Σταθάκης: “Κλειδί” για την Ελλάδα η απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας
Πετρέλαιο και φυσικό αέριο, έχουν ανατρέψει τις γεωπολιτικές ισορροπίες στην παγκόσμια Οικονομία, μία αλλαγή που κρύβει μεγάλες ευκαιρίες για τα κράτη πλούσια σε φυσικούς πόρους, αλλά και σημαντικούς κινδύνους στην γεωπολιτική σκακιέρα. Στην ενότητα 36, του Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών, ειδικοί στον τομέα της Ενέργειας, ανέλυσαν τις δραματικές αλλαγές που πέρασαν και διατύπωσαν εξαιρετικά ενδιαφέρουσες εκτιμήσεις, για το τι μας περιμένει, στην επόμενη στροφή αυτής της πολυδαίδαλης διαδρομής.
Μεγάλες αλλαγές συντελούνται και στην “γειτονιά” της Ελλάδας, με νέους αγωγούς να επιταχύνουν την διαδρομή του φυσικού αερίου, τις ΑΠΕ να αυξάνουν το μερίδιό τους και κράτη όπως η χώρα μας, η Κύπρος, η Αίγυπτος, η Τουρκία και το Ισραήλ, να εξερευνούν τις δυνατότητες για μεγαλύτερο μερίδιο στην αναπτυσσόμενη αγορά. Στην στρογγυλή τράπεζα του Οικονομικού Φόρουμ, ο Δημήτρης Μπετσέφ, Συνεργάτης, Κέντρο Σλαβικών, Ευρασιατικών & Ανατολικών Ευρωπαϊκών Σπουδών, Πανεπιστήμιο Βόρειας Καρολίνας, ΗΠΑ, ο Defne Arslan, Εκτελεστικός Διευθυντής, Ατλαντικό Συμβούλιο Τουρκίας, ο Mahmood Khaghani, σύμβουλος, στο ενεργειακό δίκτυο της Κασπίας, του Ιράν, ο John Roberts, Ειδικός Ενεργειακής Ασφάλειας, Methinks Ltd., Συμβούλιο του Ατλαντικού, ΗΠΑ και ο Erol User, Πρόεδρος & Διευθύνων Σύμβουλος, User Danismanlik, Τουρκία, ξετύλιξαν το πολύπλοκο θέμα για το κοινό.
Ο υπουργός Ενέργειας και περιβάλλοντος, Γιώργος Σταθάκης που έκανε και την εισαγωγική τοποθέτηση στη συζήτηση, τόνισε ότι τα θέματα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, της εξοικονόμησης ενέργειας, της απελευθέρωσης της ενεργειακής αγοράς, της ενεργειακής φτώχειας, της διαφοροποίησης των ενεργειακών πηγών, των ερευνών υδρογονανθράκων, και του ζητήματος της ηλεκτροδότησης των νησιών απασχολούν τους κυβερνητικούς σχεδιασμούς. Όπως ανέφερε,”η Ελλάδα τα πηγαίνει πολύ καλά όσον αφορά τη διείσδυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, με τη χώρα να παράγει το 29% της ενέργειας που καταναλώνει από ΑΠΕ και στόχος είναι αυτό το ποσοστό να ανέλθει στο 50%”. Από την άλλη πλευρά, “δεν τα πάμε πολύ καλά στην εξοικονόμηση ενέργειας, ζήτημα που αναμένεται να αντιμετωπιστεί βάσει του ενεργειακού πλάνου που ετοιμάζει το υπουργείο”.
“Η απειλή μίας μειούμενης παραγωγής ενέργειας συνδυαζόμενη με την άνοδο του ανταγωνισμού ή των ενεργειακών αποθεμάτων, έχει κάνει την Ενέργεια ένα από τα βασικά θέματα δράσης στους γεωπολιτικούς σχεδιασμούς”, ανέφερε ο κ. User, προσθέτοντας ότι “Μετά την εποχή του “ψυχρού πολέμου”, με την άνοδο νέων βιομηχανοποιημένων καπιταλιστικών κρατών, όπως η Κίνα και η Ινδία, έχει αναδυθεί μία πολύπολική ενεργειακή πολιτική”. Όπως εξήγησε, “μέσα σε αυτή τη νέα πραγματικότητα, Κίνα και Ινδία, έχουν γίνει οι μεγαλύτεροι καταναλωτές ενέργειας, των ενεργειακών αποθεμάτων της Ευρασίας. Σε αυτό έγκειται και η ένταση του παγκόσμιου ανταγωνισμού στην παγκόσμια αγορά Ενέργειας, που οδήγησε σε μείωση της συμμετοχής των ΗΠΑ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ακόμα περισσότερο, αυτή η αλλαγή έχει δώσει την δυνατότητα σε χώρες με μεγάλα αποθέματα Ενέργειας, να γίνουν υπερδυνάμεις σε αυτή τη νέα τάξη πραγμάτων”.
Σε αυτό το πλαίσιο, επισήμανε ότι “η άνοδος της Ρωσίας και του Ιράν, είναι ένα καλό παράδειγμα της μετακίνησης προς μία νέα δυναμική στις γεωπολιτικές ισορροπίες με έμφαση στην Ενέργεια. Εκτός από τις περιφερειακές χώρες που χρησιμοποιούν τα ενεργειακά τους αποθέματα για να αποκτήσουν πλεονέκτημα ακόμα και πάνω στις παραδοσιακές υπερδυνάμεις. Ακόμα περισσότερο, οι νέες ισορροπίες έχουν δώσει μεγαλύτερο χώρο για μανούβρες, από τα κράτη που βρίσκονται στο επίκεντρο της ζήτησης και προσφοράς, πετρελαίου και αερίου”.
Εστιάζοντας στην περιοχή της ανατολικής μεσογείου, τόνισε ότι “σε αυτό το πλαίσιο, η Τουρκία, προσπαθεί να εκμεταλλευτεί τη νέα της θέση ως ενεργειακός διαμετακομιστής, σε αυτή τη νέα γεωπολιτική της Ενέργειας, για να εγγυηθεί την ασφάλεια της προσφοράς, ειδικά για το φυσικό αέριο, με την απόκτηση των δικαιωμάτων ανάληψης των κρατών διαμετακόμισης. Εκτός από αυτούς του λόγους, που βασίζονται στους πόρους, η θέση της ως ενεργειακός κόμβος, μπορεί να δώσει στην Τουρκία, στρατηγικό πλεονέκτημα, ώστε να κερδίσει πολιτική επιρροή στην Ευρώπη και την γύρω περιοχή”.
Όμως παρά το μεγάλο κέρδος που κρύβει η Ενέργεια για κράτη και επιχειρήσεις, δεν είναι χωρίς σημαντικούς κινδύνους. Ο κ. User, επισήμανε ότι “γνωρίζοντας ότι η παραγωγή Ενέργειας είναι πολύπλοκη και επηρεάζεται από παράγοντες όπως η παραγωγή, η νομοθεσία, η κατανάλωση και συμπεριφορά των καταναλωτών, πρέπει να ληφθούν υπόψη όταν γίνονται μελλοντικές προβλέψεις. Βέβαια, τα χαρακτηριστικά της συμπεριφοράς των κρατών δίνουν ενδείξεις για συγκεκριμένα αποτελέσματα. Οι προβλέψεις για τις αγορές Ενέργειας, χαρακτηρίζονται από αβεβαιότητα και απρόβλεπτες εξελίξεις, αλλά μπορούν να εκτιμηθούν μέσω της συμπεριφοριστικής Οικονομίας, χρησιμοποιώντας αναλύσεις γεωπολιτικών κινδύνων. (…)
Τέλος, ο έμπειρος επιχειρηματίας τόνισε ότι χωρίς επαρκή ανάλυση της αγοράς υπάρχει κίνδυνος η ευμεταβλητότητα να κοστίσει. Για αυτό, όπως είπε, χρειάζεται η συνδρομή των κυβερνήσεων και προσευχή. “Σε διαφορετική περίπτωση, ο σεβαστός Διευθύνων Σύμβουλος των ΕΛΠΕ, κ. Στεργιούλης και εμείς ως επενδυτές, θα μπορούσαμε να βρεθούμε σε μία καθοδική τροχιά όπως έγινε στην τελευταία μεγάλη πτώση των τιμών σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο. Οι επιχειρηματίες χρειάζονται δύο πράγματα,(…) πρώτα την κυβέρνηση και δεύτερον προσευχή”.
