Με τους εισηγητές των κομμάτων ξεκίνησε στην Ολομέλεια της Βουλής το νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης με τα «μέτρα για την προώθηση των θεσμών της αναδοχής και υιοθεσίας».
Η συζήτηση θα ολοκληρωθεί αύριο με την ψήφιση του ν/σ, ενώ το πολιτικό ενδιαφέρον εστιάζεται στο άρθρο 8, που δίνει τη δυνατότητα αναδοχής σε ομόφυλα ζευγάρια που έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης, καθώς βουλευτές τόσο της συγκυβέρνησης όσο και της αντιπολίτευσης έχουν διαφοροποιηθεί από την επίσημη γραμμή των κομμάτων τους.
Κατά την ψηφοφορία επί της αρχής την περασμένη εβδομάδα, υπέρ τάχθηκαν ΣΥΡΙΖΑ, ΑΝΕΛ και Ποτάμι. Η ΝΔ, η ΔΗΣΥ και η Ένωση Κεντρώων εξέφρασαν επιφυλάξεις, ενώ το ΚΚΕ δήλωσε «παρών» και η Χρυσή Αυγή καταψήφισε.
Στο επίκεντρο της αντιπαράθεσης, βρέθηκε για μια ακόμη φορά το επίμαχο άρθρο 8, που δίνει τη δυνατότητα αναδοχής σε ομόφυλα ζευγάρια που έχουν υπογράψει σύμφωνο συμβίωσης, με τους κυβερνητικούς βουλευτές να υπεραμύνονται της σχετικής διάταξης και να κάνουν λόγο για προοδευτικό πρόσημο.
Οι καινοτομίες και τα πλεονεκτήματα του σχεδίου νόμου
Όπως έχουμε τονίσει και σε προηγούμενα δημοσιεύματα, νόμος για την υιοθεσία και την αναδοχή επιταχύνει εξαιρετικά τις σχετικές διαδικασίες και μειώνει δραστικά τον χρόνο αναμονής που έφτανε στα έξι χρόνια, δημιουργώντας μεγάλα δράματα και αδιέξοδα. Σήμερα θα απαιτούνται 8-12 μήνες. Παράλληλα, ισχυροποιεί επιστημονικά και θεσμικά όλη τη διαδικασία υπέρ του συμφέροντος του παιδιού. Πώς επιτυγχάνονται αυτοί οι δύο στόχοι;
Ο πρώτος στόχος αφορά τη μείωση του χρόνου αναμονής
Το πρόβλημα είναι χρόνιο και προκύπτει από την ελλιπή στελέχωση των κοινωνικών υπηρεσιών και την μεγάλη καθυστέρηση στην διενέργεια και ολοκλήρωση 2 κοινωνικών ερευνών: της 1ης σχετικά με την καταλληλότητα του υποψήφιου ζεύγους για να γίνουν ανάδοχοι ή θετοί γονείς και της 2ης σχετικά με την κοινωνική έρευνα εάν το συγκεκριμένο ζευγάρι είναι κατάλληλο για το συγκεκριμένο παιδί που έχει επιλέξει.
Αυτές οι δύο έρευνες του νόμου μπορούν να ανατίθενται και σε άλλες κοινωνικές υπηρεσίες π.χ. στους δήμους, αλλά και σε πιστοποιημένους κοινωνικούς λειτουργούς που θα πιστοποιεί ο Σ.Κ.Λ.Ε. (Σύνδεσμος Κοινωνικών Λειτουργών Ελλάδος).
Η Βουλή με νόμο της κατέστησε τον Σύνδεσμο Κοινωνικών Λειτουργών Ελλάδος (ΣΚΛΕ) ΝΠΔΔ, δηλαδή ανώτατη αρχή απόδοσης άδειας άσκησης επαγγέλματος και πειθαρχικού ελέγχου (Νόμος 4357/16). Ο ΣΚΛΕ επίσης με αδιάβλητες εξετάσεις θα δημιουργήσει σώμα πιστοποιημένωνκοινωνικών λειτουργών που θα αναλαμβάνουν το έργο των κοινωνικών ερευνών-εκθέσεων που απαιτούνται για την διαδικασία της αναδοχής-υιοθεσίας όταν οι υφιστάμενοι στα ιδρύματα ή στις περιφέρειες δεν επαρκούν. Οι χρόνοι εκπόνησης των εκθέσεων ορίζονται με σαφήνεια σε 3 μήνες.
Ο δεύτερος στόχος: θεσμική και επιστημονική κατοχύρωση της ψηφιοποιημένης διαδικασίας
Η διαδικασία που απαιτείται πλέον είναι σαφής και ψηφιακή και καταλήγει σε 3 ηλεκτρονικά μητρώα που τηρούνται στην ΗΔΙΚΑ και τα διαχειρίζεται το ΕΚΚΑ: μητρώο ανηλίκων, μητρώο υποψήφιων αναδόχων και θετών γονέων, μητρώο εγκεκριμένων αναδόχων και υιοθεσιών.
Με αυτό τον τρόπο, το κράτος γνωρίζει τον ακριβή αριθμό παιδιών που υπάρχουν στα ιδρύματα ή δίδεται για αναδοχή και υιοθεσία και τον ακριβή αριθμό υποψήφιων γονέων.
Η διαδικασία για την ολοκλήρωσή της απαιτεί 3 δικλείδες ασφαλείας, 2 κοινωνικούς ελέγχους και την επιτυχή παρακολούθηση ενός επιμορφωτικού προγράμματος.
Συστήνεται επίσης κεντρικό όργανο για την παιδική προστασία: το Εθνικό Συμβούλιο Αναδοχής και Υιοθεσίας (Ε.Σ.ΑΝ.Υ.), το οποίο θα παρέχει συμβουλευτική υποστήριξη στους φορείς παιδικής προστασίας, θα επιλύσει τα όποια προβλήματα ερμηνείας του νόμου και θα επιβλέπει πανελλαδικά την εφαρμογή των θεσμών της αναδοχής και υιοθεσίας.
Η συζήτηση περί του συμφώνου συμβίωσης
-
Με το σχέδιο νόμου δεν δίδεται η δυνατότητα σε ζευγάρια του συμφώνου συμβίωσης να υιοθετήσουν, διότι η υιοθεσία διέπεται από τον αστικό κώδικα και αφορά έγγαμα ζευγάρια και μόνο.
-
Η συζήτηση που προκάλεσε συντηρητικές και ομοφοβικές αντιδράσεις αφορά την αναδοχή. Η αναδοχή είναι διαφορετική πράξη από την υιοθεσία. Κατά την υιοθεσία ο θετός γονιός αντικαθιστά τον φυσικό γονέα πλήρως, δηλαδή στις υποχρεώσεις και στα δικαιώματα. Στην αναδοχή, ο ανάδοχος γονιός συνυπάρχει με τον φυσικό γονιό και μάλιστα έχει υποχρέωση να συνεργάζεται μαζί του. Το παιδί δεν ξεκόβεται από το φυσικό γονιό.
-
Ακόμα μία θετική αλλαγή είναι η επαγγελματική αναδοχή: Γίνεται ώστε να βρουν μια οικογένεια πιο γρήγορα τα παιδιά με αναπηρία και να μην εισάγονται στα ιδρύματα τα παιδιά που εγκαταλείπονται στα μαιευτήρια.
Αυτό τόνισε χαρακτηριστικά η υπουργός Κοινωνικής Αλληλεγγύης Θεανώ Φωτίου, υπεραμυνόμενη πρόσφατα στην Επιτροπή Κοινωνικών Υποθέσεων της Βουλής, του άρθρου 8 που προβλέπει την δυνατότητα αναδοχής ανήλικων παιδιών από ομόφυλα ζευγάρια, δηλώνοντας ανοιχτή σε προτεινόμενες αλλαγές.
«Πόσα ομόφυλα ζευγάρια θα τρέξουν για αναδοχή; Θα εξαιρέσουμε τα χιλιάδες ετερόφυλα ζευγάρια και θα καταδικάσουμε τα ανήλικα παιδιά; Ο νόμος διασφαλίζει τα πάντα με τρεις επιστημονικούς ελέγχους. Γι’ αυτούς που μιλούν για τα πρότυπα της οικογένειας το παιδί θα βλέπει ως πρότυπο τη φυσική του οικογένεια. Γιατί όχι μόνο δεν ξεκόβει από αυτήν, αλλά μπορεί να επιστρέψει αμέσως αν διαπιστωθεί από τις αρμόδιες υπηρεσίες που θα παρακολουθούν για 2-3 χρόνια την πορεία της αναδοχής και τη συμπεριφορά της ανάδοχης οικογένειας. Ο κοινωνικός λειτουργός θα κάνει έρευνα για την καταλληλότητα του υποψήφιου ανάδοχου. Δεν κρίνεται ο σεξουαλικός προσανατολισμός, αλλά η καταλληλότητα του γονιού» υπογράμμισε η κ. Φωτίου, απαντώντας τόσο στις επικρίσεις που δέχθηκε από την αντιπολίτευση όσο και στις ενστάσεις που εκφράζουν βουλευτές της συγκυβέρνησης επί της επίμαχης διάταξης.
