Αδιαμφισβητητο είναι ότι τη μνημονιακή περίοδο 2010-2016, οι συνταξιούχοι έχασαν τουλάχιστον το -50% των πραγματικών συνταξιοδοτικών τους απολαβών. Στην κυριολεξία οι ερπύστριες των μνημονίων ισοπέδωσαν την ευαίσθητη κοινωνική ομάδα των συνταξιούχων και ιδίως εκείνους που πέραν από μια κολοβή σύνταξη, δεν έχουν καμιά άλλη πηγή εισοδήματος για την κάλυψη των τρεχουσών τους αναγκών. Ωστόσο, το συνταξιοδοτικό ζήτημα έχει ορισμένες ανθρώπινες και τεχνοκρατικές πτυχές, τις οποίες με αντικειμενικότητα θα προσπαθήσουμε στη συνέχεια να διερευνήσουμε. Ο αδαής με τα στατιστικά στοιχεία πολίτης θα διερωτηθεί: Οι συντάξεις στην Ελλάδα είναι μικρές ή μεγάλες συγκριτικά με τις υπόλοιπες 27 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης; Σύμφωνα με τα στοιχεία του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, το 2015 η συνολική δαπάνη για συντάξεις ανήλθε σε 32 δις ευρώ (€) και αντιπροσώπευε το 18,3% του ΑΕΠ (Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν) της ελληνικής οικονομίας. Με κριτήριο τα στοιχεία της Eurostat, η συγκεκριμένη δαπάνη είναι εξαιρετικά υψηλή. Στο σύνολο των 28 κρατών μελών της ΕΕ, το 2015 ο λόγος δαπάνες συντάξεων/ΑΕΠ ήταν 12,6%, εμφανώς κατά πολύ χαμηλότερος σε σχέση με τη χώρα μας.
Αξιοπρόσεκτο είναι ότι η Ελλάδα έχει τον υψηλότερο λόγο δαπάνες συντάξεων/ΑΕΠ από την οποιαδήποτε άλλη χώρα της ΕΕ. Για παράδειγμα, οι δαπάνες των συντάξεων προς το ΑΕΠ, στην Ιταλία είναι 16,5%, στην Πορτογαλία 15,6%, στη Γαλλία 15,2%, στην Αυστρία 14,9%, στη Δανία 14,2%, στη Φιλανδία 13,4%, στην Ισπανία 12,8%, στη Γερμανία 11,8%, στη Σουηδία 11,5%, στη Μ. Βρετανία 11,3%, στην Τσεχία 9%, στη Βουλγαρία 8,8%, στην Ιρλανδία 6,4%, κ.ά. Συμπέρασμα: Με ποσοτικό κριτήριο το λόγο δαπάνες συντάξεων/ΑΕΠ, η Ελλάδα έχει τις μεγαλύτερες συνταξιοδοτικές δαπάνες σε σχέση με την οποιαδήποτε άλλη χώρα της ΕΕ. Μια άλλη στατιστική παρατήρηση που παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, αφορά την διάρθρωση των συνολικών “δαπανών κοινωνικής προστασίας” (social protection expenditure). Στις “δαπάνες κοινωνικής προστασίας” εκτός των συντάξεων, περιλαμβάνονται δαπάνες νοσοκομειακής περίθαλψης, ιατροφαρμακευτικής κάλυψης, επιδομάτων ανεργίας, κ.ά.
Με βάση τα πιο πρόσφατα στοιχεία της Eurostat που αφορούν το έτος 2014, στην Ελλάδα η δαπάνη των συντάξεων αποτελεί το 65% των “συνολικών δαπανών κοινωνικής προστασίας” και θεωρείται το υψηλότερο ποσοστό συγκριτικά με την οποιαδήποτε άλλη χώρα της ΕΕ. Για παράδειγμα, η συνταξιοδοτική δαπάνη ως ποσοστό των συνολικών δαπανών κοινωνικής προστασίας στην Πολωνία ανέρχεται σε 60,4%, στην Ιταλία 58,6%, στην Πορτογαλία 57,5%, στην Κύπρο 55,5%, στη Ρουμανία 55,1%, στην Ουγγαρία 52,1%, στην Αυστρία 50,7%, στη Γαλλία 45,4%, στη Δανία 44,3%, στη Σουηδία 43,4%, στην Ολλανδία 42,5%, στη Φιλανδία 41,7%, στη Γερμανία 39,2%, στην Ιρλανδία 29,8%, κ.ά. Στο σύνολο των 28 χωρών της ΕΕ, ο λόγος συντάξεις/δαπάνες κοινωνικής προστασίας ανέρχεται σε 45,9% και είναι αισθητά χαμηλότερος από το 65% της Ελλάδας. Το καίριας σημασίας συμπέρασμα που εξάγεται από τις ανωτέρω στατιστικές παρατηρήσεις, είναι ότι στην Ελλάδα οι δαπάνες συντάξεων θεωρούνται πολύ υψηλές και παράλληλα υπάρχει ανισομέρεια στην κατανομή των συνολικών δαπανών κοινωνικής προστασίας.
Η λογική των αριθμών μας οδηγεί στο ακόλουθο ερώτημα: Λαμβάνοντας υπόψη ότι η συνταξιοδοτική δαπάνη αποτελεί το 18,3% του ΑΕΠ της ελληνικής οικονομίας και ταυτόχρονα αντιπροσωπεύει το 65% των συνολικών δαπανών κοινωνικής προστασίας, μήπως οι τεχνοκράτες του κουαρτέτου έχουν δίκιο υποστηρίζοντας ότι οι συντάξεις θα πρέπει περαιτέρω να ψαλιδιστούν; Όπως θα διαπιστωθεί στην αυριανή μας ανάλυση, οι συντάξεις στην Ελλάδα όχι μόνο δεν θα πρέπει να μειωθούν, αλλά απεναντίας θα πρέπει να αυξηθούν. Το ζητούμενο όμως είναι ποια κατηγορία συντάξεων θα πρέπει να αυξηθεί και ποια μέτρα κοινωνικοοικονομικής πολιτικής θα πρέπει άμεσα να εφαρμοστούν, ώστε να υπάρξει δικαιοσύνη και εξορθολογισμός στην κατανομή της πίττας της συνταξιοδοτικής δαπάνης των 32 δις ευρώ ανάμεσα στα 2.663.345 συνταξιούχους. Το ξέρετε ότι βάσει των πιο πρόσφατων στοιχείων της ΗΔΙΚΑ (Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση Κοινωνικής Ασφάλισης), που αφορούν τον Ιούλιο του 2015, 2.663.345 συνταξιούχοι ελάμβαναν 4.564.104 συντάξεις; Το ξέρετε ότι 1.375.728 συνταξιούχοι λαμβάνουν κάθε μήνα άνω των δύο συντάξεων; Αυτά και άλλα πολλά ενδιαφέροντα ερωτήματα θα μας απασχολήσουν στην αυριανή ανάλυση.
