Του Θανάση Δαβάκη από την Κυριακάτικη Kontranews
Παρά τις όλο και επιθετικότερες τουρκικές ενέργειες εις βάρος δύο κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της Ελλάδας και της Κύπρου, οι πιο πρόσφατες διασκέψεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου έληξαν χωρίς να έχουν επιβληθεί κυρώσεις στην Τουρκία.
Ως συνέπεια της ευρωπαϊκής αυτής στάσης, πολλοί τοποθετήθηκαν εναντίον τόσο της επιλογής της κυβέρνησης να επενδύσει στρατηγικά στο ενδεχόμενο επιβολής κυρώσεων, όσο και κατά της ίδιας της ΕΕ ή ορισμένων κρατών-μελών που ψήφισαν «όχι» στην άμεση λήψη μέτρων εις βάρος της Τουρκίας.
Εν αντιθέσει με την επιχειρηματολογία όλων αυτών που τοποθετούνται αρνητικά, η κυβερνητική προσπάθεια επιβολής ευρωπαϊκών (και όχι μόνο) κυρώσεων κατά του επιθετικού μας γείτονα είναι μία σταθμισμένη διπλωματική κίνηση με ενδεχόμενη υψηλή απόδοση.
Η επιβολή ευρωπαϊκών εμπορικών, χρηματοπιστωτικών ή τεχνολογικών κυρώσεων είναι ένα ενδεχόμενο που δύσκολα αφήνει την τουρκική πολιτική ηγεσία αδιάφορη. Εκτός από την κακή οικονομική κατάσταση στην οποία βρίσκεται αυτή τη στιγμή η γειτονική χώρα, τα μέχρι σήμερα εμπορικά δεδομένα δείχνουν ότι υπάρχουν ορισμένα τμήματα του παραγωγικού και εξαγωγικού της ιστού που εξαρτώνται σε κρίσιμο βαθμό από τις εισαγωγές.
Όσον αφορά στη διαφαινόμενη επιφυλακτικότητα των ευρωπαϊκών κρατών απέναντι στην επιβολή αυστηρών κυρώσεων, αυτή δεν είναι ούτε πρωτοφανής ούτε ανυπέρβλητη. Και άλλες φορές στο παρελθόν οι Ευρωπαίοι έχουν καθυστερήσει να συμφωνήσουν ή να συμμετέχουν σε διεθνή καθεστώτα κυρώσεων εις βάρος τρίτων κρατών με παραβατική συμπεριφορά, για να αλλάξουν τελικά μετά από κάποιον καιρό άποψη, όταν πλέον πλήθυναν οι ενδείξεις ότι δεν υπάρχει καμία πιθανότητα διπλωματικής ή άλλης διεξόδου. Η αρχική αντίδραση της ΕΕ στις αμερικανικές κυρώσεις κατά του Ιράν το 1996 είναι χαρακτηριστική αυτής της ευρωπαϊκής προσέγγισης.
Ακόμη, όμως, και αν οι ανωτέρω εκτιμήσεις μου είναι εσφαλμένες ή αποδειχθούν φρούδες ελπίδες, η κυβέρνηση έχει προνοήσει να μην βάλει όλα τα αυγά της μόνο στο καλάθι των κυρώσεων. Οι Ένοπλες Δυνάμεις κινητοποιήθηκαν πλήρως και από την πρώτη στιγμή της απότομης κλιμάκωσης της τουρκικής επιθετικότητας, λαμβάνοντας και διατηρώντας για μακρύ χρονικό διάστημα καίριες θέσεις, σε όλα τα θέατρα των επιχειρήσεων. Παράλληλα, το σχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού για το 2021 προβλέπει μία θεαματική αύξηση των εξοπλιστικών δαπανών (από 530 εκατομμύρια ευρώ ανά έτος σε 2,5 δισεκατομμύρια), ενώ το πρόγραμμα αμυντικών επενδύσεων που ο Πρωθυπουργός παρουσίασε στη Θεσσαλονίκη είναι μία σημαντική ένεση ισχύος για τις Ένοπλες Δυνάμεις μας.
Οι ανωτέρω επισημάνσεις συνηγορούν στο γενικότερο συμπέρασμα ότι η διπλωματία των κυρώσεων που η κυβέρνηση ασκεί δεν είναι ούτε πυροτέχνημα ούτε βολή στα τυφλά, αλλά μία σταθμισμένη προσπάθεια να αυξηθεί –στο πλαίσιο μίας ευρύτερης αποτρεπτικής στρατηγικής– όσο το δυνατόν περισσότερο το κόστος που η Τουρκία καλείται να καταβάλει λόγω της παράνομης και επιθετικής της συμπεριφοράς. Αυτό που χρειάζεται τώρα είναι υπομονή και επιμονή, καθώς η ιστορία και τα δεδομένα δείχνουν ότι ο δρόμος για τη διαμόρφωση διεθνών συνασπισμών και καθεστώτων κυρώσεων είναι συνήθως ανηφορικός.
*Βουλευτής Λακωνίας της ΝΔ, Πρόεδρος της Ειδικής Διαρκούς Επιτροπής Εξοπλιστικών Προγραμμάτων και Συμβάσεων της Βουλής και π. Υφυπουργός Εθνικής Άμυνας
