Δερμιτζάκης: Απαραίτητα τα βαριά μέτρα μέχρι τον Μάρτιο του 2021 – Θα έχουμε πολύ καλύτερο καλοκαίρι με αποτελεσματικό εμβόλιο

Συνέντευξη στην Άλκηστη Ζαλοκώστα από την Κυριακάτικη Kontranews

Ο καθηγητής Γενετικής του Πανεπιστημίου της Γενεύης, Μανώλης Δερμιτζάκης, μιλά στην Κυριακάτικη Kontranews για την εξέλιξη της πανδημίας, και το κρίσιμο στάδιο που ακολουθεί μέχρι το πολυπόθητο εμβόλιο όπου, σύμφωνα με την προσωπική του εκτίμηση, πιθανόν να έχουμε στην Ελλάδα έτοιμο και για χορήγηση τον Ιανουάριο με Φεβρουάριο του 2021.

Ο Καθηγητής τονίζει την αναγκαιότητα να τηρηθούν βαριά μέτρα μετά το lockdown, τουλάχιστον μέχρι τον Μάρτη, όπως: η μάσκα παντού, η απαγόρευση κυκλοφορίας το βράδυ, και η συντεταγμένη λειτουργία των χώρων εστίασης, προκειμένου να ανακοπεί η πορεία του ιού. Tο ολικό lockdown των 3 εβδομάδων ίσως δεν είναι αρκετό, τονίζει ο έγκριτος επιστήμονας, ενώ επισημαίνει ότι δεν έχει τόσο σημασία που θα περάσουμε την καραντίνα, δηλαδή σε ποιο νομό, όσο το να μείνουμε μέσα.

Μέσα σε 3 μέρες η κυβέρνηση άλλαξε γνώμη για το ολικό lockdown στο οποίο και καταλήγουμε. Πιστεύ­ετε ότι αυτό γίνεται για να μην καταρ­ρεύσει το Σύστημα Υγείας, το οποίο και είναι οριακά σε κλίνες στο σύνο­λό του;

Ναι, είναι ένας βασικός λόγος, η κυβέρνηση έκρινε ότι τα τελευταία μέτρα δεν ήταν σίγουρη ότι θα πιάσουνε, αυτά που ανακοινώθηκαν το προηγούμενο Σάββατο και επομένως αποφά­σισε μια πιο σίγουρη λύση, αυτή του ολικού lock down για να προστατεύσει το Σύστημα Υγείας και να μην βρεθούμε προ εκπλήξεων.

Πρόσφατα κάνατε μια τρομακτική πρόβλεψη περί των 3.000 με 4.000 κρουσμάτων την μέρα στην χώρα. Πόσο κοντά είμαστε σε αυτό δεδο­μένης και της αλλαγής στάσης της κυβέρνησης;

Ήδη φτάσαμε τα 3.000 επομένως αυτό το κομμάτι της πρότασης έχει βγει. Πιστεύω ότι θα φτάσουμε και τα 4.000 κρούσματα γιατί οποιαδήποτε μέτρα και αυτά του προηγούμε­νου Σαββάτου και αυτά που ανακοινώθηκαν αυτή τη στιγμή θα πάρουνε λίγο χρόνο, για να δράσουν, δηλαδή έχουμε ήδη μια εβδο­μάδα αυξήσεων μέχρι να αρχίσει μια μικρή κάμψη, και φυσικά έπονται δύο εβδομάδες μέχρι να αρχίσει η κάμψη με το lockdown, επομένως δεν είναι μια τρομακτική πρόβλε­ψη, είναι φυσικό επακόλουθο στις τιμές που έχουμε μέχρι τώρα.

Θα δούμε και περισσότερα κρού­σματα;

Μπορεί. Έχουμε ήδη διπλασιασμό σε μια εβδομάδα ή και λιγότερο. Εφόσον είδαμε ήδη 3.000 κρούσματα μέχρι την Παρασκευή με τη λογική αυτή μπορεί να έχουμε 6.000 μέχρι την επόμενη Παρασκευή. Είναι μια φυσική εξέλιξη, από τη στιγμή που δεν ελέγ­χουμε τον ιό, ο ιός εξελίσσεται με τις εκθετι­κές γεωμετρικές καμπύλες που έχει και μέχρι να ελεγχθεί, θα συνεχίσει να συμπεριφέρε­ται έτσι. Για αυτό και η κυβέρνηση πήρε γρή­γορα τα μέτρα για να ανακόψει κάτι το οποίο είναι πολύ γρήγορο.

Ωστόσο αρκεί ένας μήνας καρα­ντίνα ή μπορεί να είναι δίμηνη και τρίμηνη ;

Θα το δούμε αυτό. Θα φανεί αυτό από το πώς θα εξελιχθεί η κατάστα­ση. Δεδομένης της κατάστασης δεν θα ήμουν σίγουρος ότι 3 εβδομά­δες θα φτάσουν που ανακοίνωσε η κυβέρνηση. Θεωρώ ότι δεν φτάνουν 3 εβδομάδες καραντίνας.

Έχετε πει επανειλημμένως ότι ο τρόπος που κάνουμε τεστ στην Ελλάδα μας κάνει πιο «τυφλούς» να βλέπουμε τα κρούσματα στην κοινότη­τα απ’ ό,τι στις άλλες χώρες.

Αυτό που λέω και νομίζω ότι θα στα­ματήσει αφορά στα τεστ στα αεροδρό­μια που γινόντουσαν και δεν υπάρχει λόγος πια να γίνονται δεδομένου ότι τότε θέλαμε να ελέγξουμε τα επιδημι­ολογικά χαρακτηριστικά ανθρώπων άλλων χωρών σε σχέση με εμάς, επο­μένως θα έβαζα πια περισσότερα τεστ για να μπορεί ο καθένας να κάνει τεστ από αυτούς που έχουν συμπτώματα, και δεύτερον για να γίνονται τυχαία δειγματοληπτικά τεστ και σε διάφο­ρες περιοχές για να ξέρουμε και στα­τιστικά πως είναι ο ιός, όχι μόνο από αυτούς που είναι ασυμπτωματικοί και έχουν τον ιό και δεν το γνωρίζουν.

Γιατί εδώ δεν κάνουμε περισσότερα τεστ για να έχουμε καλύτερη εικόνα;

Αυτό αφορά στον στρατηγικό σχεδι­ασμό της Ελλάδας, για τον οποίο δεν είμαι υπεύθυνος. Αυτό γίνεται και σε άλλες χώρες. Δηλαδή το να είναι διαθέσιμα πολλά τεστ στους πολίτες για να μπορούν να βρίσκονται εύκο­λα αυτοί που έχουν συμπτώματα και είναι θετικοί και το δεύτερο πράγμα να υπάρχει η δυνατότητα να κάνου­με δειγματοληπτικά τεστ για να έχου­με καλύτερη εικόνα της κοινότητας.

Δεδομένου ότι το πρώτο στάδιο της πανδημίας μας βρήκε σε καλύτερη κατάστα­ση από άλλες χώρες, μέσα σε λίγους μήνες η κατάσταση άλλαξε άρδην. Ο τουρισμός, η χαλάρωση των μέτρων από την κυβέρνηση, τι ακριβώς μας έφερε εδώ;

Νομίζω μια σειρά πραγμάτων. Πρώ­τον η χαλάρωση μέτρων που υπήρξε το καλοκαίρι έπαιξε ρόλο -δεν κρα­τήσαμε την συγκέντρωσή μας και την εγρήγορσή μας με την έννοια ότι επει­δή είδαμε τα πράγματα πιο εύκολα χαλαρώσαμε πάρα πολύ και αυτό δεν έγινε μόνο στην Ελλάδα αλλά σε ολό­κληρη την Ευρώπη, και πιστεύω ότι στη δεύτερη φάση της επιδημίας δεν αντιληφθήκανε- αντιληφθήκαμε- να το πω έτσι, ότι ο ιός αυξανόταν με τις εκθετικές καμπύλες ακόμα και όταν οι αριθμοί ήταν σχετικά μικροί. Το μοντέλο της εκθετικής αύξησης δεν έχει αλλάξει, οι αριθμοί έχουν αλλά­ξει που είναι τώρα πιο μεγάλοι. Ο ιός αυξανόταν με τον ίδιο αριθμό, απλά οι αριθμοί ήταν μικροί και δεν μας έκανε εντύπωση.

Έχετε πει ότι η Ελλάδα έχει πολύ μεγάλο αριθμό θανά­των για τα κρούσματα που έχει. Τι σημαίνει αυτό; και πως μπορούμε να αντιστρέψουμε την κατάσταση;

Αυτό ίσχυε πριν. Έχουμε καλύτερη παρακολούθηση επομένως δεν συμ­βαίνει πια αυτό. Αυτό που συνέβαι­νε παλιότερα ήταν ότι επειδή είχαμε και κάναμε λιγότερα τεστ και επίσης επειδή είχαμε ίσως αυξημένη παρου­σία του ιού, σε σχέση με τα τεστ που κάναμε, ουσιαστικά βλέπαμε λιγότε­ρα κρούσματα από αυτά που θα έπρε­πε να έχουμε την ευλυγισία να βλέ­πουμε σε σχέση με τις άλλες χώρες.

Έχετε πει ότι η δέσμη μέτρων πρέπει να είναι βαριά και μόνιμη. Μέχρι πότε; Τι πρέ­πει να κάνουμε, και πότε θα δούμε αχτίδες φωτός για να επιστρέψουμε στην γνώριμη πραγματικότητα;

Τώρα που μπήκαμε σε lockdown, συζητάμε τι θα γίνει μετά το lockdown. Θεωρώ ότι πρέπει να υπάρχει μια δέσμη μέτρων η οποία να είναι βαριά και να κρατήσει. Δηλαδή ένα πλαίσιο μέτρων που να μην αλλάζει κάθε εβδομάδα, να μην τρέ­χουμε πίσω από τον ιό. Να έχουμε δεσμευμέ­να κάποια μέτρα, σταθερά, βαριά που να μην αλλάζουν κάθε εβδομάδα, ώστε να υπάρχει εμπιστοσύνη, για να κρατάμε τον ιό σε χαμη­λά επίπεδα, και αυτό πρέπει να το κρατήσου­με μέχρι τον Φεβρουάριο με Μάρτιο. Και εννοώντας βαριά μέτρα είναι, μάσκα παντού, απαγόρευση κυκλοφορίας το βράδυ και πολύ συντεταμένη λειτουργία των μαγαζιών εστί­ασης. Αυτή είναι η βάση και η λογική των βαριών μέτρων.

Η μετακινήσεις πάρα πολλών Αθη­ναίων σε άλλους νομούς (είδαμε εικόνες χιλιάδων αυτοκινήτων στα διόδια) δεν θα επηρεάσει πιστεύετε, τη διασπορά του ιού;

Η Ελλάδα δεν έχει τόσο μεγάλη ετερογένεια όσο στην προηγούμενη φάση. Τώρα δεν έχει τόση σημασία γιατί ο ιός έχει πολύ μεγάλη εξάπλωση πια. Μπορεί να κοστίσει λίγο και ίσως να βοηθήσει γιατί πχ κάποιοι άνθρωποι που επιλέγουν να πάνε σε μια άλλη κατοικία να περάσουν το lock down πχ ένα εξοχικό, πρακτικά θα βιώσουν καλύτερα την εμπειρία εκεί άρα θα είναι καλύτερη και η ψυχολογία τους. Εξάλλου με το γενικό lock down θα είναι μέσα επομένως μικρή σημασία έχει το που.

Πότε πιστεύετε ότι θα έχουμε το εμβόλιο ή κάποιο δραστικό φάρ­μακο κατά του ιού;

Οι αισιόδοξες εκτιμήσεις λένε ότι μπορεί να έχουμε εμβόλιο στην Ελλάδα ακόμα και για χορήγηση τον μήνα Δεκέμβριο ή ένα μήνα αργότερα λέει άλλο ένα αισιόδοξο σενάριο. Η εκτίμησή μου είναι ότι Ιανουάριο με Φεβρου­άριο του 2021 θα ξεκινήσουν οι εμβολια­σμοί, αυτή είναι η μέση εκτίμηση. Αν το δού­με καθαρά υγειονομικά το επόμενο καλοκαί­ρι του 2021 θα είναι καλύτερο από το φετινό του 2020 αλλά όχι τόσο χαλαρό σαν το καλο­καίρι του 2019. Καθαρά υγειονομικά από τον Ιούνιο του 2021 θα αρχίσουμε να χαλαρώ­νουμε. Αν το εμβόλιο είναι πολύ αποτελεσμα­τικό τότε ο Ιούνης του 2021 θα είναι σαφώς καλύτερος. Αν το εμβόλιο είναι λιγότερο απο­τελεσματικό θα είμαστε πιο ζορισμένοι. Με το εμβόλιο στο χέρι πάντως θα είμαστε πολύ καλύτερα σε κάθε περίπτωση.

Μανώλης Δερμιτζάκης, Καθηγητής Γενετικής του Πανεπιστημίου Γενεύης