Προσφυγικό: Το θέμα είναι η Ευρώπη, όχι η Τουρκία

Γράφει ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΕΛΙΓΓΩΝΗΣ 

Αν το προσφυγικό δεν πίεζε τόσο πολύ την χώρα, τις τοπικές κοινωνίες, αλλά και το δημόσιο αίσθημα, τότε θα μπορούσε κανείς ακόμη και να «σπάσει πλάκα» με το πώς η ΝΔ «λούζεται» τις προεκλογικές της εξαγγελίες, τις έωλες υποσχέσεις και την ανέξοδη κριτική της, τώρα που συγκρούεται, ως κυβέρνηση πια, με έναν σκληρό γδούπο, με την πραγματικότητα.

Ομως, είπαμε: το προσφυγικό είναι θέμα σοβαρό και, προφανώς, δεν προσφέρεται για πλάκα. Ούτε, βεβαίως, για μικροκομματικές αντιπαραθέσεις και εντάσεις. 

Η κυβέρνηση βρίσκεται ήδη σε κατάσταση συναγερμού, τα ΜΜΕ μιλούν -και σωστά- για κατάσταση που θυμίζει το 2015 και οι προσφυγικές-μεταναστευτικές ροές στα νησιά όντως έχουν αυξηθεί. Είναι ο καλός καιρός; Είναι η προσπάθεια του Ερντογάν να παίξει με την υπομονή και να δοκιμάσει τα όρια της κυβέρνησης Μητσοτάκη; Είναι αυτά και άλλα πολλά. Όμως, το βασικό είναι η απάντηση στο ερώτημα «και τώρα τί κάνουμε». 

Η κυβέρνηση ολοκλήρωσε χθες την μεταφορά 1.500 ευάλωτων ατόμων από την Λέσβο στην ενδοχώρα -έστω κι αν, η ΝΔ, ως αντιπολίτευση εμφανιζόταν να μην υπολογίζει την έννοια της «ευαλωτότητας». Όμως, το πρόβλημα δεν μπορεί να λυθεί με τέτοιου τύπου μεταφορές. Και, οπωσδήποτε, δεν είναι καθόλου καλός οιωνός ότι η κυβέρνηση για μία ακόμη φορά επιχειρεί να διαχειριστεί το προσφυγικό εγκλωβισμένη στην αντιπολιτευτική ρητορική της -που τώρα βρίσκει μπροστά της. 

Σημείο πρώτο: επειδή η ΝΔ κατηγορούσε την προηγούμενη κυβέρνηση ότι καθυστερεί να διαχωρίσει πρόσφυγες και μετανάστες, το ΚΥΣΕΑ (!) αποφασίσει να καταργήσει την δευτεροβάθμια επιτροπή προσφυγών, κόντρα στις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, αλλά και σε όλες τις προβλέψεις που αφορούν στα δικαιώματα του ανθρώπου. Με τον τρόπο αυτό, η διαδικασία θα γίνει ακόμη περισσότερο χρονοβόρα, αφού το βάρος των προσφυγών θα πέσει στα ήδη υπερφορτωμένα διοικητικά δικαστήρια. 

Επίσης, πολλά «γαλάζια» στελέχη παραμένουν «κολλημένα» στην ρητορική του «φρουρίου» και της φύλαξης των θαλασσίων συνόρων, παρότι σιγά σιγά στην κυβέρνηση αρχίζουν να καταλαβαίνουν ότι αυτό είναι πιο δύσκολο απ’ όσο ακούγεται -αν, τουλάχιστον, δεν θες να πνίξεις ανθρώπους και να προκαλέσεις νέα «φαρμακονήσια». 

Και επίσης: από τις πρώτες κινήσεις της κυβέρνησης φαίνεται ότι στις προτεραιότητες του Μεγάρου Μαξίμου «περισσεύει» η προσοχή προς την Τουρκία, αλλά απουσιάζει η Ευρώπη. Όμως, αυτό είναι που διαμορφώνει συνθήκες αδιεξόδου. Γιατί, όπως εύστοχα παρατήρησε χθες και ο Δημήτρης Βίτσας, που εκλήθη επί μακρόν να διαχειριστεί αυτή την «καυτή πατάτα», το πρόβλημα είναι στον Βορρά. Το πρόβλημα είναι στα κλειστά σύνορα, αλλά και στην στάση αδιαφορίας πολλών ευρωπαϊκών κρατών. Το πόσο μπορεί κάποιος να «δεσμεύσει» την Τουρκία να μην παίζει με τη φωτιά του προσφυγικού έχει όρια. Τα περιθώρια, όμως, διαπραγμάτευσης, στην Ευρώπη για μία νέα πολιτική περί το προσφυγικό είναι μεγάλα. Εκτός κι αν ο κ. Μητσοτάκης ακολουθήσει το ίδιο διαπραγματευτικό «μοντέλο» με τη μείωση των πρωτογενών πλεονασμάτων. Εκτός, δηλαδή κι αν πάει πάσο.