O σουλτάνος στήνει σκηνικό στο Αιγαίο

ME ΟΠΛΟ ΤΙΣ ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΕΣ ΡΟΕΣ ΟΝΕΙΡΕΥΕΤΑΙ ΝΕΑ ΙΜΙΑ

Μέχρι πού μπορεί να φτάσει η προκλητικότητα του Ερντογάν –

Πώς τον αντιμετωπίζουν οι Ευρωπαίοι – Τι απάντηση πρέπει να πάρει από την Ελλάδα

Ο Ερντογάν επαναφέρει τη θεωρία των γκρίζων ζωνών στο Αιγαίο, σε αντιδιαστολή με τη θέση της Αθήνας για την αποχώρηση των κατοχικών στρατευμάτων στην Κύπρο. Η διπλωματία του παζαριού είναι κυρίαρχη στην τουρκική αντίληψη, ειδικότερα απ’ ότι φαίνεται στην εποχή του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Πρώτα ακούσαμε για τα σύνορα της καρδιάς του που είναι πέρα από τα σύνορα της Τουρκίας, μετά ακούσαμε σε διαφορετικές εκδοχές την αλλαγή της Συνθήκης της Λωζάνης για να φτάσουμε στο αγαπημένο θέμα της Άγκυρας που είναι το Αιγαίο.

Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ρίχνει όλα τα θέματα στο τραπέζι διεκδικώντας από όλους κάτι.

– Από την Ελλάδα μια μεγάλη περιοχή της ΑΟΖ (Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη) του Αιγαίου, ώστε να εκμεταλλευτεί τους ενεργειακούς πόρους, αλλά και ελέγχοντας αγωγούς που θα έρθουν από την Κύπρο προς την Ευρώπη μέσω Ελλάδας.

– Την αποδυνάμωση των δικαιωμάτων της Ελλάδας στους νέους ενεργειακούς πόρους και στους νέους ενεργειακούς δρόμους.

– Από την Κύπρο, την αποδοχή μιας λύσης που θα δίνει δικαιώματα στην Άγκυρα σε όλο το νησί και όχι μόνο σ’ αυτό που κατέχει σήμερα.

– Από την Ευρωπαϊκή Ένωση τ διεκδίκηση χρημάτων για το προσφυγικό, αλλά και τη συνέχιση της ενταξιακής πορείας χωρίς προϋποθέσεις και υποχρεώσεις από την πλευρά της Τουρκίας

– Από τους Αμερικανούς, το δικαίωμα να έχει κατοχή εδάφους στην περιοχή της Μοσούλης (Ιράκ) και περιοχών μέσα στην Συρία.

– Απαιτεί επίσης να μην δημιουργηθεί συριακό κράτος στη βόρεια Συρία.

Όλα αυτά αποβλέπουν στο να είναι η Τουρκία ο κυρίαρχος παίκτης στην ευρύτερη περιοχή και σε ό,τι αφορά τους νέους ενεργειακούς δρόμους και σε ότι αφορά τις γεωπολιτικές ισορροπίες. Η πολιτική του είναι επικίνδυνη για την Ελλάδα και την Κύπρο. Κι αυτό γιατί προκειμένου να εκβιάσει τους πάντες μπορεί να προχωρήσει σε τυχοδιωκτικές ενέργειες στο Αιγαίο.

Το τελευταίο διάστημα η Άγκυρα έχει κλιμακώσει τις προκλήσεις σε ό,τι αφορά το Αιγαίο και τις λεγόμενες γκρίζες ζώνες. Ο Ερντογάν επαναφέρει πλήρως την υπόθεση των γκρίζων ζωνών και αυτό είναι άμεσα ενοχλητικό και επικίνδυνο. Επαναφέρεται η θεωρία των γκρίζων ζωνών την ώρα που του υπενθυμίζεται ότι κατέχει ξένο έδαφος στην Κύπρο. Η φάμπρικα έντασης με την Ελλάδα στήνεται με τη βοήθεια βουλευτών της αντιπολίτευσης κυρίως του Εθνικιστικού κόμματός τους Παχτσελί. Από το 2015 οι βουλευτές του Εθνικιστικού Κόμματος φωνάζουν ότι η Ελλάδα κατέχει 16 νησιά που δεν της ανήκουν. Τα 16 νησιά τα οποία «ζητούν» είναι: Οινούσες, Φούρνοι, Θύμαινα, Αγαθονήσι, Αρκιοί, Φαρμακονήσι, Καλόλημνος, Ψέριμος, Γυαλί, Λέβιθα, Σύρνα, Γαύδος, Δία, Διονυσάδες, Γαϊδουρονήσι, Κουφονήσι, Καλόγεροι.

Τις τελευταίες βδομάδες προσθέτουν και άλλα νησιά που θεωρούν ότι δεν ανήκουν στην Ελλάδα βάσει της θεωρίας των γκρίζων ζωνών όπως η Ικαρία.

Η θεωρία των γκρίζων ζωνών συμπληρώνει και την έμμεση απειλή περί συνολικής αλλαγής των συνόρων, δηλαδή την κατάργηση της Συνθήκης της Λωζάνης. Οι διεκδικήσεις σε βάρος της Ελλάδας είναι στον αέρα, στη θάλασσα και στο έδαφος.

Συγχρόνως και με αφορμή την αντιπαράθεση του Ερντογάν με την ΕΕ, απειλεί ότι θα αφήσει χιλιάδες πρόσφυγες προς την Ευρώπη φυσικά μέσω των ελληνικών νησιών. Τις τελευταίες ώρες παρουσιάστηκε μια ξαφνική άνοδος των ροών, με μερικές εκατοντάδες πρόσφυγες να περνάνε και πάλι προς Λέσβο, Σάμο και Χίο.

Περιπλέκεται το Κυπριακό

Το Κυπριακό είναι ένα από τα θέματα που σχετίζονται με τις νέες ισορροπίες στην ευρύτερη περιοχή και με τους καινούργιους ενεργειακούς χάρτες που διαμορφώνονται στην Μεσοποταμία και την ανατολική Μεσόγειο.

Ο Ερντογάν δεν έχει κανένα λόγο να επιλύσει το Κυπριακό (να το «δωρίσει» στους αντιπάλους του, Έλληνες, Κυπρίους, Αμερικανούς, Ισραηλινούς, Ευρωπαίους) χωρίς να έχει εξασφαλίσει τα ανταλλάγματα που θέλει σε όλες τις σκακιέρες της ευρύτερης περιοχής. Δεν έχει κανένα λόγο να τελειώσει μια παρτίδα, αφαιρώντας από τον εαυτό του εργαλεία πίεσης και διαπραγμάτευσης, χωρίς να έχουν τελειώσει όλες. Και μπορεί για τον Νίκο Αναστασιάδη να είναι στόχος η δημιουργία μιας νέας πραγματικότητας στην Κύπρο, για την κοινή πορεία όλων των Κυπρίων, για τον Ερντογάν όμως αυτό δεν σημαίνει απολύτως τίποτα. Η αποχώρησή του από το νησί, θα σημαίνει αποχώρηση από την άμεση διεκδίκηση των ενεργειακών πόρων της Κύπρου και «εγκατάλειψη» μιας περιοχής στην οποία διαμορφώνονται οικονομικές και γεωπολιτικές συμμαχίες.

Ο Ερντογάν βρήκε ευκαιρία με το Κυπριακό για να βγει στην Ευρώπη (Ελβετία) πρώτη φορά μετά το πραξικόπημα) και να μιλήσει για όλα τα παράλογα που κάνει και όλες τις απειλές που εκστομίζει κατά πάντων. Ανακοίνωσε ότι θα πάει στην πολυμερή συνάντηση του Ιανουαρίου για το Κυπριακό και περιμένει να πάει και ο Τσίπρας. Μόνο που αυτή η συνάντηση –που εκ των πραγμάτων δεν μπορεί να οδηγήσει πουθενά για το Κυπριακό- δίνει ευκαιρίες στον Ερντογάν, ενώ αντιθέτως θα αναγκάσει τον Τσίπρα να ακούει τις προκλήσεις του Τούρκου Προέδρου και να συγκρουστεί μαζί του. Η επιμονή του Ν. Αναστασιάδη περιπλέκει και το Κυπριακό και τις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Γιατί υπάρχει ο κίνδυνος την ώρα που η Αθήνα θα θέτει ζήτημα αποχώρησης κατοχικών στρατευμάτων από την Κύπρο, ο Ερντογάν να θέτει ζήτημα γκρίζων ζωνών στο Αιγαίο.

Προβλήματα στην τουρκική οικονομία

Ο Ερντογάν γίνεται ακόμα πιο επικίνδυνος γιατί ήδη έχουν φανεί πολλά μούρα σύννεφα στην τουρκική οικονομία. Η εμπλοκή σε πολεμικές συρράξεις και οι αντιπαραθέσεις με Αμερικανούς και Ευρωπαίους, δημιουργούν ακόμα μεγαλύτερα οικονομικά προβλήματα.

Την ίδια ώρα ο Ερντογάν ενδιαφέρεται αν περάσει μια συνταγματική αλλαγή που θα τους δίνει τη δυνατότητα να γίνει ισόβιος Πρόεδρος. Και αυτό σε συνεργασία με τους εθνικιστές του Παχτσελί.

Η ελληνική πολιτική

Η έγκαιρη διαμόρφωση μιας νέας ισορροπίας μεταξύ Ελλάδας και ΗΠΑ για τα θέματα της ενέργειας, δίνει τη δυνατότητα αυτή την ώρα η Αθήνα να αντιμετωπίζει με ψυχραιμία τις τουρκικές απειλές.

Η ανησυχία είναι δεδομένη, σε πρώτη φάση για το προσφυγικό, αλλά η κυβέρνηση Τσίπρα προχωρά ταχύτατα τη διαμόρφωση μιας οικονομικής συμμαχίας με Ισραήλ, Αίγυπτο και φυσικά με την Κύπρο, ένα ενιαίο χώρο ενεργειακής οικονομίας στην ανατολική Μεσόγειο. Φυσικά η συμμαχία αυτή, βρίσκει σύμφωνους τους Αμερικανούς και δεν αποκλείεται να επεκταθεί και σε θέματα ασφάλειας. Είναι κάτι πάντως που το επιθυμεί και το Ισραήλ όπως φάνηκε και από την πρόσφατη επίσκεψη του Αλ. Τσίπρα στο Ισραήλ. Τη νέα αυτή ισορροπία δεν βλέπει με καλό μάτι η Γερμανία που είναι εκτός και δεν έχει κάποια οικονομική εμπλοκή. Είναι και αυτός ένας από τους λόγους που κοντράρει τόσο έντονα την ελληνική κυβέρνηση και την Ελλάδα συνολικά.

Η Αθήνα επίσης είναι εξαιρετικά επιφυλακτική στο Κυπριακό, γιατί βλέπει ότι η προτεινόμενη λύση δεν είναι βιώσιμη αντιθέτως θα προκαλέσει νέες τριβές με την Τουρκία.

Η ελληνική κυβέρνηση θα αξιοποιήσει όλες τις δυνατότητες των νέων ισορροπιών, αν και γνωρίζει ότι το ενδεχόμενο ενός θερμού επεισοδίου με την Τουρκία είναι πάντα ανοικτό.