουργού, της «κυβερνώσας Αριστεράς», δηλαδή την υπογραφή και εφαρμογή του τρίτου μνημονιακού προγράμματος, στήριξαν και ψήφισαν τα κόμματα εκείνα της τότε αντιπολίτευσης, που συνιστούσαν το λεγόμενο «μνημονιακό τόξο», η ΝΔ, το ΠΑΣΟΚ με την τότε μορφή του και το ΠΟΤΑΜΙ.
Αντιτάχθηκε όμως και καταψήφισε ένας πολύ μεγάλος αριθμός βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ, που, στην τελική ψηφοφορία, του διαμορφωμένου, τα χαράματα της 15ης Αυγούστου 2015, έφτασαν αισίως τους 45.
Μεταξύ αυτών πολλοί πρώην υπουργοί, μεταξύ των οποίων ο Γιάνης Βαρουφάκης, αλλά και ο Παναγιώτης Λαφαζάνης, όπως και η τότε πρόεδρος της Βουλής Ζωή Κωνσταντοπούλου, που έκανε ό,τι μπορούσε, ευτελίζοντας στον υπέρτατο βαθμό τις κοινοβουλευτικές διαδικασίες, για να κωλυσιεργήσει και ει δυνατόν να ματαίωση την ψήφιση του προγράμματος.
Από εκείνη τη στιγμή, για τον τότε πρωθυπουργό προέκυπτε ένα «σταυρικό δίλημμα», όπως θα έλεγε και ο αξέχαστος Ηλίας Ηλιού. Μπορούσε να συνεχίσει έτσι, σα να μην τρέχει τίποτα, από τη στιγμή που οι διαφοροποιήσεις, στο εσωτερικό της πλειοψηφίας, του στερούσαν ακόμη και τη σχετική πλειοψηφία, στη βάση των παρόντων κάθε φορά, των 120 βουλευτών.
Για κάθε στοιχειωδώς νοήμονα παρατηρητή των εξελίξεων, η μόνη επιλογή για τον τότε πρωθυπουργό δε μπορούσε παρά να είναι η προσφυγή στις κάλπες. Ετσι, εκείνο το τρομερό καλοκαίρι τελείωσε με εκλογές.
