Τα καλά μαντάτα από τις Βρυξέλλες είναι πως το σχέδιο της Κομισιόν για το Ταμείο Ανάκαμψης ανεβάζει το συνολικό ύψος της οικονομικής ένεσης στα 750 δις ευρώ, όπου τα 500 δις εξ αυτών θα είναι απ’ ευθείας επιχορηγήσεις και τα 250 δις δάνεια. Το σημαντικότερο όλων είναι πως η Ελλάδα θα είναι από τις πλέον κερδισμένες χώρες σχετικά με την άντληση κονδυλίων και αυτό διότι η Αθήνα θα μπορεί να πάρει 22,5 δις ευρώ σε δωρεάν επιδοτήσεις και άλλα 9,5 δις σε δάνεια – ποσά, που αντιστοιχούν στο 12% του ΑΕΠ της χώρας ή σε ένα ολόκληρο πακέτο ΕΣΠΑ.
Εξάλλου, το ένα πέμπτο, του ποσού που εισηγείται για επιχορηγήσεις η Κομισιόν θα το καρπωθούν η Ιταλία με την Ελλάδα – οι οποίες μαζί με την Ισπανία αποδεικνύονται και οι χώρες που πλήττονται πιο σκληρά από την οικονομική κρίση της πανδημίας. Πέραν των δύο μεγάλων οικονομιών του Νότου, μόνον άλλες τρεις χώρες της ΕΕ προβλέπεται να πάρουν μεγαλύτερα ποσά από την Ελλάδα σε επιδοτήσεις. Η Γερμανίαμ η Γαλλία και η Πολωνία. Σε ό,τι αφορά όμως ειδικά τη Γερμανία το ποσό των επιχορηγήσεων που της αναλογεί, τα 28 δις ευρώ, θα είναι πολύ μικρότερο από τη συμμετοχή της στη χρηματοδότηση του πακέτου καθώς αυτή καθορίζεται με βάση τη συνεισφορά της στον κοινοτικό προϋπολογισμό.
Από την άλλη πλευρά, το κακό νέο είναι ότι η Ελλάδα είναι ίσως η χώρα που ήδη πληρώνει το υψηλότερο τίμημα από το lockdown της πανδημίας λόγω της υψηλής εξάρτησής της από τον τουρισμό, αλλά και του μεγάλου ποσοστού μικρών επιχειρήσεων που έχει. Σύμφωνα με την ανάλυση της Κομισιόν που συνοδεύει την πρόταση για το Ταμείο Ανάκαμψης η πτώση της τουριστικής δραστηριότητας στη χώρα μας στο δεύτερο τρίμηνο της χρονιάς θα είναι μεγαλύτερη από 70% σε σχέση με τα περσινά επίπεδα. Παράλληλα, τονίζεται ακόμη πως το πλήγμα από την κρίση της πανδημίας θα είναι αρκετά βαρέτερο για τις χώρες εκείνες που έχουν μεγάλο αριθμό μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων. Ως εκ τούτου, η Ελλάδα υφίσταται τις πιο σκληρές συνέπειες καθώς διαθέτει τις περισσότερες μικρομεσαίες επιχειρήσεις σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Επιπροσθέτως, ένα ακόμα αναμενόμενο κακό είναι πως η πρόταση της Κομισιόν δεν αποτελεί τελική απόφαση παρά μόνον την αφετηρία για τον συμβιβασμό στον οποίο θα καταλήξουν ο γαλλο-γερμανικός άξονας και οι τέσσερις «σκληροί» της ΕΕ, η Ολλανδία, η Αυστρία, η Δανία και η Σουηδία στα τέλη Ιουνίου. Οι τέσσερις αυτές χώρες εμμένουν στην απόφασή τους η βοήθεια να μη δοθεί με τη μορφή επιδοτήσεων αλλά με δάνεια μνημονιακού τύπου.
Κι εδώ υπεισέρχονται τα πλέον κρίσιμα ερωτήματα που αφορούν, από τη μία, την τελική αναλογία επιχορηγήσεων-δανείων που θα συμφωνηθούν και, από την άλλη το επίπεδο αιρεσιμότητας και πολιτικών δεσμεύσεων που θα συνοδεύει την απορρόφηση των επιδοτήσεων.
Με βάση τα μέχρι στιγμής δεδομένα, το «κλειδί» για τον συμβιβασμό βρίσκεται σε δύο υπό συζήτηση ρήτρες. Η πρώτη προβλέπει πως η πρόσβαση στα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης θα συνδέεται με «συνετές οικονομικές πολιτικές και διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις». Οι μεταρρυθμίσεις αυτές θα πρέπει να κινούνται στην κατεύθυνση των βασικών προτεραιοτήτων της ΕΕ, όπως είναι η πράσινη μετάβαση και ο ψηφιακός μετασχηματισμός. Η δεύτερη ρήτρα προβλέπει ότι η έγκριση της χρηματοδότησης θα απαιτεί ταυτόχρονα και την έγκριση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, το οποίο θα ζητά πρόσθετες δεσμεύσεις πως οι χρηματοδοτήσεις θα συνδέονται και με δημοσιονομικές πολιτικές οι οποίες θα ενισχύουν την ανθεκτικότητα των ευρωπαϊκών οικονομιών έναντι πιθανών μελλοντικών κρίσεων.
