Toυ ΣΠΥΡΟΥ ΣΟΥΡΜΕΛΙΔΗ από την Κυριακάτικη Kontranews
Αμερικανοί και Ευρωπαίοι κλείνουν συμφωνίες με τον Ερντογάν, για το Αφγανιστάν, τη Λιβύη, τη Συρία, το μεταναστευτικό και την Τελωνειακή Ένωση, η Ε.Ε. δηλώνει ότι μπορεί και να πάρει μέτρα κατά της Τουρκίας αν κλιμακώσει την ένταση στην Ανατολική Μεσόγειο και ο… Κυριάκος Μητσοτάκης δηλώνει ικανοποιημένος από τα αποτελέσματα. Η εικόνα της κατάστασης είναι σουρεαλιστική, γιατί πολύ απλά η Ελληνική Κυβέρνηση μάς λέει ότι «δεν είναι αυτό που νομίζουμε». Μεταξύ σουρεαλισμού και διπλωματίας, επαναλαμβάνει ο πρωθυπουργός ότι «δεν μπορεί να υπάρξει διάλογος με την Τουρκία αν δεν επικρατήσουν ήρεμα νερά». Στόχος είναι η ελληνοτουρκική διαπραγμάτευση να οδηγήσει σε κάποιο αποτέλεσμα έως το τέλος του έτους. Αρκεί να μην υπάρχουν προκλήσεις από τους Τούρκους. Γι’ αυτό και η Ελληνική Κυβέρνηση εκφράζει την ικανοποίηση της που υπάρχει σαφή αναφορά στην αποκλιμάκωση.
Οι Αμερικανοί ανέθεσαν μία ακόμη υπερεργολαβία στην Άγκυρα, την φύλαξη του αεροδρομίου της Καμπούλ, και ο Ερντογάν εξασφαλίζει ότι δεν θα φύγει από την Λιβύη. Όχι τουλάχιστον τα τακτικά του στρατεύματα. Οι Ευρωπαίοι και οι Αμερικανοί αναζητούν την ερμηνεία του όρου «ξένες δυνάμεις στην Λιβύη» για να μας πουν αν θα φύγουν μόνο οι μισθοφόροι των Ρώσων και του Χάφταρ ή και οι Τούρκοι. Η Ε.Ε. δίνει στην Τουρκία περίπου 5 δισ. ευρώ ως αντάλλαγμα για τις υπηρεσίες στο… Μεταναστευτικό. Με την Τουρκία να αξιοποιεί τα χρήματα αυτά και για τον εποικισμό δύο περιφερειών της Βόρειας Συρία. Ανανεώνεται έτσι η Συμφωνία του 2016 Ε.Ε.-Τουρκίας για το μεταναστευτικό. Ενώ εντός των ημερών αρχίζουν και οι τεχνικές συζητήσεις για την ανανέωση της Τελωνειακής Ένωσης Ε.Ε.-Τουρκίας.
Για όλα αυτά πρωθυπουργός εκφράζει την ικανοποίηση του γιατί οι Eυρωπαίοι και οι Αμερικανοί προειδοποιούν με αυστηρό ύφος τονΕρντογάν ότι δεν πρέπει να απειλεί και να διαταράσσει την ηρεμία όλων. Αλλιώς μπορεί και να το ξανασκεφτούν…
Η εικόνα είναι πραγματικά σουρεαλιστική. Διότι ο Ερντογάν βγαίνει από ένα τετράμηνο επαναδιαπραγμάτευσης με Αμερικανούς και Ευρωπαίους, έχοντας εξασφαλίσει ότι δεν θα εγκαταλείψει τα βασικά στοιχεία των κεκτημένων του και τις κυριότερες «κτήσεις» σε Λιβύη και Συρία. Μένει ανοικτό μόνο να δει ποια μπορεί να είναι ακριβώς τα οφέλη του σε βάρος της Κύπρου και της Ελλάδας.
Περίτεχνες διατυπώσεις
Επί δύο χρόνια διαβάζαμε ότι η Ε.Ε. «εξετάζει» ή «θα εξετάσει» την επιβολή μέτρων σε βάρος της Τουρκίας. Τώρα έχουμε μία νέα περίτεχνη φράση: Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο είναι έτοιμο να προσφέρει στην Τουρκία συνεργασία με «σταδιακό, αναλογικό και αναστρέψιμο τρόπο για την ενίσχυση της συνεργασίας σε διάφορους τομείς κοινού ενδιαφέροντος» και ότι «παραμένει πλήρως δεσμευμένο για την ολοκληρωμένη διευθέτηση του κυπριακού προβλήματος στη βάση μιας δικοινοτικής, διζωνικής ομοσπονδίας με πολιτική ισότητα, σύμφωνα με τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ… Επιπλέον «υπογραμμίζει τη σημασία του καθεστώτος των Βαρωσίων και ζητεί τον πλήρη σεβασμό των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, ιδίως των ψηφισμάτων 550 και 789».
Αυτές οι περίτεχνες διατυπώσεις χρησιμοποιούνται στο τελικό σχέδιο συμπερασμάτων της Συνόδου Κορυφής των 27 Ευρωπαίων ηγετών. Με την σύμφωνη γνώμη Μητσοτάκη και Αναστασιάδη. Οι διατυπώσεις δεν ενοχλούν κανένα ούτε καν τον Ερντογάν. Ο οποίος έχει πολλά εργαλεία και πολλά καλούδια να προσφέρει στους συμμάχους μας, τα οποία «αγοράζουν» και ο Μπάιντεν και η Μέρκελ. Η Αθήνα δε, δηλώνει ότι στηρίζει την θετική ατζέντα στις ευρωτουρκικές σχέσεις με τρόπο σταδιακό, αναλογικό και αναστρέψιμο και εφόσον η Τουρκία επιδεικνύει εποικοδομητική διάθεση. Σε ό,τι αφορά στην αναθεώρηση της Τελωνειακής Ένωσης, σε αυτή τη φάση προέχει η ορθή εφαρμογή της παρούσας έναντι όλων των κρατών-μελών της Ε.Ε.
Στο Μεταναστευτικό/Προσφυγικό, παραμένει η θέση του πρωθυπουργού ότι το ζήτημα δεν πρέπει να εργαλειοποιείται έναντι τρίτων χωρών. Επίσης η Αθήνα στηρίζει τη χρηματοδότηση προγραμμάτων για τους πρόσφυγες για ανθρωπιστικούς λόγους, υπογραμμίζει, ωστόσο, ότι η Τουρκία πρέπει να ελέγξει τα κυκλώματα διακινητών, να διαχειριστεί τις ροές και να εφαρμόσει την Κοινή Δήλωση Ε.Ε – Τουρκίας του 2016. Η αποδοχή της επιστροφής των 1.450, των οποίων οι αιτήσεις ασύλου έχουν απορριφθεί, θα ήταν ένα θετικό βήμα προς αυτή την κατεύθυνση. Στο τελικό σχέδιο συμπερασμάτων αναφέρεται μεταξύ άλλων:
• Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επανήλθε στην κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο και στις σχέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την Τουρκία και υπενθύμισε το στρατηγικό συμφέρον της EE για ένα σταθερό και ασφαλές περιβάλλον στην Ανατολική Μεσόγειο και για την ανάπτυξη συνεργατικής και αμοιβαίως επωφελούς σχέσης με την Τουρκία. Εκφράζει ικανοποίηση για την αποκλιμάκωση στην Ανατολική Μεσόγειο, η οποία πρέπει να διατηρηθεί σύμφωνα με τη δήλωση των μελών του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 25ης Μαρτίου 2021.
• Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επαναλαμβάνει ότι η Ε.Ε. είναι έτοιμη να συζητήσει με την Τουρκία κατά τρόπο σταδιακό, αναλογικό και αναστρέψιμο για την ενίσχυση της συνεργασίας σε διάφορους τομείς κοινού ενδιαφέροντος, υπό τις καθορισμένες προϋποθέσεις που τέθηκαν τον Μάρτιο καθώς και σε προηγούμενα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
• Σύμφωνα με το πλαίσιο αυτό, σημειώνει την έναρξη εργασιών σε τεχνικό επίπεδο για εντολή σχετικά με τον εκσυγχρονισμό της τελωνειακής ένωσης Ε.Ε.-Τουρκίας και υπενθυμίζει την ανάγκη να αντιμετωπιστούν οι τρέχουσες δυσκολίες στην υλοποίηση της Τελωνειακής Ένωσης και να εξασφαλιστεί η ουσιαστική εφαρμογή της σε όλα τα κράτη μέλη. Η εντολή αυτή μπορεί να εγκριθεί από το Συμβούλιο με την επιφύλαξη πρόσθετης καθοδήγησης από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
• Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί την Επιτροπή να υποβάλει χωρίς καθυστέρηση επίσημες προτάσεις για τη συνέχιση της χρηματοδότησης υπέρ των Σύρων προσφύγων και των κοινοτήτων υποδοχής στην Τουρκία, την Ιορδανία, τον Λίβανο και άλλα σημεία της περιοχής, σύμφωνα με τη δήλωση που εξέδωσαν τα μέλη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου τον Μάρτιο του 2021 και στο πλαίσιο της συνολικής μεταναστευτικής πολιτικής της Ε.Ε..
• Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπενθυμίζει τα προηγούμενα συμπεράσματά του και παραμένει απολύτως προσηλωμένο στη συνολική διευθέτηση του Κυπριακού στη βάση δικοινοτικής, διζωνικής ομοσπονδίας με πολιτική ισότητα, σύμφωνα με τις σχετικές αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Υπογραμμίζει τη σημασία του καθεστώτος των Βαρωσίων και ζητεί τον πλήρη σεβασμό των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, ιδίως των αποφάσεων αριθ.550, 789 και 1251. Εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι η άτυπη σύνοδος στη Γενεύη υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών δεν άνοιξε το δρόμο για την επανέναρξη επίσημων διαπραγματεύσεων. Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα συνεχίσει να διαδραματίζει ενεργό ρόλο στην υποστήριξη της διαδικασίας.
Το κράτος δικαίου και τα θεμελιώδη δικαιώματα στην Τουρκία παραμένουν μείζον ζήτημα. Οι στοχευμένες επιθέσεις κατά πολιτικών κομμάτων, υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και Μέσων Ενημέρωσης συνιστούν σοβαρή οπισθοδρόμηση για τα ανθρώπινα δικαιώματα και αντιβαίνουν στις υποχρεώσεις της Τουρκίας για σεβασμό της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου και των δικαιωμάτων των γυναικών. Ο διάλογος για τα θέματα αυτά εξακολουθεί να είναι αναπόσπαστο μέρος της σχέσης Ε.Ε.-Τουρκίας
