ΤΟΝ ΘΑΝΑΤΟ της ελπίδας, για τις ελληνικές τουριστικές επιχειρήσεις, φέρνουν τα νέα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, σύμφωνα με τα οποία ακόμα και τον Ιούνιο οι εισπράξεις γκρεμίστηκαν 97,5%, ενώ οι αφίξεις τουριστών παρουσίασαν μείωση κατά 93,8%.
Νούμερα απόγνωσης για τις επιχειρήσεις του κλάδου. Δυστυχώς, οι υφεσιακές πιέσεις της πανδημίας και η έλλειψη μέτρων από την πολιτεία, ικανών να δημιουργήσουν ανάχωμα απέναντι στην κάθετη πτώση της ζήτησης, βγάζουν εκτός κάδρου τα σενάρια για εισπράξεις 25% του περσινού τζίρου, ενώ επαναφέρουν τις εκτιμήσεις για μπαράζ λουκέτων στην αγορά το Φθινόπωρο, που αναπόφευκτα θα ενισχύσει την αναμενόμενη αύξηση της ανεργίας. Με τα χειρότερα σενάρια, να έρχονται όλο και πιο κοντά, η κυβέρνηση ετοιμάζει νέο πλέγμα μέτρων, κάποια να ανακοινωθούν τις επόμενες ημέρες και κάποια για το καλάθι του πρωθυπουργού στο διεθνές οικονομικο-πολιτικό φόρουμ της Θεσσαλονίκης. Δυστυχώς όμως όπως επισημαίνει και ομάδα αναλυτών του Economist οι οικονομικοί δείκτες της χώρας είχαν μπει σε καθοδική τροχιά πριν την εμφάνιση του κορωνοϊού, με την οικονομία της χώρας μας να δέχεται ακόμη μεγαλύτερο χτύπημα από τα περιοριστικά μέτρα. Σύμφωνα με τα νέα στοιχεία, οι πληγές της αγοράς είναι πλέον τόσο μεγάλες που δεν υπάρχουν οι δυνατότητες να καλυφθούν… Οι επιπτώσεις, όπως η μεγάλη έλλειψη ρευστότητας, από τα έσοδα του τουρισμού που δεν ήρθαν ποτέ, θα φανούν περισσότερο από τον Σεπτέμβριο…
Κατέρρευσαν οι εισπράξεις
Συγκεκριμένα, οι εισπράξεις του Ιουνίου 2020 έφτασαν μόλις στα 64,3 εκατ. ευρώ, από 2,55 δισ. ευρώ πέρυσι, ενδεικτικό της ζημιάς στην οικονομία. Στην εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση καταγράφηκε πτώση 93,8%. Συνολικά τα στοιχεία δείχνουν έλλειμμα 1,4 δισ. ευρώ στο ισοζύγιο συναλλαγών. Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, το πλεόνασμα του ταξιδιωτικού ισοζυγίου συρρικνώθηκε, καθώς οι αφίξεις μη κατοίκων ταξιδιωτών και οι σχετικές εισπράξεις παρουσίασαν μείωση κατά 93,8% και 97,5% αντίστοιχα. Παράλληλα, μείωση κατά 81,3% σημείωσαν και οι αντίστοιχες πληρωμές. Μείωση κατά 39,7% καταγράφηκε στο ισοζύγιο μεταφορών, λόγω της επιδείνωσης των ισοζυγίων των θαλάσσιων και των αεροπορικών μεταφορών. Οι αναλυτές κάνουν λόγο για εξέλιξη που οφείλεται κυρίως στην επιδείνωση του ταξιδιωτικού ισοζυγίου και κατά συνέπεια του ισοζυγίου υπηρεσιών, η οποία αντισταθμίστηκε μερικώς από τη βελτίωση του ισοζυγίου αγαθών, καθώς οι εισαγωγές αγαθών μειώθηκαν περισσότερο από ό,τι οι αντίστοιχες εξαγωγές. Πάντως, τα ισοζύγια πρωτογενών και δευτερογενών εισοδημάτων δεν παρουσίασαν μεγάλες μεταβολές. Το α΄ εξάμηνο του 2020, το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών διαμορφώθηκε σε 7,0 δισεκ. ευρώ, αυξημένο κατά 2,9 δισεκ. ευρώ σε σχέση με εκείνο της ίδιας περιόδου του 2019, καθώς η επιδείνωση των ισοζυγίων υπηρεσιών και δευτερογενών εισοδημάτων υπεραντιστάθμισε τη βελτίωση των ισοζυγίων αγαθών και πρωτογενών εισοδημάτων.
Μείωση εισαγωγών
Το έλλειμμα του ισοζυγίου αγαθών περιορίστηκε, καθώς οι εισαγωγές μειώθηκαν με ταχύτερο ρυθμό από ότι οι εξαγωγές. Οι εξελίξεις των εξαγωγών και εισαγωγών αντανακλούν σε μεγάλο βαθμό τις εξελίξεις των εξαγωγών και εισαγωγών καυσίμων αντίστοιχα, όπως προαναφέρθηκε. Οι εξαγωγές αγαθών χωρίς καύσιμα μειώθηκαν κατά 3,9% σε τρέχουσες τιμές (-3,4% σε σταθερές τιμές), ενώ οι αντίστοιχες εισαγωγές μειώθηκαν κατά 10,1% (-9,5% σε σταθερές τιμές). Το πλεόνασμα του ισοζυγίου υπηρεσιών διαμορφώθηκε σε 2,2 δισεκ. ευρώ, δηλαδή λιγότερο από το 1/3 εκείνου του α΄ εξαμήνου του 2019, λόγω της επιδείνωσης όλων των επιμέρους ισοζυγίων και κυρίως του ταξιδιωτικού. Οι αφίξεις μη κατοίκων ταξιδιωτών και οι σχετικές εισπράξεις παρουσίασαν μείωση κατά 76,9% και 87,5% αντίστοιχα. Όσον αφορά το ισοζύγιο μεταφορών, το πλεόνασμά του περιορίστηκε κατά 23,6%. Παράλληλα, επισημαίνεται ότι η επιδείνωση του ισοζυγίου δευτερογενών εισοδημάτων σε σχέση με το α΄ εξάμηνο του 2019 οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην καταβολή στο Ελληνικό Δημόσιο των αποδόσεων από τη διακράτηση ομολόγων (ANFA/SMP) τον Μάιο του 2019. Η σχετική καταβολή για το 2020 θα καταγραφεί στα στοιχεία του Ιουλίου 2020. Όμως όλα τα παραπάνω είναι τα νέα χτυπήματα στην Οικονομία. Το μεγάλο πρόβλημα είναι ότι η επιδείνωση φαίνεται να ξεκίνησε πριν καν μπει στη ζωή μας η πανδημία. Από τότε που ήταν μία είδηση από την μακρινή Κίνα και εδώ οι ειδικοί μας έλεγαν ότι δεν θα έρθει στην Ελλάδα, γιατί τα πρώτα στοιχεία έδειχναν χαμηλή μεταδοτικότητα (!) Τώρα, ομάδα αναλυτών του Economist επισημαίνει σε κείμενό της ότι οι οικονομικοί δείκτες της χώρας είχαν αρχίσει να υποχωρούν ακόμα και πριν την εμφάνιση του κορωνοϊού.
Καταστροφή
Συγκεκριμένα, η Economist Intelligence Unit που αποτελεί την ομάδα έρευνας και ανάλυσης του «The Economist», παραθέτει στοιχεία τα οποία «απαντούν» στα κυβερνητικά στελέχη που υποστηρίζουν ότι η Οικονομία πήγαινε καλά και ότι για όλα φταίει ο κορωνοϊός, υπογραμμίζοντας ότι η καταστροφή είχε ήδη αρχίσει πριν από την Covid-19. Σε κείμενο που αναρτήθηκε στις 11 Αυγούστου, σημειώνεται μεταξύ άλλων ότι η ελληνική οικονομία βρισκόταν ήδη σε τεχνική ύφεση όταν εμφανίστηκε ο κορωνοϊός, αλλά τα περιοριστικά μέτρα και ο καταστροφικός αντίκτυπος της υπάρχουσας κατάστασης στον τουρισμό, απέφεραν ένα ακόμη πιο βαρύ χτύπημα στην οικονομία της χώρας». Στο ίδιο κείμενο αναφέρεται ότι «η εξάρτηση της Ελλάδας από τον τουρισμό σημαίνει ότι πιθανότατα θα παρουσιαστεί συρρίκνωση στο ΑΕΠ, χειρότερη από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο την τρέχουσα περίοδο. Ο τουρισμός αναμένεται να «υποφέρει» και την επόμενη χρονιά, εκτός εάν βγει στην αγορά ένα αποτελεσματικό εμβόλιο στο πρώτο μισό του 2021». Στη συνέχεια, τονίζεται ότι αναμένεται μερική ανάκαμψη της οικονομίας στο δεύτερο μισό του τρέχοντος έτους, αλλά η πιθανότητα επιβολής νέων μέτρων για την προστασία της δημόσιας υγείας αυτόματα οδηγεί σε μία αδύναμη και ανισομερή ανάκαμψη στους επόμενους μήνες. Βοήθεια δεν περιμένουμε ούτε από την προσέλκυση νέων επενδύσεων, καθώς τον Ιούνιο του 2020, στην κατηγορία των άμεσων επενδύσεων οι υποχρεώσεις των κατοίκων έναντι του εξωτερικού (άμεσες επενδύσεις μη κατοίκων στην Ελλάδα) αυξήθηκαν κατά 356 εκατ. ευρώ και οι απαιτήσεις των κατοίκων έναντι του εξωτερικού αυξήθηκαν κατά 120 εκατ. ευρώ, χωρίς να καταγραφούν αξιόλογες συναλλαγές.
Επενδύσεις χαρτοφυλακίου
Στις επενδύσεις χαρτοφυλακίου, η αύξηση των απαιτήσεων έναντι του εξωτερικού οφείλεται κυρίως στην αύξηση (κατά 4,9 δισ. ευρώ) των τοποθετήσεων κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του εξωτερικού. Η μείωση των υποχρεώσεων των κατοίκων έναντι του εξωτερικού οφείλεται κυρίως στη μείωση (κατά 483 εκατ. ευρώ) των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του Ελληνικού Δημοσίου. Στην κατηγορία των άμεσων επενδύσεων το α΄ εξάμηνο του 2020, οι υποχρεώσεις των κατοίκων έναντι του εξωτερικού (που αντιστοιχούν σε άμεσες επενδύσεις μη κατοίκων στην Ελλάδα) αυξήθηκαν κατά 1,6 δισ. ευρώ. Στις επενδύσεις χαρτοφυλακίου, η αύξηση των απαιτήσεων των κατοίκων έναντι του εξωτερικού οφείλεται κυρίως στην αύξηση (κατά 19,6 δισ. ευρώ) των τοποθετήσεων κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του εξωτερικού. Η μείωση των υποχρεώσεών τους έναντι του εξωτερικού οφείλεται κυρίως στη μείωση (κατά 7,9 δισ. ευρώ) των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του Ελληνικού Δημοσίου. Τέλος, σύμφωνα με τα στοιχεία Ιουνίου της ΤτΕ, τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της χώρας διαμορφώθηκαν σε 8,9 δισ. ευρώ, έναντι 6,7 δισ. ευρώ στο τέλος Ιουνίου του 2019.
