Το ΝοΕμβριο του 2013 από τις σελίδες της Kontranews είχα παρουσιάσει τα αποτελέσματα ερευνητικής μου εργασίας, αναφορικά με την εκτίμηση του κόστους (ζημιάς) που η ελληνική οικονομία είχε υποστεί από την θύελλα της παρατεταμένης κρίσης της περιόδου 2008-2013. Μια οικονομική κρίση που δυστυχώς εντείνεται και σύμφωνα με το Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής (ΜΠΔΣ) 2016-2019, προβλέπεται να περατωθεί προς το τέλος του 2017. Το μέγεθος της ζημιάς που η εθνική μας οικονομία έχει υποστεί από την υφιστάμενη κρίση, εξαρτάται σε σημαντικό βαθμό από τη μέθοδο ανάλυσης που θα υιοθετήσει ο μελετητής ή η ερευνητική ομάδα. Ο υποφαινόμενος το Νοέμβριο του 2013 και με κριτήριο τη μεθοδολογία που είχα εφαρμόσει, οδηγήθηκα στο ποσοτικό συμπέρασμα ότι την περίοδο 2008-2013, η εξελισσόμενη οικονομική κρίση είχε ζημιώσει την ελληνική κοινωνία γύρω στα 840 δις ευρώ (€).
Κατά την διαδικασία υπολογισμού της συνολικής ζημιάς, η μεγάλη δυσκολία έγκειται στην ποσοτικοποίηση των απωλειών (ζημιών) που έχει υποστεί η ακίνητη και η κινητή περιουσία των νοικοκυριών, των επιχειρήσεων, των οργανισμών και του κράτους. Η ακίνητη περιουσία αντικατοπτρίζεται στο πάγιο κεφάλαιο υπό την οποιαδήποτε υλική μορφή, όπως κτήρια, κατοικίες, οικόπεδα, αγροτεμάχια, υποδομές (λιμάνια, αεροδρόμια, μαρίνες, αποθηκευτικοί χώροι, κ.ά.), μηχανολογικός εξοπλισμός επιχειρήσεων, κ.λπ. Από την άλλη μεριά, η κινητή περιουσία περιλαμβάνει οτιδήποτε απεικονίζεται σε ρευστά περιουσιακά στοιχεία, όπως καταθέσεις χρηματικών πόρων στις τράπεζες, κρατικά ομόλογα, έντοκα γραμμάτια του ελληνικού δημοσίου, ομολογίες επιχειρήσεων, μετοχές, μερίδια αμοιβαίων κεφαλαίων, κ.λπ. Λόγω της πολυπλοκότητας του υπό διερεύνηση θέματος, εμφανές είναι ότι ο προσδιορισμός της συνολικής ζημιάς, που η ελληνική κοινωνία έχει υποστεί κατά την περίοδο 2008-2015 μόνο κατά προσέγγιση μπορεί να επιτευχθεί.
Με το ακόλουθο παράδειγμα θα γίνει αντιληπτός ο μεγάλος βαθμός δυσκολίας υπολογισμού του χρηματικού κόστους, που η χώρα μας έχει υποστεί λόγω της συνεχιζόμενης οικονομικής κρίσης. Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ στη χώρα υπάρχουν σήμερα περίπου 6.500.000 κατοικίες, δηλαδή διαμερίσματα πολυκατοικιών, μονοκατοικίες, κ.λπ.
Αν υποτεθεί ότι το 2010 η μέση εμπορική αξία ανά κατοικία ήταν 200.000 €, προκύπτει ότι η συνολική εμπορική αξία όλων των κατοικιών εκτιμάτο την περίοδο εκείνη σε 1,3 τρις € (6.500.000×200.000=1.300.000.000.000 δις ή 1,3 τρις €). Έστω ότι την μνημονιακή περίοδο 2010-2015, η μέση εμπορική αξία ανά κατοικία μειώθηκε -40%, εκτίμηση που μάλλον συντηρητική θεωρείται. Στην περίπτωση αυτή, η συνολική εμπορική αξία των 6.500.000 κατοικιών προσδιορίζεται σήμερα σε 780.000.000.000 €. Άρα την περίοδο 2010-2015, η συνολική ζημιά που έχουν υποστεί οι πολίτες μόνο από την συρρίκνωση της εμπορικής αξίας των σπιτιών τους εκτιμάται σε 520 δις € (1.300.000.000.000-780.000.000.000=520.000.000.000).
Αν στους υπολογισμούς μας ληφθούν υπόψη όλες οι κατηγορίες παγίων (κτίρια, οικόπεδα, χωράφια, λιμάνια, αεροδρόμια, κ.ά.), συνάγεται ότι την μνημονιακή περίοδο 2010-2015, το συνολικό κόστος μόνο από την απαξίωση των παγίων περιουσιακών στοιχείων των πολιτών, των επιχειρήσεων και του κράτους ίσως υπερβαίνει το 1,5 τρις ευρώ. Αρκεί να αναφερθεί ότι με βάση τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ υπάρχουν σήμερα στη χώρα μας 4.200.000 κτήρια. Αν στους υπολογισμούς μας συμπεριληφθεί και η πλευρά της κινητής περιουσίας, με μαθηματική βεβαιότητα συνάγεται ότι το συνολικό κόστος (συνολική ζημιά) που την περίοδο 2008-2015 υπέστη η χώρα μας, σίγουρα υπερβαίνει τα 2 τρις ευρώ.
Μια κοινωνική ζημία, που αμφίβολο είναι αν και πότε θα αναπληρωθεί με την δημιουργία νέου πλούτου, ώστε να γυρίσουμε στην αφετηρία του 2008. Ίσως απαιτηθούν 30, 40 ή 50 χρόνια, για να επιστρέψουμε στα επίπεδα κοινωνικής ευημερίας του 2008.
