Η κρίση έδιωξε από τη χώρα 20.000 λαμπρούς επιστήμονες την πενταετία 2009 – 2014

Δεκαπλασιάστηκε το ποσοστό της «διαρροής» μυαλών σε σύγκριση το διάστημα 2000-2005

Απέραντη θλίψη αλλά και μεγάλο προβληματισμό προκαλούν οι τρομακτικές διαστάσεις που λαμβάνει το φαινόμενο της μαζικής φυγής των σπουδαιότερων ελληνικών μυαλών στο εξωτερικό εξαιτίας της κρίσης, η οποία ανάγκασε 20.000 λαμπρούς επιστήμονες να ξενιτευτούν μόνο την πενταετία 2009 – 2014.

Σοκ προκαλούν τα νέα στοιχεία για τη λεγόμενη «διαρροή» μυαλών (σ.σ. brain drain), που έδωσε στη δημοσιότητα  ο αναπληρωτής υπουργός Έρευνας και Καινοτομίας Κώστας Φωτάκης, κατά την διάρκεια της ομιλίας του στα εγκαίνια της 4ης έκθεσης μεταφοράς τεχνογνωσίας «Patras IQ», που πραγματοποιείται στο Παμπελοποννησιακό στάδιο της Πάτρας.

Όπως αποκάλυψε, την επίμαχη περίοδο το ποσοστό της μετανάστευσης επιστημόνων εκτινάχθηκε σε δυσθεώρητα ύψη, σπάζοντας κάθε αρνητικό ρεκόρ.

«Την πενταετία 2009 – 2014 μετανάστευσαν από τη χώρα μας 20.000 επιστήμονες. Σχεδόν δεκαπλασιάστηκε αυτό το ποσοστό, σε σύγκριση με το χρονικό διάστημα 2000 με 2005, όπου μετανάστευσαν από τη χώρα, περίπου 2.500 νέοι επιστήμονες», τόνισε ο κ. Φωτάκης.

Αναφερόμενος στις ενέργειες της κυβέρνησης για την στήριξη της έρευνας και της καινοτομίας, υπογράμμισε ότι «σε περιόδους κρίσης ο στόχος της κυβέρνησης, η οποία έχει μία άλλη αντίληψη περί έρευνας, οι δαπάνες αυξήθηκαν πολύ σημαντικά, αν συγκρίνουμε τα έτη 2014 και 2015».

Όπως εξήγησε «το 2015, που ήταν ένα δύσκολο έτος για την οικονομία, οι δαπάνες για την έρευνα αυξήθηκαν από 1,4 δις το 2014 σε 1,6 δις το 2015, δηλαδή κατά 200 εκατομμύρια ευρώ».

Στην συνέχεια ο αναπληρωτής υπουργός αναφέρθηκε στους βασικούς άξονες που συνδέονται με την ερευνητική πολιτική που έχει διαμορφωθεί.

Όπως εξήγησε, «ο πρώτος άξονας είναι ότι θεωρούμε πως η πολιτεία πρέπει να αποτελεί δημιουργό ευκαιριών για επιστημονική έρευνα και σταδιοδρομία σε ελκυστικούς θύλακες επιστημονικής ποιότητας» και πρόσθεσε: «Δεν αρκεί να έχουμε μονάχα θέσεις εργασίας για επιστήμονες, πρέπει να έχουμε και τα περιβάλλοντα εκείνα τα οποία εμπνέουν και είναι ελκυστικά για να κάνουμε δουλειά. Το δεύτερο είναι πως πιστεύουμε ότι η πολιτεία θα πρέπει να είναι υποστηρικτής και ρυθμιστής όλων εκείνων που αδυνατεί να κάνει ο ιδιωτικός τομέας, εξαιτίας του μεγάλου επιχειρηματικού κινδύνου. Το τρίτο είναι κάτι ιδιαίτερα σημαντικό την σημερινή εποχή. Η πολιτεία πρέπει να είναι και πρέπει να λειτουργεί ως εμπνευστής, να δημιουργεί εμβληματικές πρωτοβουλίες, ιδιαίτερα σε αναδυόμενους τομείς μεγάλης προστιθέμενης αξίας και να εμπνέει κυρίως τους νέους επιστήμονες, κάτι που το χρειαζόμαστε πάρα πολύ, στις συνθήκες κρίσης που ζούμε.»

Επίσης ο Κώστας Φωτάκης σημείωσε ότι «εφ΄ όσον αναφέρομαι στις συνθήκες κρίσης είναι ιδιαίτερα σημαντικό να τονίσω ότι όποιες πρωτοβουλίες αναλαμβάνουμε, πρέπει να αναλαμβάνουμε με όρους κατεπείγοντος, διότι δεν μπορούμε να περιμένουμε».

Σχετικά με την πρωτοβουλίες της κυβέρνησης στον τομέα της έρευνας, ο Κώστας Φωτάκης είπε ότι βασίζεται σε δύο στοιχεία και εξήγησε: «Το πρώτο είναι οι θεσμικές και νομοθετικές παρεμβάσεις που κάνουμε, όπως ο αναπτυξιακός νόμος, ο οποίος περιέχει στοιχεία που κυριολεκτικά στηρίζουν επιχειρήσεις, που μπορούν να χαρακτηριστούν καινοτόμες. Το δεύτερο στοιχείο, το οποίο θα πρέπει να έχει κάποιος για να κάνει πολιτική, είναι τα χρηματοδοτικά εργαλεία. Για πρώτη φορά μετά από περίπου από οκτώ χρόνια σε ορισμένες περιπτώσεις εγκρίθηκαν 1.000 νέες θέσεις τακτικού προσωπικού μελών ΔΕΠ για τα πανεπιστήμια και 100 νέες θέσεις τακτικού προσωπικού για τα εθνικά κέντρα».

Επίσης είπε ότι «το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων αυξήθηκε από 97 εκατομμύρια το 2014, σε 148 το 2016, δηλαδή μέσα σε έτη που έχουν μεγάλη δυσκολία και αυτό μας βάζει σημαντικές ευθύνες».

Μία ακόμη πηγή χρηματοδότησης, σύμφωνα με τον Κώστα Φωτάκη, «είναι το ΕΣΠΑ 2014 – 2020, το οποίο στηρίζει κατεξοχήν την εφαρμοσμένη έρευνα και η χρηματοδότηση είναι πολύ υψηλή, δηλαδή της τάξης του 1,2 δις και αναμένουμε στο τέλος της επταετίας να υπάρχουν, περίπου 9.000 θέσεις για νέους ερευνητές».