Μιλώντας πιο σοβαρά για το ηλεκτρονικό χρήμα

Περί τίνος πρόκειται; Μια πολύ ευρύτερη χρήση των καρτών και γενικά του ηλεκτρονικού χρήματος στις καθημερινές και στις μεγαλύτερης αξίας συναλλαγές του μπορεί – αυτό έγινε αισθητό μέσα στο κλίμα των capital controls – να αποτελέσει αυτοματοποιημένη μέθοδο ελέγχου/περιστολής/καταπολέμησης της φοροδιαφυγής. Η εν λόγω μελέτη του ΙΟΒΕ ξεκίνησε πριν ένα χρόνο: οπότε, όταν “έπεσαν απο τον ουρανό” τα capital controls, βρέθηκε διαθέσιμο ένα θεόσταλτο πρωτογενές “υλικό πειράματος”!
Εκείνο που η μελέτη δείχνει, είναι πώς και σε ποια έκταση η χρήση του ηλεκτρονικού χρήματος – η οποία στην Ελλάδα είναι πολύ-πολύ πιο πίσω σε σχέση με κάθε, σχεδόν, Ευρωπαϊκή χώρα – βελτιώνει την απόδοση φορολογικά, πώς συνολικά βοηθά στην ανάσχεση της παραοικονομίας. Το επιχείρημα έχει πολλές φορές αναπτυχθεί, όμως περισσότερο θεωρητικά/ηθικολογικά: εδώ, τα στοιχεία του ΙΟΒΕ το στηρίζουν βήμα-βήμα. Αξιοποιεί άλλωστε η μελέτη ΙΟΒΕ και συγκριτικά στοιχεία απο χώρες όπου χρησιμοποιήθηκαν (α) κίνητρα, όπως εκπτώσεις από τον ΦΠΑ ή/και από τους φόρους εισοδήματος, (β) “τερτίπια”, όπως λοταρίες σε όσους πληρώνουν με κάρτες, (γ) απαγορεύσεις της χρήσης μετρητών για μεγαλύτερης αξίας συναλλαγές. Κάπως έτσι, στην Ν. Κορέα από 14,7% των συναλλαγών το 1999, βρέθηκε το 65% να καλύπτεται με κάρτες το 2010 – με τον ετήσιο ρυθμό εισπράξεων φόρου εισοδήματος να είναι 13,5% τον χρόνο (έναντι αύξησης του ΑΕΠ 6,5% ετησίως).
Ευτύχημα είναι που οι προτάσεις του ΙΟΒΕ για την Ελλάδα αποφεύγουν τον σκόπελο των κραυγών για μέτρα καταναγκασμού – είχαμε φθάσει να ακούγονται μέχρι και ακραίες προτάσεις για κατάργηση των μετρητών μέσα σε μια 5ετία, όταν ο … Διοικητής της Bundesbank Γιενς Βάϊντμαν έβαλε παρόμοια πρόταση στο ψυγείο, για την Γερμανία (!), θεωρώντας ότι ένας στόχος του να έρθουν οι συναλλαγές με ηλεκτρονικά μέσα απο 48% σε 52% θα ήταν ήδη επιτυχία…- και επικεντρώνονται σε κίνητρα. Κλιμακωτές εκπτώσεις 1%-5%-10% επί της αξίας συναλλαγών άμα χρησιμοποιείται κάρτα, (ανάλογα με το αν πρόκειται για “ασφαλείς” συναλλαγές, π.χ. σε σουπερμάρκετ, για μεσαίες, ή για “υψηλού κινδύνου” όπως σε ελεύθερους επαγγελματίες/επιτηδευματίες), διάδοση των POS/μηχανακίων για κάρτες στα μαγαζιά ΚΑΙ στις δημόσιες υπηρεσίες, μείωση του κόστους χρήσης POS λοταρίες – αντε και μια λελογισμένη απαγορευσούλα χρήσης μετρητών (=αποθάρρυνση).
Με τέτοια μέτρα, το ΙΟΒΕ θα προσδοκούσε πρόσθετα έσοδα 690 εκατ. ευρώ τον χρόνο, με μετριοπαθείς προβολές, ενώ 1,6 δις με πιο αισιόδοξο σενάριο. Διόλου ασήμαντο.