Δεν ήταν μόνο το 1975, όπου, εν πάση περιπτώσει, υπήρχε μία ρευστή και εύθραυστη εσωκομματική ισορροπία, με μία ισχυρή, ενιαία, αυτοτελή και οργανωμένη εσωκομματική τάση, της «Δημοκρατικής Αμυνας», η τάση απόρριψης των επιλογών του Ανδρέα Παπανδρέου, συνεχίστηκε και μετά τη διασφάλιση της απόλυτης κυριαρχίας του.
Στο πρώτο κιόλας συνέδριο του Κινήματος, την άνοιξη του 1984, η πρόταση του πανίσχυρου προέδρου και πρωθυπουργού, για τη νέα Κεντρική Επιτροπή, δεν έγινε δεκτή στο σύνολό της.
Πρόσωπα που προτάθηκαν, δεν εκλέχθηκαν, ενώ, αντίθετα, στελέχη που ήταν εκτός της προεδρικής λίστας, υπερψηφίστηκαν και μάλιστα με υψηλό βαθμό αποδοχής. Χαρακτηριστικό το παράδειγμα του Θεόδωρου Πάγκαλου που, αν και μετείχε στην κυβέρνηση, δεν ήταν, τότε, ευρύτερα γνωστός. Όπως επίσης του γνωστού εργατολόγου, που πέρασε στη συνέχεια και απ’ τον ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξη Μητρόπουλου.
Στο 2ο συνέδριο, το φθινόπωρο του 1990, στη σκιά της απώλειας της εξουσίας, αλλά και των προβλημάτων υγείας του Ανδρέα Παπανδρέου, η εσωκομματική ζωή, στο Κίνημα, είχε πλέον εμπλουτιστεί και αποκτήσει χαρακτηριστικά, που προσιδίαζαν σε ένα κλασσικό κόμμα του δημοκρατικού σοσιαλισμού, στην Ευρώπη.
Βέβαια, το πρόσωπο του Ηγέτη παρέμενε ένα ταμπού, ένα τοτέμ, που ουδείς από τους συνέδρους τόλμησε να θίξει, στην κατά τα άλλα, όμως, ανελέητη κριτική που ασκήθηκε σε όλα τα επίπεδα, σε κομματικά όργανα, αλλά και πρόσωπα.
Η «εισβολή» της ιδιωτικής τηλεόρασης, ως μίας νέας πραγματικότητας, όχι μόνο στο χώρο της ενημέρωσης, αλλά και της δημόσιας ζωής, πρόσφερε τη δυνατότητα άπλετης δημοσιότητας, καθώς, για πρώτη φορά, συνέδριο κόμματος μεταδόθηκε απ’ ευθείας, απ’ αρχής μέχρι τέλους, από το τότε «Κανάλι 29», που είχε ιδρύσει πριν ένα χρόνο ο Γιώργος Κουρής.
Αυτή η άπλετη δημοσιότητα συνέβαλε στην ανάδειξη μίας νέας γενιάς στελεχών, που προέρχονταν από τα «σπλάχνα» του κόμματος και εντυπωσίασαν με το επίπεδο του πολιτικού τους λόγου. Απ’ αυτή τη «φουρνιά» προήλθαν πολλοί από τους μετέπειτα βουλευτές και υπουργούς, στις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ.
Αλλά και το «ταμπού», του «ανέγγιχτου» Ηγέτη, είχε αρχίσει να σπάει.
Η περιπέτεια της υγείας του, που έγινε γνωστή, καθώς είχε εκδηλωθεί καιρό πριν, στις 23 Αυγούστου 1988, οδηγώντας σε εκείνο που έγινε γνωστό ως η «περίοδος Χέρφιλντ», που αποδείχθηκε αρκετά σοβαρή, ενεργοποίησε αντανακλαστικά, τουλάχιστον σε ένα τμήμα του «υψηλόβαθμου» στελεχικού δυναμικού.
Καθώς οι πρωτοκλασάτοι του κομματικού μηχανισμού ενημερώθηκαν σε βάθος, για τη σοβαρότητα της κατάστασης και τον άμεσο κίνδυνο για τη ζωή του τότε πρωθυπουργού, συνειδητοποίησαν έντρομοι, πως ίσως έπρεπε να προετοιμαστούν και για το ενδεχόμενο, να συνεχίσουν χωρίς τον ηγέτη τους.
